Żebropław groszkówka
| Pleurobrachia pileus | |||
| (O. F. Müller, 1776)[1] | |||
 Żebropław groszkówka, chwytany przez drobny okaz bełtwy włosiennik | |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Rząd | |||
| Rodzina | |||
| Rodzaj | |||
| Gatunek |
żebropław groszkówka | ||
| Synonimy | |||
| |||
Żebropław groszkówka (Pleurobrachia pileus) – jedyny gatunek żebropława, naturalnie zamieszkujący Morze Bałtyckie (drugim jest zawleczony Mnemiopsis leidyi[2]). Zwierzę posiadające zdolność bioluminescencji[3].
Ciało żebropława groszkówki jest idealnie przezroczyste, zbliżone do kuli. Wzdłuż niego biegnie 8 żeberek, czyli rzędów ruchomych płytek wiosełkowatych, upodabniających zwierzę do owocu agrestu – stąd w wielu językach żebropław ten zwany jest "morskim agrestem". Płytki wiosełkowate są głównym narządem ruchu groszkówki. Żebropław ten ponadto wyposażony jest w 2 bardzo długie czułki łowne, zwane arkanami, do których przylepia się zdobycz czasem dwa razy większa od drapieżnika. Są to głównie różne zwierzęta planktoniczne, ale także larwy ryb. Groszkówka dorasta do 3 cm długości[4]; w Bałtyku maksymalna średnica to ok. 1 cm[3].
Żebropław groszkówka posiada w Morzu Bałtyckim prawdopodobnie 2 pokolenia: zimujące, odbywające rozród wiosną, oraz letnie, rozmnażające się jesienią. Liczba jaj wynosi do kilku tysięcy na jedno zwierzę. Larwy o średnicy 1-2 mm występują przede wszystkim zimą i wiosną. Szczególną cechą groszkówki, spotykaną jednak też u wielu innych żebropławów, jest dwukrotne dojrzewanie płciowe. Po raz pierwszy zwierzęta te dojrzewają wkrótce po wylęgnięciu z jaj, gdy mają rozmiary (w morzach pełnosłonych) 0,5-1,5 mm. Niedługo potem gonady ulegają jednak redukcji, by powtórnie rozwinąć się u okazów już wyrośniętych[3][4].
Żebropław groszkówka jest zwierzęciem planktonowym, w Bałtyku pospolitym w strefie głębszego pelagialu. Do rodzaju Pleurobrachia należy również 11 innych gatunków[1].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c Pleurobrachia pileus. World Register of Marine Species. (ang.).
- ↑ U. Janas, A. Zgrundo. First records of Mnemiopsis leidyi A. Agassiz, 1865 in the Gulf of Gdansk (southern Baltic Sea). „Aquatic Invasions”. 2 (4), s. 450-454, 2007.
- ↑ a b c Ludwik Żmudziński: Świat zwierzęcy Bałtyku. Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, 1990, s. 45, 82-83. ISBN 83-02-02374-4.
- ↑ a b Mały słownik zoologiczny. Bezkręgowce. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1976, s. 436.
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Zdjęcie świecącego żebropława groszkówki. infovek.sk. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-24)].
