Ryszard Kos: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
m drobne redakcyjne |
Nie podano opisu zmian |
||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
{{Dopracować|źródła = 2017-07}} |
{{Dopracować|źródła = 2017-07}} |
||
'''Ryszard Kos''' – bohater książek [[Longin Jan Okoń|Longina Jana Okonia]]. Przez autora przedstawiany jest jako postać autentyczna, jednak brak |
'''Ryszard Kos''' – bohater książek [[Longin Jan Okoń|Longina Jana Okonia]]. Przez autora przedstawiany jest jako postać autentyczna, jednak brak niezależnych dowodów na jego istnienie. Pojawił się w powieściach przygodowych związanych z [[Indianie|Indianami]] – trylogii o powstaniu [[Tecumseh]]a (''[[Tecumseh (powieść)|Tecumseh]]'', ''[[Czerwonoskóry generał]]'', ''[[Śladami Tecumseha]]'') oraz w ''[[Płonąca preria|Płonącej prerii]]'', gdzie jednak jest postacią poboczną. |
||
== Postać "historyczna" == |
== Postać "historyczna" == |
||
| Linia 12: | Linia 12: | ||
W ''[[Płonąca preria|Płonącej prerii]]'' widzimy go dopiero w ostatnim roku walk, gdy z niewielką grupą [[Szaunisi|Szaunisów]] dołącza do oddziałów [[Saukowie|Sauków]] i [[Lisy (Indianie)|Lisów]] prowadzonych przez Czarnego Jastrzębia. Bierze udział w obronie stolicy plemienia Saukenkuk. Unika śmierci w masakrze pod Bad Axe, po czym powraca do Kanady. |
W ''[[Płonąca preria|Płonącej prerii]]'' widzimy go dopiero w ostatnim roku walk, gdy z niewielką grupą [[Szaunisi|Szaunisów]] dołącza do oddziałów [[Saukowie|Sauków]] i [[Lisy (Indianie)|Lisów]] prowadzonych przez Czarnego Jastrzębia. Bierze udział w obronie stolicy plemienia Saukenkuk. Unika śmierci w masakrze pod Bad Axe, po czym powraca do Kanady. |
||
== Analiza == |
|||
Historycy literatury opisują Kosa jako postać fikcyjną (badacze iiteratury i historycy nie znaleźli niezależnych dowodów na jego istnienie poza książkami Okonia)<ref name=":0">{{Cytuj |autor = Weronika Łaszkiewicz |tytuł = Warriors of Our Imagination: Native Americans in 20th-Century Polish Literature |czasopismo = Ad Americam. Journal of American Studies |data = 2016 |data dostępu = 2024-01-28 |issn = 1896-9461 |numer = 17 |s = 173–187 |url = https://www.ceeol.com/search/article-detail?id=544521 |język = English}}</ref><ref>{{Cytuj |tytuł = The Western in the Global Literary Imagination |data = 2022-11-21 |data dostępu = 2024-01-28 |isbn = 978-90-04-52530-6 |wydawca = BRILL |s = 177 |url = https://books.google.co.kr/books?id=OMudEAAAQBAJ&pg=PA177&dq=%22Ryszard+Kos%22&hl=en&newbks=1&newbks_redir=0&sa=X&ved=2ahUKEwi10Ii1kv-DAxXoa_UHHdFUCPAQ6AF6BAgJEAI#v=onepage&q=%22Ryszard%20Kos%22&f=false |język = en}}</ref>. |
|||
Kos jest typowym przykładem bohatera (stereotypowego "supermena" opisanego przez [[Umberto Eco]], podobnego do [[Tarzan|Tarzana]] czy [[James Bond|Jamesa Bonda]]): odrzuca "zło", podziwia przyrodę i naturę, lubi przygody, i udowadnia swoją wyższość - ponadprzeciętne umiejętności, mądrość czy po prostu szczęście - poprzez pokonywanie różnych perypetii, nieraz pokonując wrogów, którzy są teoretycznie liczniejsci czy lepiej uzbrojeni.<ref name=":0" />. Kos jest także "dobrym białym", przyjacielem Indian, często broniących ich przed prześladowaniami ze strony mniej tolerancyjnych "złych białych"<ref name=":0" /><ref>{{Cytuj |autor = J. Mackay, D. Stirrup |autor r = Christina Welch |rozdział = Teepees and Totem Poles: Toy Representations of North American Indians in European Popular Culture for Children |tytuł = Tribal Fantasies: Native Americans in the European Imaginary, 1900–2010 |data = 2012-12-28 |data dostępu = 2024-01-28 |isbn = 978-1-137-31881-7 |wydawca = Springer |s = 101-116 |url = https://books.google.co.kr/books?id=DQaMEqlhom0C&pg=PT171&dq=%22Ryszard+Kos%22&hl=en&newbks=1&newbks_redir=0&sa=X&ved=2ahUKEwi_tN2Whf-DAxVLslYBHeIqDiMQ6AF6BAgNEAI#v=onepage&q=%22Ryszard%20Kos%22&f=false |język = en}}</ref>. |
|||
== Przypisy == |
|||
{{przypisy}} |
|||
[[Kategoria:Postacie z polskich utworów literackich]] |
[[Kategoria:Postacie z polskich utworów literackich]] |
||
Wersja z 05:36, 28 sty 2024
 |
Ten artykuł od 2017-07 wymaga zweryfikowania podanych informacji. |
Ryszard Kos – bohater książek Longina Jana Okonia. Przez autora przedstawiany jest jako postać autentyczna, jednak brak niezależnych dowodów na jego istnienie. Pojawił się w powieściach przygodowych związanych z Indianami – trylogii o powstaniu Tecumseha (Tecumseh, Czerwonoskóry generał, Śladami Tecumseha) oraz w Płonącej prerii, gdzie jednak jest postacią poboczną.
Postać "historyczna"
Ryszard Kos w przypisach autorskich konsekwentnie traktowany jest jak postać historyczna. Przedstawiono go w nich jako Polaka żyjącego na przełomie XVIII i XIX wieku, uczestnika insurekcji kościuszkowskiej, po jej upadku prześladowanego przez carat. W 1797 Kos wyemigrował do Ameryki Północnej, gdzie został traperem na pograniczu USA i Kanady. W konflikcie pomiędzy USA a Indianami znalazł się po stronie Indian, wziął udział w wojnie brytyjsko-amerykańskiej po stronie Brytyjczyków, następnie w walkach na południu USA (wojna z Krikami) oraz w wojnie Czarnego Jastrzębia w 1832 r.
Postać "literacka"
W powieściach przygodowych Longina Jana Okonia stał się przyjacielem i głównym współpracownikiem Tecumseha, któremu wcześniej uratował życie. Ze względu na sympatię do Indian zyskał imię "Czerwone Serce". Po przegranej bitwie pod Tippecanoe znalazł się wraz z Tecumsehem w Kanadzie, gdzie dowodząc oddziałami indiańskimi współdziałał z armią brytyjską. Odegrał główną rolę w zdobyciu Detroit, otrzymał stopień pułkownika. Walczył w bitwie pod Queenston Heights, bitwie pod Frenchtown oraz bitwie pod Moraviantown zakończonej śmiercią Tecumseha.
Następnie znalazł się na południu USA, gdzie odnajdujemy go w szeregach Krików i Seminolów w bitwie pod Nowym Orleanem oraz w wojnie z Krikami. Po klęsce w bitwie nad Horseshoe Bend udał się do Kanady, (zwraca uwagę zaburzona chronologia – bitwę tę stoczono kilka miesięcy wcześniej niż bitwę pod Nowym Orleanem) gdzie zamieszkał z żoną Zorzą Ranną, córką wodza Seneków.
W Płonącej prerii widzimy go dopiero w ostatnim roku walk, gdy z niewielką grupą Szaunisów dołącza do oddziałów Sauków i Lisów prowadzonych przez Czarnego Jastrzębia. Bierze udział w obronie stolicy plemienia Saukenkuk. Unika śmierci w masakrze pod Bad Axe, po czym powraca do Kanady.
Analiza
Historycy literatury opisują Kosa jako postać fikcyjną (badacze iiteratury i historycy nie znaleźli niezależnych dowodów na jego istnienie poza książkami Okonia)[1][2].
Kos jest typowym przykładem bohatera (stereotypowego "supermena" opisanego przez Umberto Eco, podobnego do Tarzana czy Jamesa Bonda): odrzuca "zło", podziwia przyrodę i naturę, lubi przygody, i udowadnia swoją wyższość - ponadprzeciętne umiejętności, mądrość czy po prostu szczęście - poprzez pokonywanie różnych perypetii, nieraz pokonując wrogów, którzy są teoretycznie liczniejsci czy lepiej uzbrojeni.[1]. Kos jest także "dobrym białym", przyjacielem Indian, często broniących ich przed prześladowaniami ze strony mniej tolerancyjnych "złych białych"[1][3].
Przypisy
- ↑ a b c Weronika Łaszkiewicz, Warriors of Our Imagination: Native Americans in 20th-Century Polish Literature, „Ad Americam. Journal of American Studies” (17), 2016, s. 173–187, ISSN 1896-9461 [dostęp 2024-01-28] (Błąd! Nieznany kod języka: English. Sprawdź listę kodów.).
- ↑ The Western in the Global Literary Imagination, BRILL, 21 listopada 2022, s. 177, ISBN 978-90-04-52530-6 [dostęp 2024-01-28] (ang.).
- ↑ Christina Welch, Teepees and Totem Poles: Toy Representations of North American Indians in European Popular Culture for Children, [w:] J. Mackay, D. Stirrup, Tribal Fantasies: Native Americans in the European Imaginary, 1900–2010, Springer, 28 grudnia 2012, s. 101-116, ISBN 978-1-137-31881-7 [dostęp 2024-01-28] (ang.).