Wiatrówka
 |
Ten artykuł od 2022-02 zawiera treści, przy których brakuje odnośników do źródeł. |
Wiatrówka – ręczna broń pneumatyczna, miotająca pociski za pomocą energii sprężonego gazu. Najczęściej wykorzystywana w roli broni sportowej, choć w XVIII w. również epizodycznie w charakterze bojowym[1].
Charakterystyka[edytuj | edytuj kod]
Wiatrówki najczęściej wizualnie przypominają karabiny lub pistolety (przez co niekiedy określane są mianem karabinów i pistoletów pneumatycznych), jednak działają na zupełnie innej zasadzie. Materiałem pędnym w tego typu broni jest sprężony gaz (najczęściej powietrze lub dwutlenek węgla). Ze względu na sposób jego sprężania można wyróżnić wiatrówki:
- Sprężynowe – za pomocą naciągu przesuwa się tłok jednocześnie napinając sprężynę. Podczas wystrzału, zwolniona sprężyna napiera na tłok który spręża powietrze w cylindrze i wtłacza je do lufy wyrzucając pocisk[1]. Rolę naciągu pełni najczęściej osobna dźwignia umieszczona pod lufą (tzw. naciąg dolny), bądź sama lufa osadzona na zawiasie (tzw. lufa łamana).
- PCA (ang. pre-compressed air) – wyposażone w system wstępnego sprężania powietrza. Do napędzania pocisku wykorzystywane jest sprężone powietrze zmagazynowane zawczasu w zintegrowanym cylindrze (uzupełniane każdorazowo za pomocą wbudowanej pompki)[2].
- Wiatrówki na CO
2 – wiatrówki zasobnikowe, zasilane demontowalnymi jedno lub wielorazowymi zasobnikami wypełnionymi sprężonym dwutlenkiem węgla. - PCP (ang. pre-charged pneumatic) – wiatrówki zasobnikowe, zasilane z wbudowanego zasobnika sprzężonego powietrza ładowanego za pomocą specjalnej pompki lub z zewnętrznego zbiornika, np. butli nurkowej. Wiatrówki tego typu są najbardziej zaawansowane technologicznie, prawie pozbawione odrzutu i odznaczają się największą precyzją strzału.
Wiatrówka strzela pociskami (śrutem) wykonanymi zazwyczaj ze stopu ołowiu (spotyka się również wykonane ze stopu cynku bądź z tworzywa sztucznego z osadzonym w nim elementem metalowym, lub pirotechnicznym – tzw. wybuchowe[potrzebny przypis]).
Kaliber wiatrówek sportowych wynosi najczęściej 4,5 mm (ze względu na stosunkowo płaską trajektorię lotu pocisku), natomiast myśliwskich 5,5 mm lub 6,35 mm. Niekiedy używane są również wiatrówki o kalibrze pośrednim (5 mm), a nieliczne modele produkowane są także w kalibrze 9 mm i większym.
-
Repetierwindbuchse M.1780, wiatrówka wojskowa z XVIII w. -
Wiatrówka sprężynowa (łamana) -
Wiatrówka ze wstępnym sprężaniem powietrza (PCA) -
Wiatrówka CO
2 zasilana wymiennymi zasobnikami na dwutlenek węgla. -
Śrut typu Diabolo (4,5 mm), jeden z popularniejszych typów amunicji wykorzystywanej w wiatrówkach sportowych
Zastosowanie[edytuj | edytuj kod]
Wiatrówki używane są zarówno w wyczynowym strzelectwie pneumatycznym (sport olimpijski), jak i do rekreacji. W sporcie oprócz strzelectwa tarczowego (tzw. match) jednymi z bardziej popularnych konkurencji są również field target i silhouette. W niektórych państwach dopuszczalne jest także stosowanie wiatrówek w charakterze myśliwskim do polowań na drobną zwierzynę lub do odstrzału szkodników.
Sytuacja prawna w Polsce[edytuj | edytuj kod]
Według polskiego prawodawstwa, wobec wiatrówek o energii wylotowej pocisku nieprzekraczającej 17 J nie jest wymagane pozwolenie na broń i rejestracja. Jako broń (objętą restrykcjami) uznawane są dopiero egzemplarze przekraczające tę wartość[3][4].
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b Mała Encyklopedia Wojskowa Tom 3 ↓, s. 437.
- ↑ Wiatrówki PCA - sklep Militaria.pl [online], www.militaria.pl [dostęp 2023-02-21] (pol.).
- ↑ Kancelaria Sejmu RP, Internetowy System Aktów Prawnych [online], isap.sejm.gov.pl [dostęp 2016-09-05].
- ↑ Kancelaria Sejmu RP, Internetowy System Aktów Prawnych [online], isap.sejm.gov.pl [dostęp 2023-03-09].
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Mała Encyklopedia Wojskowa (R-Ż). T. 3. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1971.