Ambończycy
 Kobiety ambońskie wykonujące taniec z okazji Dnia Królowej (1921) | |
| Populacja |
1,4 mln |
|---|---|
| Miejsce zamieszkania | |
| Język |
języki austronezyjskie, malajski amboński, indonezyjski, niderlandzki |
| Religia | |
| Grupa | |
Ambończycy[1] (indonez. orang Ambon[2]) – grupa etniczna zamieszkująca południową część archipelagu Moluków we wschodniej Indonezji.
Stanowią grupę przejściową między ludami malajskimi a ludami papuaskimi[3]. Posługują się różnymi językami z rodziny austronezyjskiej oraz językiem malajskim ambońskim[2]. Wyznają protestantyzm, a w mniejszym zakresie także katolicyzm, islam bądź animizm[3].
Stosunkowo wcześnie znaleźli się pod wpływem Holendrów i dotarło do nich chrześcijaństwo[4], a jeszcze wcześniej zostali poddani wpływom islamu[5]. Doszło do zaniku rodzimych języków wyspy. Na terenach wiejskich ludność chrześcijańska w większości porzuciła własne języki na rzecz malajskiego ambońskiego, natomiast grupy muzułmańskie w większym stopniu zachowują języki lokalne[6]. Do rodzimych języków wyspy Ambon i okolic należą: asilulu, hitu, haruku, laha, larike-wakasihu, nusa laut, saparua, seit-kaitetu, tulehu[7]. W nowszych czasach również wśród muzułmańskich Ambończyków wzrosło użycie malajskiego w roli języka ojczystego[8].
Wyspy Moluki w 2002 r. zamieszkiwało ok. 1,34 mln Ambończyków[3], a miasto Ambon w 2007 r. liczyło ok. 260 tys. mieszkańców[9]. Są oni główną ludnością wyspy Ambon[10]. Po latach 50. XX wieku znaczna część ludności była zmuszona opuścić Moluki. Ponad 50 tys. Ambończyków zamieszkuje Holandię[3].
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
- ludy ambońsko-timorskie
- ludy północnohalmaherskie
- Buru – grupa etniczna
- Kei – grupa etniczna
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ hasło „Ambon”. W: Barbara Petrozolin-Skowrońska, Andrzej Dyczkowski: Nowy leksykon PWN. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1998, s. 47. ISBN 978-83-01-12490-8. [dostęp 2021-10-06].
- ↑ a b Ambonese. W: Barbara A. West: Encyclopedia of the Peoples of Asia and Oceania. New York: Infobase Publishing, 2009, s. 42. ISBN 978-1-4381-1913-7. OCLC 370717954. (ang.).
- ↑ a b c d Ambonese. W: James Minahan: Encyclopedia of the Stateless Nations: Ethnic and National Groups Around the World A-Z. T. I. A–C. Westport, Connecticut: Greenwood Press, 2002, s. 97–102. ISBN 978-0-313-07696-1. OCLC 56100378. [dostęp 2020-02-15]. (ang.).
- ↑ Ann Gregory, The Influences of Ethnicity in the Evolution of the Indonesian Military Elite, [w:] DeWitt C. Ellinwood, Cynthia H. Enloe (red.), Ethnicity and the Military in Asia, Abingdon–New York: Routledge, 2017, s. 267–295, DOI: 10.4324/9781351318808, ISBN 978-0-87855-387-7, ISBN 978-1-351-31880-8, ISBN 978-1-351-31879-2, OCLC 1005226256 [dostęp 2021-08-15] (ang.), patrz s. 276.
- ↑ Birgit Bräuchler, Cyberidentities At War: The Moluccan Conflict on the Internet, Jeremy Gaines (tłum.), New York: Berghahn Books, 2013, s. 238, ISBN 978-0-85745-854-4, ISBN 978-0-85745-897-1, OCLC 795756952 [dostęp 2023-10-14] (ang.).
- ↑ Charles E. Grimes, Digging for the Roots of Language Death in Eastern Indonesia: The Cases of Kayeli and Hukumina, [w:] Margaret Florey (red.), Endangered Languages of Austronesia, Oxford: Oxford University Press, 2010, s. 73–89, DOI: 10.1093/acprof:oso/9780199544547.003.0004, ISBN 978-0-19-172026-0, ISBN 978-0-19-954454-7, ISBN 978-0-19-157121-3, OCLC 507435850 [dostęp 2022-08-20], patrz wstęp s. 73.
- ↑ Scott Paauw: Ambon Malay. W: Susanne Maria Michaelis, Philippe Maurer, Martin Haspelmath, Magnus Huber, Melanie Revis (red.): The survey of pidgin and creole languages. T. 3. Oxford: Oxford University Press, 2013, s. 94–104. ISBN 978-0-19-969143-2. OCLC 813856192. (ang.).
- ↑ Don van Minde, European loan words in Ambonese Malay, [w:] K. Alexander Adelaar, Robert Blust (red.), Between worlds: linguistic papers in memory of David John Prentice, Canberra: Pacific Linguistics, Research School of Pacific and Asian Studies, Australian National University, 2002 (Pacific Linguistics 529), s. 193–216, DOI: 10.15144/PL-529.193, ISBN 0-85883-478-2, OCLC 896427271 (ang.), patrz s. 196.
- ↑ Jeroen Adam, How ordinary folk became involved in the Ambonese conflict. Understanding private opportunities during communal violence, „Bijdragen tot de taal-, land- en volkenkunde / Journal of the Humanities and Social Sciences of Southeast Asia”, 166 (1), 2010, s. 25–48, DOI: 10.1163/22134379-90003624 (ang.).
- ↑ Ambon, [w:] Encyklopedia PWN [dostęp 2020-02-15] [zarchiwizowane z adresu 2021-10-23].