Adalbert Krueger
 Portret pędzla Ludwiga Bohnstedta | |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Zawód, zajęcie | |
Karl Nikolaus Adalbert Krueger[1] (ur. 9 grudnia 1832 w Malborku, zm. 21 kwietnia 1896 w Kilonii) – niemiecki astronom.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Urodzony 9 grudnia 1832 r. w Malborku[2], uczył się w Elblągu i Wittenburgu[1]. Po studiach astronomicznych w Berlinie i Bonn Krueger został w 1853 r. asystentem w obserwatorium w Bonn, a rok później uzyskał doktorat u Friedricha Argelandera[2]. W 1860 r. został w Bonn mianowany docentem[3]. Wraz z Argelanderem i Eduardem Schönfeldem wniósł duży wkład w wydanie atlasu Bonner Durchmusterung[4], w którym opisano gwiazdy stałe[2] (zmapował 324 198 gwiazd do dziewiątej wielkości gwiazdowej między północnym biegunem niebieskim i deklinacją 2°)[5].
Po ukończeniu prac nad tym atlasem w 1862 r. przyjął posadę[6] dyrektora obserwatorium[7] i profesora astronomii[2] w Helsinkach w Rosji[7] i prowadził tamtejsze obserwatorium astronomiczne do 1876 r. Następnie przez cztery lata pracował w Gocie[2] jako dyrektor obserwatorium[3], a od 1880 r. był w Kilonii profesorem astronomii[2] i dyrektorem obserwatorium[3]. Tam też w 1881 r. przejął publikację „Astronomische Nachrichten”[8], której poziom i reputację znacznie poprawił w ciągu 16 lat swojej pracy[2].
W 1877 r. Krueger został członkiem Królewskiego Saskiego Towarzystwa Naukowego w Lipsku[9], od 1879 r. był przewodniczącym Towarzystwa Astronomicznego, a od następnego roku członkiem Royal Astronomical Society w Londynie. W 1882 r. został członkiem Niemieckiej Akademii Przyrodników Leopoldina, a pięć lat później Królewskiego Pruskiego Towarzystwa Nauk[10].
W swojej pracy zajmował się obserwacją komet, opisał też szereg gwiezdnych paralaks, jednak jego najważniejszą pracą od czasu wyjazdu z Bonn była[6] prowadzona od 1869 r.[9] w Helsinkach i Gocie obserwacja gwiazd w zakresie od +54°55' do +65°10'[6] dla potrzeb Towarzystwa Astronomicznego, które podjęło projekt skatalogowania wszystkich widocznych gwiazd[9]. Będący efektem tych obserwacji katalog obejmujący 14 680 gwiazd opublikowano w 1890 r. W 1893 r. opublikował jeszcze katalog 2153 czerwonych karłów[6].
Zmarł 21 kwietnia 1896 r. w Kilonii[2].
Żonaty z Marie (1826–1917), córką astronoma Friedricha Argelandera, z którą miał córkę Else, żonę astronoma Heinricha Kreutza[2].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b R.G. Aitken, C.D. Perrine, W.J. Hussey, Professor Krueger, „Publications of the Astronomical Society of the Pacific”, 8 (51), 1896, s. 238–240, ISSN 0004-6280, JSTOR: 40667620 [dostęp 2019-10-15].
- ↑ a b c d e f g h i Felix Schmeidler: Krueger, Adalbert. W: Neue Deutsche Biographie. T. 13. 1982, s. 96–97. (niem.).
- ↑ a b c Werner Hartkopf, Die Berliner Akademie der Wissenschaften: Ihre Mitglieder und Preisträger 1700–1990, Walter de Gruyter GmbH & Co KG, 7 listopada 2016, ISBN 978-3-05-006863-3 [dostęp 2019-10-15] (niem.).
- ↑ Stefan Hughes, Catchers of the Light: The Forgotten Lives of the Men and Women Who First Photographed the Heavens, ArtDeCiel Publishing, 2012, ISBN 978-1-62050-961-6 [dostęp 2019-10-15] (ang.).
- ↑ Philip's Garland Publishing Inc, Astronomy Encyclopedia, Bukupedia, 21 kwietnia 2000, ISBN 978-0-540-07863-9 [dostęp 2019-10-15] (ang.).
- ↑ a b c d Virginia Trimble i inni, Biographical Encyclopedia of Astronomers, Springer Science & Business Media, 18 września 2007, ISBN 978-0-387-30400-7 [dostęp 2019-10-15] (ang.).
- ↑ a b Andre HECK, The Multinational History of Strasbourg Astronomical Observatory, Springer Science & Business Media, 4 kwietnia 2006, ISBN 978-1-4020-3644-6 [dostęp 2019-10-15] (ang.).
- ↑ Nekrolog. „Astrophysical Journal”. 4, s. 80–81, 1896. (ang.).
- ↑ a b c Krüger, Adalbert — Universitäts und Landesbibliothek Bonn [online], www.ulb.uni-bonn.de [dostęp 2019-10-15].
- ↑ Krueger, Adalbert (1832–1896) [online], kalliope-verbund.info [dostęp 2019-10-15] (niem.).