Wojsiełk

Roman
	Wojsiełk; Vaišelga
	mnich
Data urodzenia	1223
Data śmierci	16 grudnia 1268
Wyznanie	prawosławne
Kościół	Patriarchat Konstantynopolitański
Śluby zakonne	1254
	Multimedia w Wikimedia Commons

Wojsiełk
	Wielki książę litewski
Okres	od 1264; do 1267
Poprzednik	Treniota
Następca	Szwarno
	Dane biograficzne
Data urodzenia	1223
Data i miejsce śmierci	1267 ; Włodzimierz
Ojciec	Mendog

Wojsiełk, (lit. Vaišelga) (ur. 1223^[1], zm. 1267 we Włodzimierzu) – wielki książę litewski w latach 1264–1267.

Życiorys

Książę Nowogródka

Wojsiełk był synem Mendoga. Za rządów ojca około 1239 roku został mianowany księciem Nowogródka i otrzymał w zarząd Czarną Ruś. W 1254 roku zrezygnował z tronu, przyjął chrzest w obrządku bizantyjskim i wstąpił pod imieniem Roman do klasztoru prawosławnego. Przypisuje mu się założenie Monasteru Ławryszewskiego nad Niemnem^[2]. W 1263 po zamordowaniu króla Mendoga przez spiskowców uciekł z Litwy i schronił się w Monasterze Leszczyńskim pod Pińskiem^[3].

Wielki książę litewski

W 1264 roku na apel wodzów litewskich Wojsiełk powrócił do ojczyzny celem opanowania napiętej sytuacji wewnętrznej. Wspierany przez przybyłe z nim oddziały ruskie spacyfikował powstanie w Auksztocie, pokonał lokalnych kunigasów i ponownie zjednoczył Litwę. Wypędził z kraju Dowmunta, inicjatora królobójstwa z 1263 roku. Innych buntowników wymordował. W latach 1266–1267 prowadził wojnę z Pskowem, podporządkował władzy litewskiej księstwo połockie. Pod naciskiem dziedziców Daniela Halickiego, którzy żądali zwrotu Rusi Czarnej uznał swoim następcą księcia Szwarnę i uczynił go koregentem.

Abdykacja

W 1267 roku Wojsiełk ustąpił z tronu przekazując pełnię władzy nad Litwą w ręce Szwarny. Ponownie wstąpił do klasztoru prawosławnego. Powrócił jednak kilka miesięcy później do spraw politycznych, gdy książęta halicko-włodzimierscy pokłócili się o posiadane ziemie. Zaproszony jako arbiter przez Lwa Daniłowicza i Wasylka Romanowicza na zjazd ugodowy, Wojsiełk został zamordowany przez Lwa Halickiego w monasterze michajłowskim w Włodzimierzu^[4].

Pochowany został w monasterze św. Michała Archanioła we Włodzimierzu^[5].

Przypisy

↑ Jan Zaprudnik: Historical dictionary of Belarus. Lanham, Md.: Scarecrow Press, 1998. ISBN 0-8108-3449-9.
↑ Mironowicz A.: Biskupstwo turowsko-pińskie w XI-XVI wieku. Trans Humana, 2011, s. 176. ISBN 978-83-61209-55-3.
↑ Mironowicz A.: Biskupstwo turowsko-pińskie w XI-XVI wieku. Trans Humana, 2011, s. 262. ISBN 978-83-61209-55-3.
↑ YuriiY. Dyba YuriiY., Dyba J. Kaplica na wieży w Stołpiu i jej wołyńskie analogie // Do pieńkna nadprzyrodzonego. Sesja naukowa na temat rozwoju sztuki sakralnej od X do XX wieku na terenie dawnych diecezji Chełmskich. – Chełm: В. w., 2003. - T. 1: Referaty. – S. 36–51. [online] [dostęp 2017-02-15] (ang.).
↑ Rożko W.: Prawosławni swiatyni istorycznoji Wołyni. Łuck: Wołynśka Obłasna Drukarnia, 2009, s. 40-43. ISBN 978-966-361-412-0.

Bibliografia

MałgorzataM. Hertmanowicz-Brzoza MałgorzataM., KamilK. Stepan KamilK., Słownik władców świata, Kraków: Wydawnictwo Zielona Sowa, 2005, ISBN 83-7435-077-6, OCLC 749692036 .

[1] Jan Zaprudnik: Historical dictionary of Belarus. Lanham, Md.: Scarecrow Press, 1998. ISBN 0-8108-3449-9.

[2] Mironowicz A.: Biskupstwo turowsko-pińskie w XI-XVI wieku. Trans Humana, 2011, s. 176. ISBN 978-83-61209-55-3.

[3] Mironowicz A.: Biskupstwo turowsko-pińskie w XI-XVI wieku. Trans Humana, 2011, s. 262. ISBN 978-83-61209-55-3.

[4] YuriiY. Dyba YuriiY., Dyba J. Kaplica na wieży w Stołpiu i jej wołyńskie analogie // Do pieńkna nadprzyrodzonego. Sesja naukowa na temat rozwoju sztuki sakralnej od X do XX wieku na terenie dawnych diecezji Chełmskich. – Chełm: В. w., 2003. - T. 1: Referaty. – S. 36–51. [online] [dostęp 2017-02-15] (ang.).

[5] Rożko W.: Prawosławni swiatyni istorycznoji Wołyni. Łuck: Wołynśka Obłasna Drukarnia, 2009, s. 40-43. ISBN 978-966-361-412-0.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

Wielkie Księstwo Litewskie (XIII w.-1385)	Żywibund (ok. 1219) Dowiat (ok. 1219) Dowsprunk (1219–między 1219 a 1238) Wilkaił (ok. 1219–ok. 1245) Mendog (1219-1263, od 1253 król) Treniota (1263–1264) Wojsiełk (1264–1267) Szwarno (1264–1269) Trojden (1269–1282) Dowmunt (1282–1285) Butygejd (1285–1291) Butywid (1291–1295) Witenes (1295–1316) Giedymin (1316–1341) Jewnuta (1341–1345) Olgierd (1345–1377) Jagiełło/Władysław I Jagiełło (1377-1381) Kiejstut (1381–1382)
Wielkie Księstwo Litewskie (w unii z Koroną Królestwa Polskiego) (1385-1569)	Jagiełło/Władysław I Jagiełło (1382–1434) Skirgiełło (1387–1392) Witold (1392–1430) Świdrygiełło (1430–1432) Zygmunt I Kiejstutowicz (1432–1440) Kazimierz I Jagiellończyk (1440–1492, zerwanie unii w latach 1440–1447) Aleksander Jagiellończyk (1492–1506, zerwanie unii w latach 1492–1501) Zygmunt II Stary (1506–1548) Zygmunt III August (1529/1548–1569)
Wielkie Księstwo Litewskie (jako część Rzeczypospolitej Obojga Narodów) (1569-1795)	Zygmunt III August (1569–1572) Henryk Walezy (1573–1575) Anna Jagiellonka (1575–1586/1596) Stefan Batory (1576–1586) Zygmunt IV Waza Władysław II Waza (1632–1648) Jan I Kazimierz Waza (1648–1668) Michał Korybut Wiśniowiecki (1669–1673) Jan III Sobieski (1674–1696) August II Mocny (1697–1704) Stanisław Leszczyński (1704–1709) August II Mocny (1709–1733) Stanisław Leszczyński (1733–1736) August III Sas (1733–1763) Stanisław August Poniatowski (1764–1795)