Azdarchy: Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Przeglądaj historię interaktywnie
[wersja nieprzejrzana][wersja nieprzejrzana]
← poprzednia edycjanastępna edycja →
Usunięta treść Dodana treść
WizualnieWikikod
MastiBot (dyskusja | edycje)
Boty
3 429 692 edycje
m robot dodaje: zh:神龍翼龍科
drobne merytoryczne, WP:SK
Linia 1: Linia 1:
{{Zwierzę infobox
{{Zwierzę infobox
| Nazwa zwyczajowa=Azdarchy
| Nazwa zwyczajowa=Azdarchy
| Łacińska=''Azhdarchidae''
| Łacińska=Azhdarchidae
| Typ=[[strunowce]]
| Typ=[[strunowce]]
| Podtyp=[[kręgowce]]
| Podtyp=[[kręgowce]]
| Gromada=[[gady]]
| Gromada=[[zauropsydy]]
| Podgromada=[[diapsydy]]
| Podgromada=[[diapsydy]]
| Infragromada=[[archozauromorfy]]
| Nadrząd=[[Gady naczelne|archozaury]]
| Rząd=[[pterozaury]]
| Rząd=[[pterozaury]]
| Podrząd=[[pterodaktyle]]
| Podrząd=[[pterodaktyle]]
| Nadrodzina=[[Azhdarchoidea]]
| Nadrodzina=[[azdarchoidy]]
| Rodzina='''Azdarchy'''
| Rodzina='''azdarchy'''
| Obrazek=Quetzalcoatlus.jpg
| Obrazek=Quetzalcoatlus.jpg
| Opis_obrazka=[[Kecalkoatl]]
| Opis_obrazka=[[Kecalkoatl]]
| Zoolog=Nessov, [[1984]]
| Zoolog=[[Lew Nessow|Nessov]], [[1984]]
| Wikispecies=Azhdarchidae
| Wikispecies=Azhdarchidae
}}
}}
'''Azdarchy''' (Azhdarchidae) - rodzina [[pterozaury|pterozaurów]], których nazwa wywodzi się od nazwy [[smok]]a w uzbeckiej mitologii. Zaliczały się do nich jedne z największych latających stworzeń, jakie kiedykolwiek zamieszkiwały naszą planetę.
'''Azdarchy''' (Azhdarchidae) – rodzina [[pterozaury|pterozaurów]], których nazwa wywodzi się od nazwy [[smok]]a w uzbeckiej mitologii. Zaliczały się do nich jedne z największych latających stworzeń, jakie kiedykolwiek zamieszkiwały naszą planetę.


Posiadały one długie nogi i niezwykle długie szyje - zbudowane z wydłużonych [[kręg]]ów, kolistych w przekroju. Większość gatunków z tej rodziny znana jest jedynie z tychże oryginalnych kręgów, nie zachowały one po sobie żadnych innych odkrytych pozostałości. Tylko kilka z nich pozostawiło po sobie dość dobrze zachowane [[szkielet]]y, m.in. [[zedżiangopter]] i [[kecalkoatl]] - jeden z bardziej znanych pterozaurów, którego nazwa też wywodzi się z mitologii, tym razem indiańskiej. Dzięki temu wiemy, że [[gady]] te posiadały również pokaźne głowy oraz przypominające ostrza szczęki.
Miały one długie nogi i niezwykle długie szyje - zbudowane z wydłużonych [[kręg]]ów, kolistych w przekroju. Większość gatunków z tej rodziny znana jest jedynie z tychże oryginalnych kręgów, nie zachowały one po sobie żadnych innych odkrytych pozostałości. Tylko kilka z nich pozostawiło po sobie dość dobrze zachowane [[układ kostny|szkielety]], m.in. ''[[Zhejiangopterus]]'' i [[kecalkoatl]] – jeden z bardziej znanych pterozaurów, którego nazwa też wywodzi się z mitologii, tym razem indiańskiej. Dzięki temu wiemy, że [[gady]] te miały również pokaźne głowy oraz przypominające ostrza szczęki.


==Pożywienie==
== Pożywienie ==
Niegdyś sugerowano, iż stworzenia te pożywiały sę tak, jak czynią to niektóre dzisiejsze ptaki, np. [[brzytwodzioby]]. Wg tej hipotezy azdarchy mogły latać ze szczęką zanurzoną w wodzie, wyławiając z niej [[ryby]], czy inne niewielkich rozmiarów [[zwierzęta]]. Późniejsze badania nie potwierdziły jej jednak, wskazując, że pterozaury te nie posiadały wystarczających przystosowań do polowania w taki sposób. Wszystko wskazuje na to, że wiodły one bardziej lądowy tryb życia, być może podobny do tego, jaki prowadzą dziś [[bociany]].
Niegdyś sugerowano, iż stworzenia te pożywiały się tak, jak czynią to niektóre dzisiejsze ptaki, np. [[brzytwodzioby]]. Wg tej hipotezy azdarchy mogły latać ze szczęką zanurzoną w wodzie, wyławiając z niej [[ryby]], czy inne niewielkich rozmiarów [[zwierzęta]]. Późniejsze badania nie potwierdziły jej jednak, wskazując, że pterozaury te nie posiadały wystarczających przystosowań do polowania w taki sposób. Nogi i stopy azdarchidów były znacznie lepiej niż u innych pterozurów przystosowane do chodzenia po stałym lądzie. W Korei odnaleziono również tropy przypisywane przedstawicielom tej rodziny. Długie dzioby mogły służyć do chwytania niewielkich zwierząt, dlatego też obecnie uważa się, że azdarchidy prowadziły tryb życia podobny do dzisiejszych bocianów<ref name=WittonNaish>{{Cytuj pismo |nazwisko=Witton |imię=MP |nazwisko2=Naish |imię2=D. |tytuł=A Reappraisal of Azhdarchid Pterosaur Functional Morphology and Paleoecology |url=http://www.plosone.org/article/info%3Adoi%2F10.1371%2Fjournal.pone.0002271 |czasopismo=PLoS One |oznaczenie=3 |numer=5 |rok=2008 |język=en}}</ref>.


==Występowanie==
== Występowanie ==
Zwierzęta te żyły w późnej [[kreda (okres)|kredzie]] na terenie dzisiejszej [[Azja|Azji]], [[Ameryka Północna|Ameryki Północnej]] oraz [[Afryka|Afryki]].
Zwierzęta te żyły w późnej [[kreda (okres)|kredzie]] na terenie dzisiejszej [[Azja|Azji]], [[Ameryka Północna|Ameryki Północnej]] oraz [[Afryka|Afryki]].


==Systematyka==
== Systematyka ==
Pierwotnie umieszczone w rodzinie [[pteranodonty|pteranodontów]], [[azdarcho]], [[kecalkoatl]] i titanopteryks (obecnie [[arambourgiania]]) włączone zostały przez Nessova wpierw do podrodziny Azhdarchinae, która dopiero później podniesiona została do rangi rodziny.
Pierwotnie umieszczone w rodzinie [[pteranodonty|pteranodontów]] rodzaje [[azdarcho]], [[kecalkoatl]] i titanopteryks (obecnie ''[[Arambourgiania]]'') włączone zostały przez Nessowa najpierw do podrodziny Azhdarchinae, która dopiero później podniesiona została do rangi osobnej rodziny.


Choć sugerowano, że najbliższymi ich krewnymi były [[ktenochasmatydy]] takie jak [[pterodaustro]] - dziś uważa się, że są one znacznie bliżej spokrewnione z takimi rodzajami jak [[tupuksuara]] czy [[tapejara (Pterozaury)|tapejara]].
Choć sugerowano, że najbliższymi ich krewnymi były [[ktenochasmatydy]] takie jak [[pterodaustro]] – dziś uważa się, że są one znacznie bliżej spokrewnione z takimi rodzajami jak [[tupuksuara]] czy ''[[tapejara (Pterozaury)|Tapejara]]''.


==Rodzaje==
== Rodzaje ==
* ''[[Aralazhdarcho]]''
* ''[[Aralazhdarcho]]''
* ''[[Arambourgiania]]''
* ''[[Arambourgiania]]''
Linia 39: Linia 39:
* ''[[Montanazhdarcho]]''
* ''[[Montanazhdarcho]]''
* ''[[Phosphatodraco]]''
* ''[[Phosphatodraco]]''
* ''[[Quetzalcoatlus]]''
* ''[[kecalkoatl|Quetzalcoatlus]]''
* ''[[Zhejiangopterus]]''
* ''[[Zhejiangopterus]]''
W niektórych klasyfikacjach włączane są także rodzaje:

Poza tym nieraz zaliczane są także rodzaje:
* ''[[Bennettazhia]]''
* ''[[Bennettazhia]]''
* ''[[Bogolubovia]]''
* ''[[Bogolubovia]]''
Linia 48: Linia 47:
* ''[[Eoazhdarcho]]''
* ''[[Eoazhdarcho]]''


{{pterozaury}}
{{Przypisy}}

⚫
[[Kategoria:pterodaktyle]]
{{Pterozaury}}

⚫
[[Kategoria:Pterodaktyle]]


[[de:Azhdarchidae]]
[[de:Azhdarchidae]]

Wersja z 17:44, 8 lis 2008

{{{nazwa łacińska}}}[1]
{{{zoolog}}}
[[Plik:{{{grafika}}}|240x240px|alt=Ilustracja|]]
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Azdarchy (Azhdarchidae) – rodzina pterozaurów, których nazwa wywodzi się od nazwy smoka w uzbeckiej mitologii. Zaliczały się do nich jedne z największych latających stworzeń, jakie kiedykolwiek zamieszkiwały naszą planetę.

Miały one długie nogi i niezwykle długie szyje - zbudowane z wydłużonych kręgów, kolistych w przekroju. Większość gatunków z tej rodziny znana jest jedynie z tychże oryginalnych kręgów, nie zachowały one po sobie żadnych innych odkrytych pozostałości. Tylko kilka z nich pozostawiło po sobie dość dobrze zachowane szkielety, m.in. Zhejiangopterus i kecalkoatl – jeden z bardziej znanych pterozaurów, którego nazwa też wywodzi się z mitologii, tym razem indiańskiej. Dzięki temu wiemy, że gady te miały również pokaźne głowy oraz przypominające ostrza szczęki.

Pożywienie

Niegdyś sugerowano, iż stworzenia te pożywiały się tak, jak czynią to niektóre dzisiejsze ptaki, np. brzytwodzioby. Wg tej hipotezy azdarchy mogły latać ze szczęką zanurzoną w wodzie, wyławiając z niej ryby, czy inne niewielkich rozmiarów zwierzęta. Późniejsze badania nie potwierdziły jej jednak, wskazując, że pterozaury te nie posiadały wystarczających przystosowań do polowania w taki sposób. Nogi i stopy azdarchidów były znacznie lepiej niż u innych pterozurów przystosowane do chodzenia po stałym lądzie. W Korei odnaleziono również tropy przypisywane przedstawicielom tej rodziny. Długie dzioby mogły służyć do chwytania niewielkich zwierząt, dlatego też obecnie uważa się, że azdarchidy prowadziły tryb życia podobny do dzisiejszych bocianów[2].

Występowanie

Zwierzęta te żyły w późnej kredzie na terenie dzisiejszej Azji, Ameryki Północnej oraz Afryki.

Systematyka

Pierwotnie umieszczone w rodzinie pteranodontów rodzaje azdarcho, kecalkoatl i titanopteryks (obecnie Arambourgiania) włączone zostały przez Nessowa najpierw do podrodziny Azhdarchinae, która dopiero później podniesiona została do rangi osobnej rodziny.

Choć sugerowano, że najbliższymi ich krewnymi były ktenochasmatydy takie jak pterodaustro – dziś uważa się, że są one znacznie bliżej spokrewnione z takimi rodzajami jak tupuksuara czy Tapejara.

Rodzaje

W niektórych klasyfikacjach włączane są także rodzaje:

  1. ↑ {{{nazwa łacińska}}}, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
  2. ↑ MP Witton, D. Naish. A Reappraisal of Azhdarchid Pterosaur Functional Morphology and Paleoecology. „PLoS One”. 3, 2008. (ang.). 
Pterozaury
Rhamphorhynchoidea
Pterodaktyle
Ornitocheiroidy
Ctenochasmatoidea
Dsungaripteroidea
Azdarchoidy
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Azdarchy&oldid=14752406”