Ctenoides ales: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
z Dougherty et al |
z Welch&Vigneron |
||
| Linia 25: | Linia 25: | ||
== Światło == |
== Światło == |
||
[[Plik:Disco Clam (Ctenoides ales) (6073506056).jpg|left|240px|thumb|Okaz u wybrzeży wyspy [[Celebes]]]] |
[[Plik:Disco Clam (Ctenoides ales) (6073506056).jpg|left|240px|thumb|Okaz napotkany u wybrzeży wyspy [[Celebes]]]] |
||
Wedle Dougherty i współprawników ''Ctenoides ales'' to jedyy znany przedstawiciel małży zdolny do migotania kontrolowanego behawioralnie, choć bioluminescencję opisano już u ''[[Pholas dactylus]]'' czy ''[[Gastrochaena]]'', a [[irydofor]]y u ''[[Tridacna]]''{{r|Dougherty&}}. |
Wedle Dougherty i współprawników ''Ctenoides ales'' to jedyy znany przedstawiciel małży zdolny do migotania kontrolowanego behawioralnie, choć bioluminescencję opisano już u ''[[Pholas dactylus]]'' czy ''[[Gastrochaena]]'', a [[irydofor]]y u ''[[Tridacna]]''. U bliskich krewnych ''C. ales'', jak ''[[Ctenoides scaber]]'', zdolność świecenia nie występuje{{r|Dougherty&}}. |
||
Jak pisze zespół Dougherty, żywe migotanie światłem przez ''Ctenoides ales'' niegdyś wprowadziło naukowców w błąd, sugerując im [[bioluminescencja|bioluminescencję]]. Jednakże w rzeczywistości małż nie wytwarza światła samodzielnie. Odbija on światło od brzegu [[Płaszcz (anatomia)|płaszcza]]. Znajdują się tam nanostruktury obejmujące substancje o dużych zdolnościach refrakcji światła{{r|Dougherty&}}. |
Jak pisze zespół Dougherty, żywe migotanie światłem przez ''Ctenoides ales'' niegdyś wprowadziło naukowców w błąd, sugerując im [[bioluminescencja|bioluminescencję]]. Jednakże w rzeczywistości małż nie wytwarza światła samodzielnie. Odbija on światło od brzegu [[Płaszcz (anatomia)|płaszcza]]. Znajdują się tam nanostruktury obejmujące substancje o dużych zdolnościach refrakcji światła. Dougherty i współpracownicy ich przeprowadzili badania mikroskopowe i spektroskopowe. Znaleźli tam 2 uczestniczące w świeceniu warstwy. Grzbietowo znaduje się czerwona warstwa o niezbyt dużych zdolnościach rozpraszania światła (około 5%){{r|Dougherty&}}. |
||
Od strony brzusznej leży biały pas grubości 25 μm, gęsty optycznie, który [[rozpraszanie światła|rozprasza]] około 80% padającego nań światła o długości fali od 400 do 550 nm. Mikroskopia elektronowa wykazała w nim obecność kulek elektronowo gęstych o średnicy 0,30 µm ± 0,04 µm. W 1 µm³ znaleziono 25±3 takie struktury. Nie było ich w warstwie grzbietowej ani u krewnych ''C. ales''. W celu poznania ich składu chemicznej przeprowadzono spektroskopię promieniami X, która wykazała obecność [[tlenek krzemu|tlenku krzemu]]. Nigdy wcześniej nie spotkano się ze świeceniem za pomocą rozpraszających światło wewnątrzkomórkowych nanasfer z krzemionki{{r|Dougherty&}} (choć wymieniana była obok [[kolagen]]u, [[chityna|chityny]], [[guanina|guaniny]], [[keratyny]] wśród materiałów o dużej refrakcyjności, budujących struktury rozpraszające światło{{r|Welch&Vigneron}}). Głębiej jeszcze znajdują się tkanki w kolorach czerwieni i pomarańczu. Kluczową rolę odgrywa jednak różnica w zdolności do rozpraszania światła warstw grzbietowej czerwonej i brzusznej białe. Dzięki niej szybkie naprzemienne rozwijanie i zwijanie jamy płaszcza ruchem falowym wytwarza dynamiczny sygnał świetlny. Podobne ruchy występują u innych małży i mają za zadanie zapewniać przepływ wody w jamie płaszcza, tutaj jednak szybki ruch dotyczy głównie skraju płaszcza. Przy rozwinięciu widać białą warstwę brzuszną, przy zwinięciu czerwoną grzbietową{{r|Dougherty&}}. |
|||
Wydaje się, że rzeczony małż potrafi przekazywać sygnały świetlne{{r|Dougherty&}}. |
Wydaje się, że rzeczony małż potrafi przekazywać sygnały świetlne{{r|Dougherty&}}. |
||
Ruchy płaszcza powodują błyski (kilka na sekundę), gdy małż otworzy muszlę w dobrze oświetlonym miejscu. Zespół Lindsey Dougherty z [[University of California, Berkeley|University of California]] w [[Berkeley (Kalifornia)|Berkeley]] spróbował dociec, czemu służy ta efektowna cecha. Wśród hipotez wymieniane są głównie wabienie pożywnego [[plankton]]u, odstraszanie drapieżników albo wabienie partnera lub partnerki<ref name=pap>{{cytuj stronę | url = http://naukawpolsce.pap.pl/aktualnosci/news,406149,blyskotliwy-malz.html | tytuł = Błyskotliwy małż | data = | autor = | praca = | opublikowany = PAP SA 2016 | język = pl | data dostępu = 8 sierpnia 2016}}</ref>. |
|||
Ma aż 40 oczu, lecz ma słaby wzrok. Potrafi pływać, choć większość spokrewnionych gatunków jest nieruchawa. Charakteryzuje się zmiennopłciowością – zaczyna życie jako [[samiec]], później stając się [[Samica|samicą]]<ref name=pap/>. |
Ma aż 40 oczu, lecz ma słaby wzrok. Potrafi pływać, choć większość spokrewnionych gatunków jest nieruchawa. Charakteryzuje się zmiennopłciowością – zaczyna życie jako [[samiec]], później stając się [[Samica|samicą]]<ref name=pap/>. |
||
| Linia 48: | Linia 50: | ||
<ref name="Durckheimia lochi">{{Cytuj pismo | autor = Shane T. Ahyong & Diane E. Brow | tytuł = Description of Durckheimia lochi n. sp., with an annotated check-list of Australian Pinnotheridae (Crustacea: Decapoda: Brachyura) | czasopismo = Zootaxa | wolumin = 254 | strony = 1-20 | język = en | data = 2003 | url = http://research.nhm.org/pdfs/12917/12917.pdf}}</ref> |
<ref name="Durckheimia lochi">{{Cytuj pismo | autor = Shane T. Ahyong & Diane E. Brow | tytuł = Description of Durckheimia lochi n. sp., with an annotated check-list of Australian Pinnotheridae (Crustacea: Decapoda: Brachyura) | czasopismo = Zootaxa | wolumin = 254 | strony = 1-20 | język = en | data = 2003 | url = http://research.nhm.org/pdfs/12917/12917.pdf}}</ref> |
||
<ref name="Dougherty&">{{Cytuj pismo | autor = Lindsey F. Dougherty, Sönke Johnsen, Roy L. Caldwell, N. Justin Marshall | tytuł = A dynamic broadband reflector built from microscopic silica spheres in the ‘disco’clam </em>Ctenoides ales | czasopismo = Journal of The Royal Society Interface | wolumin = 11 | strony = 20140407 | język = en | data = 2014 | url = http://rsif.royalsocietypublishing.org/content/11/98/20140407.short | doi = 10.1098/rsif.2014.0407}}</ref> |
<ref name="Dougherty&">{{Cytuj pismo | autor = Lindsey F. Dougherty, Sönke Johnsen, Roy L. Caldwell, N. Justin Marshall | tytuł = A dynamic broadband reflector built from microscopic silica spheres in the ‘disco’clam </em>Ctenoides ales | czasopismo = Journal of The Royal Society Interface | wolumin = 11 | strony = 20140407 | język = en | data = 2014 | url = http://rsif.royalsocietypublishing.org/content/11/98/20140407.short | doi = 10.1098/rsif.2014.0407}}</ref> |
||
<ref name="Welch&Vigneron">{{Cytuj pismo | autor = V. L. Welch & J-P. Vigneron | tytuł = Beyond butterflies—the diversity of biological photonic crystals | czasopismo = Optical and Quantum Electronics | wolumin = 39 | strony = 295-303 | język = en | data = 2007 | url = http://link.springer.com/article/10.1007/s11082-007-9094-4}}</ref> |
|||
}} |
}} |
||
Wersja z 08:39, 7 sie 2016
Pomóż nam go sprawdzić: oceń zgłoszoną nominację.
| Ctenoides ales | |||
| Finlay, 1927[1] | |||
| |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Rząd | |||
| Nadrodzina | |||
| Rodzina | |||
| Rodzaj | |||
| Gatunek |
Ctenoides ales | ||
| Synonimy | |||
| |||
Ctenoides ales – gatunek małża z rodziny gniazdówkowatych (Limidae). Występuje naturalnie w środkowej części Indo-Pacyfiku – od mórz Indonezji po wyspy Palau i wybrzeże Australii[2][3].
Światło
_(6073506056).jpg)
Wedle Dougherty i współprawników Ctenoides ales to jedyy znany przedstawiciel małży zdolny do migotania kontrolowanego behawioralnie, choć bioluminescencję opisano już u Pholas dactylus czy Gastrochaena, a irydofory u Tridacna. U bliskich krewnych C. ales, jak Ctenoides scaber, zdolność świecenia nie występuje[4].
Jak pisze zespół Dougherty, żywe migotanie światłem przez Ctenoides ales niegdyś wprowadziło naukowców w błąd, sugerując im bioluminescencję. Jednakże w rzeczywistości małż nie wytwarza światła samodzielnie. Odbija on światło od brzegu płaszcza. Znajdują się tam nanostruktury obejmujące substancje o dużych zdolnościach refrakcji światła. Dougherty i współpracownicy ich przeprowadzili badania mikroskopowe i spektroskopowe. Znaleźli tam 2 uczestniczące w świeceniu warstwy. Grzbietowo znaduje się czerwona warstwa o niezbyt dużych zdolnościach rozpraszania światła (około 5%)[4].
Od strony brzusznej leży biały pas grubości 25 μm, gęsty optycznie, który rozprasza około 80% padającego nań światła o długości fali od 400 do 550 nm. Mikroskopia elektronowa wykazała w nim obecność kulek elektronowo gęstych o średnicy 0,30 µm ± 0,04 µm. W 1 µm³ znaleziono 25±3 takie struktury. Nie było ich w warstwie grzbietowej ani u krewnych C. ales. W celu poznania ich składu chemicznej przeprowadzono spektroskopię promieniami X, która wykazała obecność tlenku krzemu. Nigdy wcześniej nie spotkano się ze świeceniem za pomocą rozpraszających światło wewnątrzkomórkowych nanasfer z krzemionki[4] (choć wymieniana była obok kolagenu, chityny, guaniny, keratyny wśród materiałów o dużej refrakcyjności, budujących struktury rozpraszające światło[5]). Głębiej jeszcze znajdują się tkanki w kolorach czerwieni i pomarańczu. Kluczową rolę odgrywa jednak różnica w zdolności do rozpraszania światła warstw grzbietowej czerwonej i brzusznej białe. Dzięki niej szybkie naprzemienne rozwijanie i zwijanie jamy płaszcza ruchem falowym wytwarza dynamiczny sygnał świetlny. Podobne ruchy występują u innych małży i mają za zadanie zapewniać przepływ wody w jamie płaszcza, tutaj jednak szybki ruch dotyczy głównie skraju płaszcza. Przy rozwinięciu widać białą warstwę brzuszną, przy zwinięciu czerwoną grzbietową[4].
Wydaje się, że rzeczony małż potrafi przekazywać sygnały świetlne[4].
Ruchy płaszcza powodują błyski (kilka na sekundę), gdy małż otworzy muszlę w dobrze oświetlonym miejscu. Zespół Lindsey Dougherty z University of California w Berkeley spróbował dociec, czemu służy ta efektowna cecha. Wśród hipotez wymieniane są głównie wabienie pożywnego planktonu, odstraszanie drapieżników albo wabienie partnera lub partnerki[6].
Ma aż 40 oczu, lecz ma słaby wzrok. Potrafi pływać, choć większość spokrewnionych gatunków jest nieruchawa. Charakteryzuje się zmiennopłciowością – zaczyna życie jako samiec, później stając się samicą[6].
Małż ten nie jest trujący, ale zawiera dużo siarki, co sprawia, że nie jest smaczny dla drapieżników[6].
Siedlisko
Zwierzę zamieszkuje oceany. Żyje w strefie eufotycznej, zazwyczaj przebywając na głębokości pomiędzy 3 a 50 m, gdzie dominuje światło zielone i niebieskie. Ukrywa się w szczelinach, gzie dominuje rozproszone światło o niewielkich długościach fali[4].
Pasożytnictwo
C. ales jest żywicielem dla Durckheimia lochi, w komorze płaszcza C. ales znaleziono nawet jej holotyp[7].
- ↑ a b Ctenoides ales (Finlay, 1927). WoRMS - World Register of Marine Species. [dostęp 8 sierpnia 2016]. (ang.).
- ↑ Lindsey Dougherty. University of California Museum of Paleontology. [dostęp 8 sierpnia 2016]. (ang.).
- ↑ Discover Life: Point Map of Ctenoides ales. Encyclopedia of Life. [dostęp 8 sierpnia 2016]. (ang.).
- ↑ a b c d e f Lindsey F. Dougherty, Sönke Johnsen, Roy L. Caldwell, N. Justin Marshall. A dynamic broadband reflector built from microscopic silica spheres in the ‘disco’clam Ctenoides ales. „Journal of The Royal Society Interface”. 11, s. 20140407, 2014. DOI: 10.1098/rsif.2014.0407. (ang.).
- ↑ V. L. Welch & J-P. Vigneron. Beyond butterflies—the diversity of biological photonic crystals. „Optical and Quantum Electronics”. 39, s. 295-303, 2007. (ang.).
- ↑ a b c Błyskotliwy małż. PAP SA 2016. [dostęp 8 sierpnia 2016]. (pol.).
- ↑ Shane T. Ahyong & Diane E. Brow. Description of Durckheimia lochi n. sp., with an annotated check-list of Australian Pinnotheridae (Crustacea: Decapoda: Brachyura). „Zootaxa”. 254, s. 1-20, 2003. (ang.).