Wojewódzki Urząd Bezpieczeństwa Publicznego w Lublinie
 Województwo lubelskie, teren działania WUBP w Lublinie | |
| Historia | |
| Państwo | |
|---|---|
| Sformowanie |
1944 |
| Rozformowanie |
1954 |
| Komendanci | |
| Pierwszy |
szef Henryk Palka |
| Ostatni | |
| Organizacja | |
| Dyslokacja |
Lublin |
| Podległość | |
Wojewódzki Urząd Bezpieczeństwa Publicznego w Lublinie (WUBP Lublin) – jednostka terenowa Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego funkcjonująca na terenie województw lubelskiego od sierpnia 1944 do rozwiązania MBP w grudniu 1954.
Jego siedziba mieściła się przy ul. Krótkiej 4 w Lublinie[1]. Pierwszym kierownikiem WUBP został mianowany 1 sierpnia 1944 przedwojenny działacz KPZU, absolwent kursu NKWD w Kujbyszewie Henryk Palka. Po miesiącu zastąpił go Teodor Duda, również przedwojenny działacz KPZU. Kolejnym kierownikiem był oficer AL Stanisław Szot.
W latach 1944-1947 głównym zadaniem lubelskiego WUBP było zwalczanie polskiego podziemia niepodległościowego i ukraińskiej partyzantki. Na tym terenie silne były zgrupowania WiN Hieronima Dekutowskiego „Zapory”, Mariana Bernaciaka „Orlika”, braci Leona i Edwarda Taraszkiewiczów i Zdzisława Brońskiego „Uskoka”. Operacjami przeciw podziemiu kierowały: Wydział do Walki z Bandytyzmem na czele kolejno z Antonim Zarembiukiem, Henrykiem Deresiewiczem i Aleksandrem Pietraszkiewiczem oraz Wydział III na czele z Mikołajem Lachowskim.
Kierownictwo (szefostwo)[edytuj | edytuj kod]
- 1-30 sierpnia 1944 Henryk Palka
- 31 sierpnia – 28 października 1944 Teodor Duda
- 29 października 1944 – 15 stycznia 1945 Stanisław Szot
- 16 stycznia – 30 listopada 1945 Faustyn Grzybowski
- 1 grudnia 1945 – 14 kwietnia 1946 Franciszek Marszałek (p.o.)
- 15 kwietnia 1946 – 14 marca 1947 Franciszek Piątkowski
- 15 marca – 14 grudnia 1947 Jan Tataj
- 10 grudnia 1947 – 24 września 1948 Franciszek Zalewski
- 25 września 1948 – 10 stycznia 1950 Artur Jastrzębski (właśc. Artur Ritter)
- 10 stycznia – 14 lutego 1950 Jan Gorliński (właśc. Cezary Monderer-Lamensdorf) (p.o.)
- 15 lutego 1950 – 14 stycznia 1953 Mikołaj Krupski
- 15 stycznia 1953 – 9 grudnia 1954 Bernard Borys Schildhaus
Zastępcy kierownika (zastępcy szefa):
- 8 listopada – 31 grudnia 1944 Stefan Antosiewicz
- 22 sierpnia 1945 – 31 sierpnia 1946 Bronisław (Borys) Wróblewski
- 1 marca 1947 – 30 czerwca 1951 Jan Gorliński
- 1 lipca 1951 – 30 maja 1952 Artur Mickiewicz
Wydziały i ich naczelnicy[edytuj | edytuj kod]
- Wydział I (kontrwywiad)
- 10 marca 1945 Borys Wróblewski
- Wydział II
- 13 lutego 1945 Henryk Deresiewicz
- Wydział do Walki z Bandytyzmem
- 13 lutego 1945 Antoni Zarembiuk
- Wydział III
- 1 lipca 1946 Mikołaj Lachowski
- Wydział IV
- 16 stycznia 1946 Wincenty Wojciusz
- Wydział V
- 1 czerwca 1950 Mikołaj Oleksa
- Wydział Więzień i Obozów
- 29 sierpnia 1945 Michał Dawidiuk
- Wydział VIII
- 15 marca 1946 Marcin Socha
- Wydział IX
- 1 marca 1953 Walenty Gliński
- Wydział X
- 1 lutego 1953 Stanisław Walczyk
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Rok pierwszy. Powstanie i działalność aparatu bezpieczeństwa publicznego na Lubelszczyźnie (lipiec 1944-czerwiec 1945), red. Sławomir Poleszak, Instytut Pamięci Narodowej, Warszawa 2004.
- Krzysztof Szwagrzyk (red.): Aparat bezpieczeństwa w Polsce. Kadra kierownicza, tom I, 1944-1956. Warszawa: Instytut Pamięci Narodowej, Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu, 2005. ISBN 83-89078-94-5. [dostęp 2015-10-17].