Adam Chałupczyński
Adam Ignacy Chałupczyński (ur. 30 lipca 1822 w Piotrkowie Trybunalskim, zm. 16 marca 1887 we Włocławku)[1][2][3]- polski lekarz, literat, autor prac o charakterze filozoficznym, działacz niepodległościowy, uczestnik powstania styczniowego.
Wczesne lata[edytuj | edytuj kod]
Pochodził z rodziny mieszczańskiej. Jego ojciec był kowalem. Edukację odebrał szkołach w Piotrkowie Trybunalskim. W 1837 r. ukończył gimnazjum a następnie uzyskał stopień podaptekarza. W 1849 r. ukończył studia medyczne na Uniwersytecie Moskiewskim.[1]
Praca lekarska[edytuj | edytuj kod]
W 1849 r. po ukończeniu studiów uniwersyteckich objął posadę lekarza miejskiego w Kozienicach. Pracę wykonywał tylko do momentu aresztowania pod zarzutem uczestnictwa w sprzysiężeniu antypaństwowym (1850). Po zwolnieniu z więzienia prowadził praktykę lekarską w Działoszynie (1853-1858). Następnie pracował jako lekarz szpitala dominialnego św. Konstancji w Maciejowicach, gdzie dał się poznać jako położnik i chirurg. Po upadku powstania styczniowego pracował jako lekarz w Izbicy Kujawskiej. Od 1876 r. prowadził prywatną praktykę lekarską we Włocławku.[1][2]
Działalność niepodległościowa[edytuj | edytuj kod]
7 kwietnia 1850 r. został aresztowany pod zarzutem udziału w sprzysiężeniu antypaństwowym Szymona Konarskiego a następnie skazany na trzy lata więzienia w twierdzy Zamość. Uczestniczył w powstaniu styczniowym (1863) jako dowódca oddziału złożonego z 300 podlaskich chłopów. Brał udział w bitwie pod Łaskarzewem jako dowódca i jako lekarz (udzielając pomocy rannym w zaimprowizowanym szpitalu).[1][2]
Twórczość[edytuj | edytuj kod]
- Pomysły do wiedzy życia świata (1860) - praca dotycząca powstania świata i życia na ziemi. Adam Chałupczyński napisał ją podczas pobytu w więzieniu w twierdzy Zamość.
- Kilka słów o pokątnym leczeniu (1867)
- O niektórych błędach nauki Darwina (1879)
- O potrzebie interwencji w celu ukrócenia pijaństwa (1884)
- Gawędy ekonomiczno-społeczne (1887) - praca zawiera krytykę ustroju społecznego
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d Chałupczyński Adam Ignacy, [w:] Wieluński Słownik Biograficzny. T. 4, Wieluń: Wieluńskie Towarzystwo Naukowe, 2019, s. 35-36, ISBN 978-83-948025-4-7.
- ↑ a b c Chałupczyński Adam, [w:] Bronisław Seyda, Słownik encyklopedyczny lekarzy pisarzy w literaturze światowej, Szczecin: Wydawnictwo Promocyjne "Albatros" - Drukarnia i Wydawnictwo "Ottonianum", 1999, s. 67, ISBN 83-85796-88-6.
- ↑ Franciszek Białokur, Chałupczyński Adam, [w:] Polski Słownik Biograficzny. T. 3, Brożek Jan - Chwalczewski Franciszek, Kraków: Polska Akademia Umiejętności, 1937, s. 257.