Wymiarki (województwo lubuskie)
| Artykuł | 51°30′44.36″N 15°5′0.13″E |
| - błąd | 0 m |
| WD | 51°30'0.0"N, 15°4'59.9"E |
| - błąd | 14 m |
| Odległość | 1448 m |
| ||||
| ||||
_(dom_w_Wymiarkach).jpg) Stary dom w Wymiarkach | ||||
| Państwo |  Polska
| |||
| Województwo |  lubuskie
| |||
| Powiat | żagański | |||
| Gmina | Wymiarki | |||
| Liczba ludności (2011) | 1220[1] | |||
| Strefa numeracyjna | 68 | |||
| Kod pocztowy | 68-131 | |||
| Tablice rejestracyjne | FZG | |||
| SIMC | 0916762 | |||
Położenie na mapie gminy Wymiarki  | ||||
Położenie na mapie Polski  | ||||
Położenie na mapie województwa lubuskiego  | ||||
Położenie na mapie powiatu żagańskiego  | ||||
 51°30′44,36″N 15°05′00,13″E/51,512322 15,083369
| ||||
Wymiarki (do 1945 r. niem. Wiesau, t. Wiese, Wiesa) – wieś w Polsce położona w województwie lubuskim, w powiecie żagańskim, w gminie Wymiarki. Położona w północnej części Borów Dolnośląskich nad rzeką Otwiernicą.
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa zielonogórskiego.
Miejscowość jest siedzibą władz gminy Wymiarki. Znajduje się tutaj Huta Szkła Wymiarki.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Wieś wzmiankowana w 1427 powstała nie wcześniej niż w XIV wieku[2], wcześniej istniała tutaj jedynie karczma. Ok. 1550 uruchomiono tu kuźnię żelaza, osada rozwinęła się dopiero po wojnie trzydziestoletniej. Pierwsza huta szkła powstała w 1677 (w pewnych źródłach huta powstała w latach 1656-1657), jej założycielem był czeski książę, właściciel księstwa żagańskiego – Wacław Euzebiusz von Lobkovitz[2]. W XVIII wieku była to najwydajniejsza huta szkła na Śląsku, produkowała żyrandole, puchary, kufle i szkło butelkowe. W latach 1759-1760 dwukrotnie wybuchał w niej pożar, po odbudowie zwiększyła produkcję i zatrudnienie, w 1763 zatrudniała 53 hutników. W 1770 król pruski Fryderyk II Wielki zamówił szkło taflowe do okien w Nowym Pałacu w Poczdamie. Pierwotnie ulicówka, przekształcona w 2. połowie XIX w. (po wybudowaniu linii kolejowej Jankowa Żagańska-Sanice) w wielodrożnicę o charakterze miejskim. Historyczny ośrodek pracy chałupniczej[3].
W Wymiarkach urodził się Zbigniew Gut (1949–2010), piłkarz, reprezentant Polski.
Demografia[edytuj | edytuj kod]
Lista właścicieli[6][edytuj | edytuj kod]
- 1427 – von Melhose
- 1571 – von Schellendorf
- 1595-1630 – von Dyhrn
- 1630 – Wallenstein
- 1649 – von Schellendorf
- 1654-1671 – von Rohr
- po 1671 – książęta żagańscy
Zabytki[edytuj | edytuj kod]
Według rejestru Narodowego Instytutu Dziedzictwa na listę zabytków wpisane są[7]:
- zespół huty szkła "Augusta", obecnie "Wymiarki", ul. Księcia Witolda 11, z lat 1886-1807
- budynek wielofunkcyjny
- budynek produkcyjny
- magazyn form
- budynek regeneracji
- warsztat elektryczny
- warsztaty
- magazyn techniczny
- budynek głównego technologa
- komin
- willa właściciela, obecnie budynek administracyjny
- ogród willowy
- ogrodzenie od strony zachodniej.
Sport[edytuj | edytuj kod]
W miejscowości istniał piłkarski Klub Sportowy „Iskra” Wymiarki założony w 1951 roku oraz stowarzyszenie Ju Jitsu Shogun (rok założenia 2000)[8].
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Wieś Wymiarki w liczbach, [w:] Polska w liczbach [online], polskawliczbach.pl [dostęp 2019-12-12] (pol.), liczba ludności w oparciu o dane GUS.
- ↑ a b Świadkowie wiary i historii. Kościoły parafii w Witoszynie, praca zbiorowa pod red. Romana Haczkiewicza, Wydawnictwo Instytutu Teologicznego Księży Misjonarzy, Karków, 2011, ISBN 978-83-7216-903-7
- ↑ Waldemar Bena opis do mapy "Bory Dolnośląskie, Przemkowski Park Krajobrazowy" Wydawnictwo Turystyczne Plan, Jelenia Góra 2004 ISBN 83-88049-83-6
- ↑ Zimmermann F., Beyträge zur Beschreibung von Schlesien, Brieg, 1787
- ↑ Handke K., Steller G., Beschreibung de schlesische Kreise Sagan und Sprottau, Lippstadt, 1968
- ↑ Steller G., Grund- u. Gutsherren im Fürstentum Sagan (1400-1940), Sagan, 1940
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych woj. lubuskiego - stan na 31.12.2012 r.. Narodowy Instytut Dziedzictwa. s. 122. [dostęp 7.3.13].
- ↑ KSiSW Shogun, Ju-Jitsu - KSiSW Shogun, www.shogun.slask.pl [dostęp 2017-02-18] [zarchiwizowane z adresu 2017-06-10] (pol.).
| ||||||||
