Więckowice (województwo podkarpackie)

Więckowice
Państwo	Polska
Województwo	podkarpackie
Powiat	jarosławski
Gmina	Roźwienica
Liczba ludności (2013)	217
Strefa numeracyjna	(+48) 16
Kod pocztowy	37-565 (Roźwienica)
Tablice rejestracyjne	RJA
SIMC	0610780
Położenie na mapie województwa podkarpackiego Więckowice
Położenie na mapie Polski Więckowice
49°55′05″N 22°34′43″E

Więckowice – wieś w Polsce położona w województwie podkarpackim, w powiecie jarosławskim, w gminie Roźwienica.

Po II wojnie światowej Więckowice weszły w skład województwa rzeszowskiego (1946 rok). W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa przemyskiego.

W roku 1984 został wybudowany w Więckowicach kościół filialny parafii św. Mikołaja Biskupa w Tuligłowach pod wezwaniem Trójcy Przenajświętszej.

Historia

Tradycje osadnicze dotyczące wsi Więckowice sięgają XIV wieku. Początkowo Więckowice były niewielkim przysiółkiem wsi Bystrowice. Bystrowice wchodziły w skład dóbr należących do Mikołaja Mzurowskiego dziedzica Rudołowic, Tuligłów, Węgierki i Tyniowic.

W 1464 r. dobra po Janie Mzurowskim; Bystrowice i Więckowice zostały podzielone między synów: Jana i Mikołaja. Więckowice otrzymał Mikołaj i dla uniezależnienia się od brata i zdobycia nowych dochodów, zastrzegł sobie w umowie podziałowej prawo postawienia młyna na rzece Mleczce w Więckowicach. W 1450 r. król Kazimierz Jagiellończyk przeniósł Rudołowice, Bystrowice i Więckowice z prawa polskiego na prawo niemieckie. W 1507 roku we wsi wzmiankowana jest cerkiew. W 1508 r. właścicielami Więckowic byli Roźwienieccy i Wiączkowscy, w 1589 Jarosławscy. Według wykazu podatkowego z 1651 roku Więckowice miały zagospodarowane 3 łany, karczmę, a oprócz kmieci mieszkało jeszcze 7 rodzin zagrodników. Właściciele wsi zmieniali się często. Na przełomie XVII i XVIII w. wieś była własnością Katarzyny z Sienna. W 1713 roku w Więckowicach mieszkało 5 kmieci uprawiających po pół łanu, 10 zagrodników uprawiających ćwierć łanu oraz 3 chałupników.

W XIX wieku Więckowice należały do Białobrzeskich, Jędrzyjowskich. W połowie XIX w został wybudowany dwór. Obszar dworski w Więckowicach miał 6 domów, mieszkało tam 76 osób. Jego przełożonym był Bolesław Jasiński. W 1893 r. wieś składała się z 31 domów i 190 mieszkańców.Przeważali mieszkańcy wyznania rzymsko-katolickiego (57.4%), 35.2% stanowili prawosławni i 7.4% stanowili wyznawcy judaizmu.

Cmentarz choleryczny z XIX wieku

Na skraju wsi znajduje się stary cmentarz zwany potocznie "cholernym". Pochowani są tam ludzie, których dziesiątkowała panująca w 1871 roku choroba. Jest również w Więckowicach jedno miejsce, o którym mówi się, że to stare cmentarzysko. Prawdopodobnie był tam kiedyś cmentarz. W miejscu tym do dziś można znaleźć ludzkie szczątki. W miejscu tym prawdopodobnie znajdowała się Cerkiew i mieszkał Pop. W 1888 roku wieś należała do Wacława Marynowskiego herbu Niezgoda , radnego powiatu jarosławskiego.

Na początku XX wieku Więckowice razem z większymi Bystrowicami liczyły 126 domów, a w obu wsiach mieszkało 709 osób. W 1902 roku według ksiąg parafialnych Cerkwi Greckokatolickiej w Pruchniku w Więckowicach mieszkało 24 osoby obrządku greckokatolickiego, które podlegały parafii w Pruchniku. W 1909 roku właścicielką Więckowic wraz z Bystrowicami była Maria Anlauf

Od 1919 roku Więckowice znajdowały się w województwie lwowskim, powiecie jarosławskim i gminie Roźwienica. Wieś dzieliła się na dwie części: domy skupione wokół drogi (czyli dawna ulicówka) i parcelacja. Na parcelacji mieszkali przybysze z różnych stron kraju, których domy znajdowały się w różnych punktach dawnego obszaru dworskiego. Dzięki staraniom Zofii Marynowskiej, matki Jana, w Więckowicach powstaje w 1925 roku pierwsza szkoła. Nauka odbywała się w czworaku dworskim. Jan Marynowski darował % morga gruntu pod budowę szkoły i 12 września 1925 roku we własnym drewnianym budynku dzieci rozpoczęły rok szkolny. W 1939 r posiadłości Jana Marynowskiego wynosiły 112 ha i 21 arów. Majątek był już zadłużony i kontrolę nad nim sprawował bank angielski.

Na początku września 1939 do Więckowic jak i innych okolic wkroczyły korpusy oddziałów Niemieckich , nie siejąc jednak spustoszenia we wsi. Od 26 października 1939 do 18 stycznia 1945 Więckowice wchodziły w skład Generalnego Gubernatorstwa – dystrykt krakowski. W 1944 roku do Więckowic weszły wojska radzieckie. Jakiś czas stacjonowały one we wsi. Podczas wojny do Więckowic w nocy zakradały się bandyckie bojówki z pobliskich Czelatyc, rabując mieszkańcom krowy oraz inne rzeczy. Były to napaści z bronią w ręku. Podczas wojny w Więckowicach została zamordowana rodzina żydowska. Ciał nigdy nie odnaleziono. W Więckowicach słynna jest rodzina Kądziołków, która podczas wojny ukrywała żydów w swoim domu. Ostatnim właścicielem Więckowic aż do roku 1947 był Jan Marynowski.

Zespół dworski

We wsi zachował się murowany dwór z połowy XIX w. Obecnie jest odremontowany stanowi własność prywatną. Dwór jest pięknym przykładem architektury dawnych dworów szlacheckich. Zbudowano go na rzucie prostokąta z dwoma alkierzami, nadającymi budynkowi kształt litery U. Po wojnie budynek służył miejscowej młodzieży jako szkoła podstawowa, która została zlikwidowana w latach osiemdziesiątych. Dwór otoczony był parkiem. Dziś pozostały tylko niewielkie ogrody krajobrazowe, ze skupieniami dwustuletnich lip oraz nasadzeń grabowych z klonem i jesionem, modrzewiem, świerkiem i kasztanowcem. Na uwagę zasługuje również kilka drewnianych domów z początków XX wieku. w parku krajobrazowym znajduje się piękna figurka Matki Boskiej oraz zabytkowy krzyż przy skrzyżowaniu dawnych dróg. Z krzyżem związane są pewne historie a także legendy.

Ciekawe obiekty to:

• Murowany dwór szlachecki z XIX wieku oraz park krajobrazowy
• Spichlerz dworski z XIX wieku
• "Cholerny cmentarz" na krańcach wsi z 1871 roku
• Stare cmentarzysko w centrum wsi prawdopodobnie z XVI lub XVII wieku
• Jednostka OSP Więckowice utworzona w początku XX wieku, pompa pożarnicza "Leopolia"

Ludzie związani z Więckowicami

• Wacław Marynowski - właściciel Więckowic wraz z Tyniowicami i Chorzowem , radny powiatu jarosławskiego

Zobacz też

• Więckowice

Linki zewnętrzne

• Więckowice 2.) W., wś, pow. jarosławski w Słowniku geograficznym Królestwa Polskiego. T. XIII: Warmbrun – Worowo. Warszawa, 1893.
• Historia wsi na stronie rudolowice.net