Hypnomys: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
drobne merytoryczne |
poprawa przek., WP:SK, drobne redakcyjne, usunięty niedziałający link url (DOI działa) |
||
Linia 5: | Linia 5: | ||
|okres istnienia = [[pliocen]]–[[holocen]] |
|okres istnienia = [[pliocen]]–[[holocen]] |
||
|grafika = Hypnomys by L.Meslin.png |
|grafika = Hypnomys by L.Meslin.png |
||
|opis grafiki = szkic ''Hypnomys'' (L.Meslin) |
|opis grafiki = szkic ''Hypnomys'' (L. Meslin) |
||
|typ = [[strunowce]] |
|typ = [[strunowce]] |
||
|podtyp = [[kręgowce]] |
|podtyp = [[kręgowce]] |
||
Linia 19: | Linia 19: | ||
|ranga podtaksonu = [[Gatunek (biologia)|Gatunki]]{{r|Acta}} |
|ranga podtaksonu = [[Gatunek (biologia)|Gatunki]]{{r|Acta}} |
||
|podtaksony = |
|podtaksony = |
||
* ''[[Hypnomys morpheus]]'' [[Dorothea |
* ''[[Hypnomys morpheus]]'' <small>[[Dorothea Bate|Bate]], 1919</small> |
||
* ''[[Hypnomys onicensis]]'' [[Jelle Reumer|Reumer]], 1994 |
* ''[[Hypnomys onicensis]]'' <small>[[Jelle Reumer|Reumer]], 1994</small> |
||
* ''[[Hypnomys waldreni]]'' |
* ''[[Hypnomys waldreni]]'' <small>Reumer, 1979</small> |
||
|mapa występowania = Habitat of Hypnomys.png |
|mapa występowania = Habitat of Hypnomys.png |
||
|opis mapy występowania = |
|opis mapy występowania = |
||
Linia 27: | Linia 27: | ||
|commons = Category:Hypnomys |
|commons = Category:Hypnomys |
||
}} |
}} |
||
'''''Hypnomys''''' – [[Wymieranie|wymarły]] rodzaj [[gryzonie|gryzoni]] z [[Rodzina (biologia)|rodziny]] [[popielicowate|popielicowatych]], zamieszkujący [[Baleary]] w okresie od [[pliocen]]u do wczesnego [[holocen]]u |
'''''Hypnomys''''' – [[Wymieranie|wymarły]] rodzaj [[gryzonie|gryzoni]] z [[Rodzina (biologia)|rodziny]] [[popielicowate|popielicowatych]] (Gliridae), zamieszkujący [[Baleary]] w okresie od [[pliocen]]u do wczesnego [[holocen]]u{{r|Acta}}{{r|plos}}. Ostatnie znane kopalne ślady istnienia ''Hypnomys'', określono na około 4840 lat p.n.e.{{r|Acta}} |
||
[[Plik:Hypnomys morpheus&Eliomys quercinus skulls.png|thumb|left|200px|Porównanie czaszek ''H. morpheus'', ''Eliomys quecinus ophiusae'' i ''Eliomys quercinus s.l.''. Widok: 1) od góry, 2) od dołu 3) boczny, |
[[Plik:Hypnomys morpheus&Eliomys quercinus skulls.png|thumb|left|200px|Porównanie czaszek ''H. morpheus'', ''Eliomys quecinus ophiusae'' i ''Eliomys quercinus s.l.''. Widok: 1) od góry, 2) od dołu 3) boczny, 4–5) żuchwa]] |
||
[[Plik:Hypnomys.png|thumb|left|200px|Kopalne ślady przedstawiciela ''Hypnomys'' odkryte w Cova des Pas de Vallgornera]] |
[[Plik:Hypnomys.png|thumb|left|200px|Kopalne ślady przedstawiciela ''Hypnomys'' odkryte w Cova des Pas de Vallgornera]] |
||
== Systematyka == |
== Systematyka == |
||
Pierwszy gatunek z rodzaju ''Hypnomys'' opisała |
Pierwszy gatunek z rodzaju ''Hypnomys'' opisała brytyjska paleontolożka [[Dorothea Bate]] w 1919 roku jako ''[[Hypnomys morpheus]]''. Znalezione okazy były też często klasyfikowane jako przedstawiciele gatunków z rodzaju ''[[Żołędnica (gryzoń)|Eliomys]]''. Badania [[Kraniologia|kraniologiczne]] wykazały jednak, że mimo podobieństwa do gatunków z rodzaju ''[[Żołędnica (gryzoń)|Eliomys]]'', ''Hypnomys'' miały masywniejszą żuchwę, prawdopodobnie przystosowaną do spożywania twardszych pokarmów. Ostatecznie przeprowadzone badania [[Filogenetyka|filogenetyczne]] wykazały odrębność obu blisko spokrewnionych rodzajów. Najprawdopodobniej populacja osobników z rodzaju ''Eliomys'' żyjąca na [[Baleary|Balearach]] na skutek długotrwałego odizolowania od populacji na kontynencie podlegała na tyle znacznym zmianom, że w drodze ewolucji powstał nowy, odrębny rodzaj ''Hypnomys''. Ostatecznie do ''Hypnomys'' zaliczane są trzy gatunki{{r|Acta}}: |
||
* ''[[Hypnomys morpheus]]'' [[Dorothea |
* ''[[Hypnomys morpheus]]'' <small>[[Dorothea Bate|Bate]], 1919</small> (późny [[plejstocen]]-wczesny [[holocen]]) |
||
* ''[[Hypnomys onicensis]]'' [[Jelle Reumer|Reumer]], 1994 (późny [[pliocen]]-wczesny [[plejstocen]]) |
* ''[[Hypnomys onicensis]]'' <small>[[Jelle Reumer|Reumer]], 1994</small> (późny [[pliocen]]-wczesny [[plejstocen]]) |
||
* ''[[Hypnomys waldreni]]'' |
* ''[[Hypnomys waldreni]]'' <small>Reumer, 1979</small> ([[pliocen]]) |
||
== Przypisy == |
== Przypisy == |
||
<references> |
|||
{{Przypisy| |
|||
* <ref name="Acta">{{cytuj pismo|nazwisko=Hautier|imię=Lionel|nazwisko2=Bover|imię2=Pere|nazwisko3=Alcover|imię3=Josep A.|nazwisko4=Michaux|imię4=Jacques J.|tytuł=Mandible morphometrics, dental microwear pattern, and|czasopismo=Acta Palaeontologica Polonica |wydanie=2|wolumin=54|strony=181–194|język=en|data=2009|url=http://www.app.pan.pl/archive/published/app54/app54-181.pdf|doi=10.4202/app.2008.0001}}</ref> |
* <ref name="Acta">{{cytuj pismo|nazwisko=Hautier|imię=Lionel|nazwisko2=Bover|imię2=Pere|nazwisko3=Alcover|imię3=Josep A.|nazwisko4=Michaux|imię4=Jacques J.|tytuł=Mandible morphometrics, dental microwear pattern, and|czasopismo=Acta Palaeontologica Polonica |wydanie=2|wolumin=54|strony=181–194|język=en|data=2009|url=http://www.app.pan.pl/archive/published/app54/app54-181.pdf|doi=10.4202/app.2008.0001}}</ref> |
||
* <ref name="plos">{{cytuj pismo|nazwisko=Bover|imię=Pere|nazwisko2=Alcover|imię2=Josep A.|nazwisko3=Michaux|imię3=Jacques J.|nazwisko4=Hautier|imię4=Lionel|nazwisko5=Hutterer|imię5=Rainer|tytuł=Body Shape and Life Style of the Extinct Balearic Dormouse Hypnomys (Rodentia, Gliridae): New Evidence from the Study of Associated Skeletons|czasopismo=[[PLoS ONE]]|wydawca=Anjali Goswami, University College London, United Kingdom|wydanie=12|wolumin=5|język=en|data=2010|url= |
* <ref name="plos">{{cytuj pismo|nazwisko=Bover|imię=Pere|nazwisko2=Alcover|imię2=Josep A.|nazwisko3=Michaux|imię3=Jacques J.|nazwisko4=Hautier|imię4=Lionel|nazwisko5=Hutterer|imię5=Rainer|tytuł=Body Shape and Life Style of the Extinct Balearic Dormouse Hypnomys (Rodentia, Gliridae): New Evidence from the Study of Associated Skeletons|czasopismo=[[PLOS One|PLoS ONE]]|wydawca=Anjali Goswami, University College London, United Kingdom|wydanie=12|wolumin=5|język=en|data=2010|url=|doi=10.1371/journal.pone.0015817}}</ref> |
||
</references> |
|||
}} |
|||
{{Kontrola autorytatywna}} |
{{Kontrola autorytatywna}} |
Aktualna wersja na dzień 16:45, 21 paź 2023
Hypnomys | |||
Bate, 1919 | |||
Okres istnienia: pliocen–holocen | |||
szkic Hypnomys (L. Meslin) | |||
Systematyka | |||
Domena | |||
---|---|---|---|
Królestwo | |||
Typ | |||
Podtyp | |||
Nadgromada | |||
Gromada | |||
Infragromada | |||
Rząd | |||
Podrząd | |||
Rodzina | |||
Rodzaj |
Hypnomys | ||
Synonimy | |||
| |||
Gatunki[1] | |||
| |||
Zasięg występowania | |||
Hypnomys – wymarły rodzaj gryzoni z rodziny popielicowatych (Gliridae), zamieszkujący Baleary w okresie od pliocenu do wczesnego holocenu[1][2]. Ostatnie znane kopalne ślady istnienia Hypnomys, określono na około 4840 lat p.n.e.[1]
Systematyka[edytuj | edytuj kod]
Pierwszy gatunek z rodzaju Hypnomys opisała brytyjska paleontolożka Dorothea Bate w 1919 roku jako Hypnomys morpheus. Znalezione okazy były też często klasyfikowane jako przedstawiciele gatunków z rodzaju Eliomys. Badania kraniologiczne wykazały jednak, że mimo podobieństwa do gatunków z rodzaju Eliomys, Hypnomys miały masywniejszą żuchwę, prawdopodobnie przystosowaną do spożywania twardszych pokarmów. Ostatecznie przeprowadzone badania filogenetyczne wykazały odrębność obu blisko spokrewnionych rodzajów. Najprawdopodobniej populacja osobników z rodzaju Eliomys żyjąca na Balearach na skutek długotrwałego odizolowania od populacji na kontynencie podlegała na tyle znacznym zmianom, że w drodze ewolucji powstał nowy, odrębny rodzaj Hypnomys. Ostatecznie do Hypnomys zaliczane są trzy gatunki[1]:
- Hypnomys morpheus Bate, 1919 (późny plejstocen-wczesny holocen)
- Hypnomys onicensis Reumer, 1994 (późny pliocen-wczesny plejstocen)
- Hypnomys waldreni Reumer, 1979 (pliocen)
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d Lionel Hautier, Pere Bover, Josep A. Alcover, Jacques J. Michaux. Mandible morphometrics, dental microwear pattern, and. „Acta Palaeontologica Polonica”. 54 (2), s. 181–194, 2009. DOI: 10.4202/app.2008.0001. (ang.).
- ↑ Pere Bover, Josep A. Alcover, Jacques J. Michaux, Lionel Hautier i inni. Body Shape and Life Style of the Extinct Balearic Dormouse Hypnomys (Rodentia, Gliridae): New Evidence from the Study of Associated Skeletons. „PLoS ONE”. 5 (12), 2010. Anjali Goswami, University College London, United Kingdom. DOI: 10.1371/journal.pone.0015817. (ang.).