Zdzisław Andruszkiewicz

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Zdzisław Andruszkiewicz
Data i miejsce urodzenia

28 lutego 1928
Cukrownia Żytyńska

Data śmierci

19 listopada 2012

Zawód, zajęcie

publicysta, dziennikarz

Narodowość

polska

Alma Mater

Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej

Partia

Polska Zjednoczona Partia Robotnicza

Odznaczenia
Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski Złoty Krzyż Zasługi Srebrny Krzyż Zasługi Brązowy Krzyż Zasługi

Zdzisław Antoni Andruszkiewicz (ur. 28 lutego 1928 w Cukrowni Żytyńskiej[1], zm. 19 listopada 2012[2]) – polski dziennikarz, działacz partyjny i wydawca.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Od września 1953 do października 1954 pracował jako instruktor w Wydziale Studiów Zarządu Wojewódzkiego Związku Młodzieży Polskiej w Lublinie, od listopada 1954 do marca 1960 był przewodniczącym Rady Okręgowej Zrzeszenia Studentów Polskich tamże, od kwietnia do września 1960 przewodniczącym Okręgowej Rady Studenckiej ZMS przy Komitecie Wojewódzkim Związku Młodzieży Socjalistycznej w Lublinie[3]. W 1960 ukończył studia polonistyczne na Uniwersytecie Marii Curie-Skłodowskiej[1]. W latach 1960–1965 pracował w Centralnym Ośrodku Kadr Aktywu KC ZMS[3]. W latach 1965–1972 był redaktorem naczelnym pisma Walka Młodych[1][4].

Należał do najbardziej aktywnych publicystów uczestniczących w prasowej kampanii propagandowej wymierzonej przeciwko uczestnikom wydarzeń Marca 1968[5][6], a także sympatykom (prawdziwym bądź domniemanym) tego protestu (takim jak np. Włodzimierz Brus, czy Paweł Jasienica[7].

Widzieliśmy jak garstka prowodyrów zaszokowana zdecydowaną postawą warszawskich robotników (...) wypchnęła młodą dziewczynę, która uderzyła w twarz robotnika, chowając się następnie za plecy rycerskich dżentelmenów.

Zdzisław Andruszkiewicz, Alina Reutt, Apostołowie, w: Walka Młodych z 24 marca 1968[8]

W cyklu artykułów pisanych razem z Aliną Reutt pod wspólnym tytułem Kim są apostołowie na przełomie marca i kwietnia 1968 opisywał studentów z kręgu komandosów jako inspirowanych działaczami PZPR z czasów stalinowskich, przy czym chodziło wyłącznie o osoby pochodzenia żydowskiego, a także powiązanych z emigracyjnymi ośrodkami uznawanymi za dywersyjne.[9]. W kolejnych artykułach przedstawiał protestujących jako wywyższających się wobec swoich rówieśników bogaczy korzystających z dochodów nie pochodzących z uczciwej pracy (w artykule Apostołowie z 24 marca 1968)[10][11], okazujących pogardę robotnikom (w artykule Manifest małowiernych z 7 kwietnia 1968)[12], osoby inspirowane przez ośrodki zagraniczne, dodatkowo wyjeżdzające na zachód dla przyziemnych uciech(w artykule Ujawnić suflerów! z 14 kwietnia 1968)[13], a przy tym wykorzystywane w wewnętrznych grach partyjnych z udziałem działaczy usuniętych z PZPR, np. Romana Zambrowskiego (w artykule Manifest małowiernych z 7 kwietnia 1968[14]). Jednocześnie formułował tezę, że bunt studencki nie jest końcem antysocjalistycznych działań przeciwko Polsce (w artykule Bananowe jabłka z 31 marca 1968)[14]. Relację z procesu komandosów zatytułował Komandosi przed sądem. Seans nienawiści (w artykule z 24 listopada 1968)[15]. Już po odejściu z Walki Młodych nie zgodził się jednak, aby artykuły te weszły do wyboru publicystki Walki Młodych, zatytułowanego Samo życie[16].


W szarej gromadzie studenckiej rej wiedli osobnicy ubrani w ortaliony, elastyki, wykwintne golfy, zagraniczne botki, kurteczki we wszystkich odcieniach i fasonach (...). To oni przegrywali w ciągu jednej nocy parę tysięcy w pokera w zakamarkach warszawskich klubów.

Zdzisław Andruszkiewicz, Alina Reutt, Apostołowie, w: Walka Młodych z 24 marca 1968[11]

Od 1 czerwca 1972 do 8 czerwca 1973 pracował jako starszy instruktor w Wydziale Propagandy i Prasy KC PZPR[3]. W latach 1973-1975 był zastępcą kierownika Wydziału Propagandy, Prasy i Wydawnictw, w latach 1975–1977 zastępcą kierownika Wydziału Prasy, Radia i Telewizji, w latach 1977–1978 kierownikiem Wydziału Organizacji Społecznych, Sportu i Turystyki Komitetu Centralnego Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej[17]. Promotorem jego kariery w strukturach KC był Jerzy Łukaszewicz[18].

W latach 1978–1985 był dyrektorem Robotniczej Spółdzielni Wydawniczej „Prasa-Książka-Ruch”[1][19]. Od lutego 1980 do lipca 1981 wchodził w skład Centralnej Komisji Rewizyjnej PZPR[3].

W latach 1971–1982 był członkiem Stowarzyszenia Dziennikarzy Polskich, w latach 1974-1977 wiceprzewodniczącym Zarządu Głównego SDP[1]. Od 1979 był wiceprzewodniczącym Zarządu Głównego Towarzystwa Przyjaźni Polsko-Radzieckiej.

W PRL został odznaczony Brązowym, Srebrnym i Złotym Krzyżem Zasługi oraz Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski[1].

Należał do organizatorów Warszawskiej Organizacji Stowarzyszenia "Pokolenia"[20].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b c d e f Kto jest kim w Polsce. Informator biograficzny. Edycja 1, wyd. Interpress, Warszawa 1984, s. 20
  2. Nekrolog Zdzisława Andruszkiewicza z 28.11.2012
  3. a b c d Dane osoby z katalogu kierowniczych stanowisk partyjnych i państwowych PRL. Zdzisław Andruszkiewicz
  4. Rzecz o Związku Młodzieży Socjalistycznej. Ani laurka ani pamflet, wyd. Stowarzyszenie "Pokolenie", Warszawa 2002, s. 159
  5. Piotr Osęka Marzec '68, wyd. Znak i ISP PAN, Kraków 2008, s. 224
  6. Jerzy Eisler Polski rok 1968, wyd. IPN, Warszawa 206, s. 539
  7. Mariusz Mazur Polityczne kampanie prasowe w okresie rządów Władysława Gomułki wyd. Lubelskie Towarzystwo Naukowe, Lublin 2004, s. 135, 142
  8. Mariusz Mazur Polityczne kampanie prasowe w okresie rządów Władysława Gomułki wyd. Lubelskie Towarzystwo Naukowe, Lublin 2004, s. 188
  9. Jerzy Eisler Polski rok 1968, wyd. IPN, Warszawa 206, s. 544
  10. Piotr Osęka Marzec '68, wyd. Znak i ISP PAN, Kraków 2008, s. 228, 229
  11. a b Mariusz Mazur Polityczne kampanie prasowe w okresie rządów Władysława Gomułki wyd. Lubelskie Towarzystwo Naukowe, Lublin 2004, s. 154-155
  12. Piotr Osęka Marzec '68, wyd. Znak i ISP PAN, Kraków 2008, s. 227
  13. Piotr Osęka Marzec '68, wyd. Znak i ISP PAN, Kraków 2008, s. 230
  14. a b Piotr Osęka Marzec '68, wyd. Znak i ISP PAN, Kraków 2008, s. 233
  15. Jerzy Eisler Polski rok 1968, wyd. IPN, Warszawa 206, s. 457
  16. Jerzy Eisler Polski rok 1968, wyd. IPN, Warszawa 206, s. 545
  17. Włodzimierz Janowski, Aleksander Kochański Informator o strukturze i obsadzie personalnej centralnego aparatu PZPR 1948-1990, pod red. Krzysztofa Persaka, wyd. ISP PAN, Warszawa 2000, s. 123, 129, 133
  18. Piotr Donefner Sekretarz propagandy sukcesu. Jerzy Łukaszewicz – przyczynek do biografii politycznej, w: Polska 1944/45–1989. Studia i Materiały, tom XVII/2019, s. 3030
  19. Jacek Wojsław Obraz działalności Ośrodka Badań Prasoznawczych w Krakowie w dokumentach RSW „Prasa-Książka-Ruch” w latach politycznych przełomów (1980-1983), w: Zeszyty Prasoznawcze, nr 1 (229), tom 60 (2017), s. 31
  20. Nekrolog Zdzisława Andruszkiewicza z 29.11.2012