Przejdź do zawartości

Biogaz: Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Nie podano opisu zmian
uzupełnienie, źródła/przypisy, wikizacja
Linia 1: Linia 1:
{{dopracować|więcej przypisów=2009-12}}
{{dopracować|więcej przypisów=2009-12}}


'''Biogaz''', [[gaz wysypiskowy]] – [[gaz]] palny, [[produkt reakcji|produkt]] [[fermentacja metanowa|fermentacji metanowej]] związków pochodzenia organicznego (np. [[ścieki]], m.in. ścieki cukrownicze, [[odpady komunalne]], odchody zwierzęce, [[gnojowica]], odpady przemysłu rolno-spożywczego, [[biomasa]]) a częściowo także ich [[Rozpad gnilny|rozpadu gnilnego]], powstający w [[biogazownia|biogazowni]].
'''Biogaz''', [[gaz wysypiskowy]] – [[gaz]] palny, [[produkt reakcji|produkt]] [[fermentacja metanowa|fermentacji metanowej]] związków pochodzenia organicznego (np. [[ścieki]], m.in. ścieki cukrownicze, [[odpady komunalne]], odchody zwierzęce, [[gnojowica]], odpady przemysłu rolno-spożywczego, [[biomasa]]) a częściowo także ich [[Rozpad gnilny|rozpadu gnilnego]], powstający w [[biogazownia|biogazowni]]<ref>[http://www.mae.com.pl/files/poradnik_biogazowy_mae.pdf Biogaz rolniczy - produkcja i wykorzystanie]. (pdf) Mazowiecka Agencja Energetyczna sp. z.o.o. Warszawa. 12.2009, [dostęp 5.11.2016]</ref>. Jest to mieszanina różnych gazów produkowanych w zamkniętych systemach przez [[Anaerob|mikroorganizmy anaerobowe]]<ref>{{Cytuj|tytuł=NNFCC Renewable Fuels and Energy Factsheet: Anaerobic Digestion — NNFCC|czasopismo=www.nnfcc.co.uk|data dostępu=2016-11-05|opublikowany=www.nnfcc.co.uk|url=http://www.nnfcc.co.uk/publications/nnfcc-renewable-fuels-and-energy-factsheet-anaerobic-digestion}}</ref>. Biogaz składa się głównie z [[Metan|metanu]] i dwutlenku węgla, może zawierać niewielkie ilości [[Siarkowodór|siarkowodoru]], wody oraz [[Siloksany|siloksanów]]. Metan, wodór oraz [[tlenek węgla]] mogą ulec spaleniu lub utlenieniu wydzielając energię, co pozwala na wykorzystanie biogazu jako paliwa. Może być wszechstronnie wykorzystywany do ogrzewania, także do gotowania oraz w generatorach prądu<ref>{{Cytuj|autor=|tytuł=Biogas. Combined heat and power|czasopismo=Clarke Energy|data=|data dostępu=2016-11-05|url=http://www.clarke-energy.com/gas-type/biogas/|język=en-US}}</ref>.

Biogaz może zostać oczyszczony do bio-metanu, aby spełniał standardy jakości gazu ziemnego<ref>{{Cytuj|autor=|tytuł=About biogas and biomethane|czasopismo=www.fortisbc.com|data=|data dostępu=2016-11-05|opublikowany=www.fortisbc.com|url=https://www.fortisbc.com/NaturalGas/RenewableNaturalGas/OurSppliers/Pages/about-biogas-and-biomethane.aspx}}</ref>. Może zostać sprężony, w taki sam sposób jak gaz ziemny jest sprężany do [[CNG]] i wykorzystywany jako paliwo pojazdach mechanicznych. W samej Wielkiej Brytanii uważa się, że biogaz potencjalnie mógłby zaspokoić 17% zapotrzebowania na paliwo samochodowe<ref>{{Cytuj|autor=|tytuł=Biomethane fueled vehicles - the carbon neutral option|czasopismo=www.claverton-energy.com|data=|data dostępu=2016-11-05|opublikowany=www.claverton-energy.com|url=http://www.claverton-energy.com/biomethane-fueled-vehicles-the-carbon-neutral-option.html}}</ref>.

Technologie wytwarzające i wykorzystujące biogaz kwalifikują się do otrzymania dofinansowania wspierającego rozwój OZE w niektórych krajach<ref>{{Cytuj|autor=Jonathan Reuvid|tytuł=The Handbook of Personal Wealth Management: How to Ensure Maximum Investment Returns with Security|data=2012-07-03|data dostępu=2016-11-05|isbn=9780749464905|wydawca=Kogan Page Publishers|url=https://books.google.pl/books?id=Y5kg2jXcD8IC&pg=PA187&lpg=PA187&dq=biogas+qualifies+for+renewable%C2%A0energy+subsidies&source=bl&ots=Ij0gMAlumO&sig=vo_8EG1Q_7f-Jr4GEWpnBDdFIlI&hl=en&sa=X&ved=0ahUKEwjnzLrexZLQAhUF1ywKHViICSAQ6AEINjAF#v=onepage&q=biogas%20qualifies%20for%20renewable%C2%A0energy%20subsidies&f=false|język=en}}</ref><ref>IEA BIOENERGY Task 37 – [http://www.iea-biogas.net/country-reports.html?file%3Dfiles/daten-redaktion/download/publications/country-repo Energy from Biogas. Country Overview (Country Reports)] (pdf) [dostęp 5.11.2016] </ref>. Gaz wysypiskowy jest uważany za odnawialne źródło energii, ponieważ cykl jego produkcji i zużycia jest ciągły i nie wiąże się z produkcją netto dwutlenku węgla<ref>{{Cytuj|autor=Stephen R. Smith, Chris Cheeseman, Nick Blakey|tytuł=Waste Management and Minimization|data=2009-09-17|data dostępu=2016-11-05|isbn=9781848261198|wydawca=EOLSS Publications|s=196|url=https://books.google.pl/books?id=XoqbCwAAQBAJ&pg=PA196&lpg=PA196&dq=biogas+no+net+carbon+dioxide&source=bl&ots=O5dk14qJR4&sig=uY1EKYcc_ju9yiHYirxlKvoq0OE&hl=en&sa=X&ved=0ahUKEwjDsLzNyZLQAhUHiCwKHdO6DFs4ChDoAQgcMAA#v=onepage&q=biogas%20no%20net%20carbon%20dioxide&f=false|język=en}}</ref>. Materia organiczna wykorzystywana w produkcji biogazu rośnie z wykorzystaniem dwutlenku węgla w powtarzalnym, bezstratnym cyklu. Taka sama ilość dwutlenku jest absorbowana z atmosfery, jak ilość wydalana podczas spalania biogazu.


== Definicje ==
== Definicje ==
Linia 7: Linia 11:
: ''paliwo gazowe otrzymywane z surowców rolniczych, produktów ubocznych rolnictwa, płynnych lub stałych odchodów zwierzęcych, produktów ubocznych lub pozostałości przemysłu rolno-spożywczego lub biomasy leśnej w procesie fermentacji metanowej''.
: ''paliwo gazowe otrzymywane z surowców rolniczych, produktów ubocznych rolnictwa, płynnych lub stałych odchodów zwierzęcych, produktów ubocznych lub pozostałości przemysłu rolno-spożywczego lub biomasy leśnej w procesie fermentacji metanowej''.


Definicja biogazu wprowadzona na potrzeby rozliczania energii wytwarzanej z [[Odnawialne źródła energii|odnawialnych źródeł energii]], zgodne z dyrektywą 2001/77/WE, zawarta jest w [[rozporządzenie|rozporządzeniu]] ministra gospodarki z dnia 19 grudnia 2005 roku w sprawie szczegółowego zakresu obowiązków uzyskania i przedstawienia do umorzenia świadectw pochodzenia, uiszczenia opłaty zastępczej oraz zakupu energii elektrycznej i ciepła wytworzonych w odnawialnych źródłach energii ([[Dziennik Ustaw|Dz.U.]] Nr 261, poz. 2187, z późn. zm.)<ref>{{Dziennik Ustaw|rok=2005|numer=261|pozycja=2187}}</ref>. Definicja ta mówi, że:
Definicja biogazu wprowadzona na potrzeby rozliczania energii wytwarzanej z [[Odnawialne źródła energii|odnawialnych źródeł energii]], zgodne z dyrektywą 2001/77/WE, zawarta jest w [[rozporządzenie|rozporządzeniu]] ministra gospodarki z dnia 19 grudnia 2005 roku w sprawie szczegółowego zakresu obowiązków uzyskania i przedstawienia do umorzenia świadectw pochodzenia, uiszczenia opłaty zastępczej oraz zakupu energii elektrycznej i ciepła wytworzonych w odnawialnych źródłach energii ([[Dziennik Ustaw|Dz.U.]] Nr 261, poz. 2187, z późn. zm.)<ref>{{Dziennik Ustaw|rok=2005|numer=261|pozycja=2187}}</ref>. Definicja ta mówi, że:<ref>{{Cytuj|autor=Brian K. Richards, Frederick G. Herndon, William J. Jewell, Robert J. Cummings, Thomas E. White|tytuł=In situ methane enrichment in methanogenic energy crop digesters|czasopismo=Biomass and Bioenergy|data=1994-01-01|data dostępu=2016-11-05|wydanie=4|s=275–282|doi=10.1016/0961-9534(94)90067-1|url=http://www.sciencedirect.com/science/article/pii/0961953494900671}}</ref>
: ''Biogaz to gaz pozyskany z biomasy, w szczególności z instalacji przeróbki odpadów zwierzęcych lub roślinnych, oczyszczalni ścieków oraz składowisk odpadów.''
: ''Biogaz to gaz pozyskany z biomasy, w szczególności z instalacji przeróbki odpadów zwierzęcych lub roślinnych, oczyszczalni ścieków oraz składowisk odpadów.''


== Skład biogazu ==
== Skład biogazu ==
Skład biogazu różni się w zależności od źródła procesu fermentacji beztlenowej. [[Gaz wysypiskowy]] zwykle zawiera około 50% metanu. Zaawansowane technologie oczyszczania ścieków są wstanie wytworzyć biogaz zawierający 55-75% metanu<ref>{{Cytuj|autor=Anna McElhatton, Paulo José do Amaral Sobral|tytuł=Novel Technologies in Food Science: Their Impact on Products, Consumer Trends and the Environment|data=2011-11-17|data dostępu=2016-11-05|isbn=9781441978806|wydawca=Springer Science & Business Media|s=44|url=https://books.google.pl/books?id=Xa4KxpujNLUC&pg=PA44&lpg=PA44&dq=biogas+with+55%25%E2%80%9375%25+methane+waste+treatment&source=bl&ots=G8sjoeioAc&sig=yVFvmEm5z7tf8Iq-6emy0yNxPrk&hl=en&sa=X&ved=0ahUKEwiTgYTUzpLQAhUG8ywKHYewAL0Q6AEIVzAG#v=onepage&q=biogas%20with%2055%25%E2%80%9375%25%20methane%20waste%20treatment&f=false|język=en}}</ref>, którego zawartość przy wykorzystaniu technik oczyszczania in-situ może zostać podniesiona do 80-90%<ref>{{Cytuj|autor=Brian K. Richards, Frederick G. Herndon, William J. Jewell, Robert J. Cummings, Thomas E. White|tytuł=In situ methane enrichment in methanogenic energy crop digesters|czasopismo=Biomass and Bioenergy|data=1994-01-01|data dostępu=2016-11-05|wydanie=4|s=275–282|doi=10.1016/0961-9534(94)90067-1|url=http://www.sciencedirect.com/science/article/pii/0961953494900671}}</ref>. Nieoczyszczony biogaz zawiera parę wodną, której cząstkowa objętość jest funkcją temperatury biogazu. Korekcja objętości gazu dla zawartości pary wodnej i termicznego rozszerzania jest łatwa do obliczenia matematycznie, przez co można uzyskać standaryzowaną objętość suchego biogazu<ref>{{Cytuj|autor=Brian K. Richards, Robert J. Cummings, Thomas E. White, William J. Jewell|tytuł=Methods for kinetic analysis of methane fermentation in high solids biomass digesters|czasopismo=Biomass and Bioenergy|data=1991-01-01|data dostępu=2016-11-05|wydanie=2|s=65–73|doi=10.1016/0961-9534(91)90028-B|url=http://www.sciencedirect.com/science/article/pii/096195349190028B}}</ref>.
Nieoczyszczony biogaz składa się w ok. 65% (w granicach 50-75%) z [[metan]]u i w 35% z [[tlenek węgla|dwutlenku węgla]] oraz domieszki innych gazów (np. [[siarkowodór|siarkowodoru]], tlenku węgla), jego [[wartość opałowa]] waha się w granicach 17-27 MJ/m<sup>3</sup> ([[dżul|Megadżuli]] na metr sześcienny biogazu, w [[warunki normalne|warunkach normalnych]]) i zależy głównie od zawartości [[metan]]u.
[[Plik: Biogas-Linienbus.jpg|thumb|Autobus z instalacją [[CNG]] na biogaz w Bernie w Szwajcarii.]]W niektórych przypadkach biogaz zawiera [[siloksany]]. Są one wynikiem [[Fermentacja anaerobowa|beztlenowego rozkładu]] substancji powszechnie występujących w mydłach i detergentach. Podczas spalania gazu zawierającego siloksany wydziela się [[krzem]], który może reagować z tlenem lub innymi składnikami gazu. W wyniku reakcji wytrącają się osady, zawierające głównie [[ditlenek krzemu]] lub [[krzemiany]] (SixOy). Mogą także zawierać wapń, siarkę, cynk i fosfor. Osad przybiera formę warstwy osadu białej substancji o grubości kilku milimetrów i musi być usunięty przy użyciu środków chemicznych lub mechanicznych. Istnieją praktyczne i efektywne ekonomicznie technologie oczyszczania biogazu z slikoksanów oraz innych zanieczyszczeń<ref>{{Cytuj|tytuł=New Landfill Gas Treatment Technology Dramatically Lowers Energy Production Costs - Tyler's Biogas Digester News|czasopismo=Tyler's Biogas Digester News|data dostępu=2016-11-05|url=http://biogas-digester.com/biogas-technology-lowers-costs.html|język=en-US}}</ref>.
[[Plik: Biogas-Linienbus.jpg|thumb|Autobus z instalacją [[CNG]] na biogaz w Bernie w Szwajcarii.]]

{| class="prettytable" |
{| class="prettytable" |
|+ '''Skład biogazu'''<ref>{{Cytuj|tytuł=Basic information on biogas|data=2010-01-06|data dostępu=2016-11-05|url=https://web.archive.org/web/20100106022729/http://www.kolumbus.fi/suomen.biokaasukeskus/en/enperus.html}}</ref>
|+ '''Skład biogazu'''
|-
|-
!Składnik
!Składnik
Linia 21: Linia 24:
|-
|-
| [[metan]], CH<sub>4</sub>
| [[metan]], CH<sub>4</sub>
| 55-75
| 50-75
|-
|-
| [[dwutlenek węgla]], CO<sub>2</sub>
| [[dwutlenek węgla]], CO<sub>2</sub>
| 25-45
| 25-50
|-
|-
| [[azot]], N<sub>2</sub>
| [[azot]], N<sub>2</sub>
| 0-0,3
| 0-10
|-
|-
| [[wodór]], H<sub>2</sub>
| [[wodór]], H<sub>2</sub>
| 1-5
| 0-1
|-
|-
| [[siarkowodór]], H<sub>2</sub>S
| [[siarkowodór]], H<sub>2</sub>S
Linia 36: Linia 39:
|-
|-
| [[tlen]], O<sub>2</sub>
| [[tlen]], O<sub>2</sub>
| 0,1-0,5
| 0-0,5
|}
|}


Linia 59: Linia 62:


=== Biogaz w Polsce ===
=== Biogaz w Polsce ===
Do 2013 w Polsce planowano produkować 1 mld m<sup>3</sup> biogazu m.in. do ogrzewania budynków. Według [[Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi|Ministerstwa Rolnictwa]] wprowadzenie tego planu poprawi [[bezpieczeństwo energetyczne]] oraz stan [[Środowisko przyrodnicze|środowiska naturalnego]]<ref>[http://stary.naszdziennik.pl/index.php?typ=po&dat=20090224&id=po52.txt Artykuł "Polska na biogazie stoi"]</ref>.
Do 2013 w Polsce planowano produkować 1 mld m<sup>3</sup> biogazu m.in. do ogrzewania budynków. Według [[Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi|Ministerstwa Rolnictwa]] wprowadzenie tego planu poprawi [[bezpieczeństwo energetyczne]] oraz stan [[Środowisko przyrodnicze|środowiska naturalnego]]<ref>{{Cytuj|tytuł=Polska na biogazie stoi - Nasz Dziennik|czasopismo=stary.naszdziennik.pl|data dostępu=2016-11-05|opublikowany=stary.naszdziennik.pl|url=http://stary.naszdziennik.pl/index.php?typ=po&dat=20090224&id=po52.txt}}</ref>.


{{Przypisy}}
{{Przypisy}}

Wersja z 00:48, 6 lis 2016

Biogaz, gaz wysypiskowygaz palny, produkt fermentacji metanowej związków pochodzenia organicznego (np. ścieki, m.in. ścieki cukrownicze, odpady komunalne, odchody zwierzęce, gnojowica, odpady przemysłu rolno-spożywczego, biomasa) a częściowo także ich rozpadu gnilnego, powstający w biogazowni[1]. Jest to mieszanina różnych gazów produkowanych w zamkniętych systemach przez mikroorganizmy anaerobowe[2]. Biogaz składa się głównie z metanu i dwutlenku węgla, może zawierać niewielkie ilości siarkowodoru, wody oraz siloksanów. Metan, wodór oraz tlenek węgla mogą ulec spaleniu lub utlenieniu wydzielając energię, co pozwala na wykorzystanie biogazu jako paliwa. Może być wszechstronnie wykorzystywany do ogrzewania, także do gotowania oraz w generatorach prądu[3].

Biogaz może zostać oczyszczony do bio-metanu, aby spełniał standardy jakości gazu ziemnego[4]. Może zostać sprężony, w taki sam sposób jak gaz ziemny jest sprężany do CNG i wykorzystywany jako paliwo pojazdach mechanicznych. W samej Wielkiej Brytanii uważa się, że biogaz potencjalnie mógłby zaspokoić 17% zapotrzebowania na paliwo samochodowe[5].

Technologie wytwarzające i wykorzystujące biogaz kwalifikują się do otrzymania dofinansowania wspierającego rozwój OZE w niektórych krajach[6][7]. Gaz wysypiskowy jest uważany za odnawialne źródło energii, ponieważ cykl jego produkcji i zużycia jest ciągły i nie wiąże się z produkcją netto dwutlenku węgla[8]. Materia organiczna wykorzystywana w produkcji biogazu rośnie z wykorzystaniem dwutlenku węgla w powtarzalnym, bezstratnym cyklu. Taka sama ilość dwutlenku jest absorbowana z atmosfery, jak ilość wydalana podczas spalania biogazu.

Definicje

Nowelizacja Prawa Energetycznego, która weszła w życie dnia 11 marca 2010 roku, (Art. 3 pkt 20a), definiuje biogaz rolniczy, jako:

paliwo gazowe otrzymywane z surowców rolniczych, produktów ubocznych rolnictwa, płynnych lub stałych odchodów zwierzęcych, produktów ubocznych lub pozostałości przemysłu rolno-spożywczego lub biomasy leśnej w procesie fermentacji metanowej.

Definicja biogazu wprowadzona na potrzeby rozliczania energii wytwarzanej z odnawialnych źródeł energii, zgodne z dyrektywą 2001/77/WE, zawarta jest w rozporządzeniu ministra gospodarki z dnia 19 grudnia 2005 roku w sprawie szczegółowego zakresu obowiązków uzyskania i przedstawienia do umorzenia świadectw pochodzenia, uiszczenia opłaty zastępczej oraz zakupu energii elektrycznej i ciepła wytworzonych w odnawialnych źródłach energii (Dz.U. Nr 261, poz. 2187, z późn. zm.)[9]. Definicja ta mówi, że:[10]

Biogaz to gaz pozyskany z biomasy, w szczególności z instalacji przeróbki odpadów zwierzęcych lub roślinnych, oczyszczalni ścieków oraz składowisk odpadów.

Skład biogazu

Skład biogazu różni się w zależności od źródła procesu fermentacji beztlenowej. Gaz wysypiskowy zwykle zawiera około 50% metanu. Zaawansowane technologie oczyszczania ścieków są wstanie wytworzyć biogaz zawierający 55-75% metanu[11], którego zawartość przy wykorzystaniu technik oczyszczania in-situ może zostać podniesiona do 80-90%[12]. Nieoczyszczony biogaz zawiera parę wodną, której cząstkowa objętość jest funkcją temperatury biogazu. Korekcja objętości gazu dla zawartości pary wodnej i termicznego rozszerzania jest łatwa do obliczenia matematycznie, przez co można uzyskać standaryzowaną objętość suchego biogazu[13].

Autobus z instalacją CNG na biogaz w Bernie w Szwajcarii.

W niektórych przypadkach biogaz zawiera siloksany. Są one wynikiem beztlenowego rozkładu substancji powszechnie występujących w mydłach i detergentach. Podczas spalania gazu zawierającego siloksany wydziela się krzem, który może reagować z tlenem lub innymi składnikami gazu. W wyniku reakcji wytrącają się osady, zawierające głównie ditlenek krzemu lub krzemiany (SixOy). Mogą także zawierać wapń, siarkę, cynk i fosfor. Osad przybiera formę warstwy osadu białej substancji o grubości kilku milimetrów i musi być usunięty przy użyciu środków chemicznych lub mechanicznych. Istnieją praktyczne i efektywne ekonomicznie technologie oczyszczania biogazu z slikoksanów oraz innych zanieczyszczeń[14].

Skład biogazu[15]
Składnik %
metan, CH4 50-75
dwutlenek węgla, CO2 25-50
azot, N2 0-10
wodór, H2 0-1
siarkowodór, H2S 0-3
tlen, O2 0-0,5

Wytwarzanie biogazu

 Osobny artykuł: fermentacja metanowa.

Na składowiskach odpadów biogaz wytwarza się samoczynnie, stąd nazwa gaz wysypiskowy. Obecnie na wysypiskach instaluje się systemy odgazowujące. Nowoczesne składowiska posiadają specjalne komory fermentacyjne lub bioreaktory, w których fermentacja metanowa odpadów odbywa się w stałych temperaturach 33-37 °C dla bakterii metanogennych mezofilnych, rzadziej 50-70 °C dla bakterii termofilnych oraz przy pH 6,5-8,5 i odpowiedniej wilgotności. Ze składowiska o powierzchni około 15 ha można uzyskać 20 do 60 GWh energii w ciągu roku, jeżeli roczna masa składowanych odpadów to około 180 tys. ton.

Celowa produkcja biogazu następuje również w komorach fermentacyjnych biogazowni. Najczęściej fermentacja zachodzi w nich w temperaturze 30-40 stopni (fermentacja mezofilna)

Biogaz powstaje również w sposób naturalny np. na torfowiskach (głównie z celulozy), nazywamy go wtedy gazem błotnym lub gazem gnilnym.

Czasami biogaz określa się jako agrogaz, zwłaszcza jeżeli uzyskujemy go z gnojowicy lub obornika. Z 1m3 gnojowicy można uzyskać w przybliżeniu 20m3 biogazu, natomiast z 1m3 obornika nawet 30m3. Pozostałość po fermentacji stanowi cenny nawóz.

Zastosowanie biogazu

Biogaz ma szerokie zastosowanie: wykorzystuje się go głównie w Indiach, Chinach, Szwajcarii, Francji, Niemczech i USA jako paliwo dla generatorów prądu elektrycznego, jako źródło energii do ogrzewania wody użytkowej, a po oczyszczeniu i sprężeniu jako paliwo do napędu silników (instalacje CNG).

Uszlachetnianie biogazu - biometan

Uszlachetnianie biogazu to jedna z alternatyw dla wykorzystania biogazu w układzie kogeneracyjnym. Wprowadzenie biometanu do sieci dystrybucyjnej gazu ziemnego rozwiązuje problem zagospodarowania ciepła/chłodu. Biogaz, w porównaniu z gazem ziemnym, ma niższą kaloryczność, nie posiada węglowodorów wyższych, zawiera dużą ilość CO2 oraz inne zanieczyszczenia. Właśnie dlatego wprowadzenie biogazu do sieci dystrybucyjnej wymaga jego uzdatnienia do tzw. biometanu.

Biogaz w Polsce

Do 2013 w Polsce planowano produkować 1 mld m3 biogazu m.in. do ogrzewania budynków. Według Ministerstwa Rolnictwa wprowadzenie tego planu poprawi bezpieczeństwo energetyczne oraz stan środowiska naturalnego[16].

  1. Biogaz rolniczy - produkcja i wykorzystanie. (pdf) Mazowiecka Agencja Energetyczna sp. z.o.o. Warszawa. 12.2009, [dostęp 5.11.2016]
  2. NNFCC Renewable Fuels and Energy Factsheet: Anaerobic Digestion — NNFCC, www.nnfcc.co.uk [dostęp 2016-11-05].
  3. Biogas. Combined heat and power, „Clarke Energy” [dostęp 2016-11-05] (ang.).
  4. About biogas and biomethane, www.fortisbc.com [dostęp 2016-11-05].
  5. Biomethane fueled vehicles - the carbon neutral option, www.claverton-energy.com [dostęp 2016-11-05].
  6. Jonathan Reuvid, The Handbook of Personal Wealth Management: How to Ensure Maximum Investment Returns with Security, Kogan Page Publishers, 3 lipca 2012, ISBN 978-0-7494-6490-5 [dostęp 2016-11-05] (ang.).
  7. IEA BIOENERGY Task 37 – Energy from Biogas. Country Overview (Country Reports) (pdf) [dostęp 5.11.2016]
  8. Stephen R. Smith, Chris Cheeseman, Nick Blakey, Waste Management and Minimization, EOLSS Publications, 17 września 2009, s. 196, ISBN 978-1-84826-119-8 [dostęp 2016-11-05] (ang.).
  9. Dz.U. z 2005 r. nr 261, poz. 2187
  10. Brian K. Richards i inni, In situ methane enrichment in methanogenic energy crop digesters, „Biomass and Bioenergy”, 4, 1994, s. 275–282, DOI10.1016/0961-9534(94)90067-1 [dostęp 2016-11-05].
  11. Anna McElhatton, Paulo José do Amaral Sobral, Novel Technologies in Food Science: Their Impact on Products, Consumer Trends and the Environment, Springer Science & Business Media, 17 listopada 2011, s. 44, ISBN 978-1-4419-7880-6 [dostęp 2016-11-05] (ang.).
  12. Brian K. Richards i inni, In situ methane enrichment in methanogenic energy crop digesters, „Biomass and Bioenergy”, 4, 1994, s. 275–282, DOI10.1016/0961-9534(94)90067-1 [dostęp 2016-11-05].
  13. Brian K. Richards i inni, Methods for kinetic analysis of methane fermentation in high solids biomass digesters, „Biomass and Bioenergy”, 2, 1991, s. 65–73, DOI10.1016/0961-9534(91)90028-B [dostęp 2016-11-05].
  14. New Landfill Gas Treatment Technology Dramatically Lowers Energy Production Costs - Tyler's Biogas Digester News, „Tyler's Biogas Digester News” [dostęp 2016-11-05] (ang.).
  15. Basic information on biogas [online], 6 stycznia 2010 [dostęp 2016-11-05] [zarchiwizowane z adresu 2010-01-06].
  16. Polska na biogazie stoi - Nasz Dziennik, stary.naszdziennik.pl [dostęp 2016-11-05].

Bibliografia

  • Powszechna encyklopedia PWN. Warszawa: PWN, 2010.
  • Witold M. Lewandowski: Proekologiczne odnawialne źródła energii. Warszawa: WNT, 2006, s. 350-372. ISBN 83-204-3112-3.

Linki zewnętrzne