Wilgotnica ozdobna
| |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Klasa | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
wilgotnica ozdobna |
| Nazwa systematyczna | |
| Hygrocybe aurantiosplendens R. Haller Aar. Schweiz. Z. Pilzk. 32: 86-89 (1954) | |
.jpg)
.jpg)
Wilgotnica ozdobna (Hygrocybe aurantiosplendens R. Haller Aar.) – gatunek grzybów z rodziny wodnichowatych (Hygrophoraceae)[1].
Systematyka i nazewnictwo[edytuj | edytuj kod]
Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Hygrocybe, Hygrophoraceae, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].
- Godfrinia aurantiosplendens (R. Haller Aar.) Herink 1958
- Hygrocybe aurantiosplendens R. Haller Aar. 1954 f. aurantiosplendens
- Hygrocybe aurantiosplendens f. luteosplendens Bon 1979
- Hygrophorus aurantiosplendens (R. Haller Aar.) P.D. Orton 1960
Nazwę polską podała Barbara Gumińska w 1997 r.[3].
Morfologia[edytuj | edytuj kod]
Średnica od 2 do 8 cm. Kształt początkowo kulistosklepiony, później szeroko rozpostarty z dzwonkowatym lub wypukłym szczytem, nigdy jednak nie jest on ostro zakończony. Powierzchnia gładka, błyszcząca, lepka. Brzeg nieznacznie prążkowany, ale tylko u wilgotnych okazów. Młode okazy mają szkarłatnoczerwoną barwę, szybko jednak blakną i stają się pomarańczowożółte lub złocistożółte, a w niektórych miejscach ochrowożółte[4].
Szerokie, dość gęste, średniogrube, wolne lub wąsko przyrośnięte. Mają różną długość, nierówne brzegi, u starszych okazów czasami przy trzonie zrastają się zmarszczkami. Barwa cytrynowo- lub złotożółta, na brzegu jaśniejsza[4].
Wysokość 3-9 cm, grubość 0,6-1,5 cm, kształt cylindryczny, czasami spłaszczony i nieregularnie powyginany. Wewnątrz pusty. Jest dość głęboko wrośnięty w podłoże. Powierzchnia u młodych okazów wilgotna, ale nie lepka, u starszych sucha. Barwa od cytrynowożółtej do ochrowożółtej, czasami z pomarańczowym odcieniem[4]. U podstawy białawy. Początkowo jest nagi, z wiekiem staje się włókienkowaty[5].
Miąższ – cytrynowożółty, tylko pod skórką kapelusza czerwonopomarańczowy, kruchy, cienki. Nie zmienia barwy po uciśnięciu. Smak i zapach łagodny[4].
- Cechy mikroskopowe
Wysyp zarodników biały. Zarodniki nieamyloidalne, gładkie, elipsoidalne, niektóre lekko przewężone w połowie. Mają rozmiar 8–10 × 6–7 μm. W KOH są bezbarwne. Podstawki 4-zarodnikowe, o długości do około 60 μm. W hymenium brak cystyd, Trama równoległa lub niemal równoległa[5].
Występowanie i siedlisko[edytuj | edytuj kod]
Wilgotnica ozdobna notowana jest w wielu krajach Europy i w dwóch tylko miejscach w USA[6]. W polskim piśmiennictwie naukowym do 2003 r. podano jej występowanie tylko na 3 stanowiskach w Tatrzańskim i Pienińskim Parku Narodowym[3]. Znajduje się na Czerwonej liście roślin i grzybów Polski. Ma status E– gatunek wymierający[7]. Znajduje się na listach gatunków zagrożonych także w wielu krajach Europy[3].
Od 2014 r. w Polsce jest objęta ochroną częściową grzybów, wcześniej podlegała ochronie ścisłej[8].
Rośnie wśród traw i mchów. W górach Polski sięga do wysokości 1800 m n.p.m.[3].
Gatunki podobne[edytuj | edytuj kod]
W Polsce występuje wiele gatunków wilgotnic o czerwonej barwie[4]. Najbardziej podobna jest wilgotnica ostrostożkowata (Hygrocybe acutoconica). Odróżnia się stożkowym i zdecydowanie bardziej suchym kapeluszem oraz większymi zarodnikami (ich długość z reguły przekracza 10 μm)[5]. Podobna jest także wilgotnica czerniejąca (Hygrocybe conica), ale jej miąższ czernieje po uszkodzeniu[4].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b Index Fungorum. [dostęp 2016-09-12]. (ang.).
- ↑ Species Fungorum. [dostęp 2016-09-12]. (ang.).
- ↑ a b c d Władysław Wojewoda: Checklist of Polish Larger Basidiomycetes. Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski. Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003. ISBN 83-89648-09-1.
- ↑ a b c d e f B. Gumińska. Flora Polska (Flora of Poland). Grzyby (Mycota). Tom XXVI. Wodnichowate (Hygrophoraceae). Uniwersytet Jagielloński, Instytut Botaniki, Kraków 1997
- ↑ a b c Mushroonm Expert. [dostęp 2016-09-12].
- ↑ Discover Life Maps. [dostęp 2016-09-12].
- ↑ Zbigniew Mirek: Red list of plants and fungi in Poland = Czerwona lista roślin i grzybów Polski. Kraków: W. Szafer Institute of Botany. Polish Academy of Sciences, 2006. ISBN 83-89648-38-5.
- ↑ Dz.U. z 2014 r. poz. 1409 – Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 października 2014 r. w sprawie ochrony gatunkowej grzybów