Anthemis aetnensis

*Anthemis aetnensis*
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	astropodobne
Rząd	astrowce
Rodzina	astrowate
Podrodzina	Asteroideae
Rodzaj	rumian
Gatunek	Anthemis aetnensis
	Nazwa systematyczna
	Anthemis aetnensis Spreng.; Syst. Veg. 3: 595 (1826)
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Anthemis aetnensis Spreng. – gatunek rośliny z rodziny astrowatych. Występuje endemicznie na zboczach Etny, na Sycylii^[3].

Morfologia[edytuj | edytuj kod]

Pokrój: Półkuliste półkrzewy, o wysokości 6–25 cm^[4].

Pędy: Łodyga zdrewniała u nasady, silnie rozgałęziona, o podnoszących się pędach bocznych^[4].

Liście: Liście odziomkowe i łodygowe podwójnie pierzasto-sieczne, o zarysie odwrotnie lancetowato-łopatkowatym i wielkości 1×3 cm, mięsiste i szaro-kutnerowate^[4].

Kwiaty: Zebrane w koszyczek o średnicy 2–2,5 cm, wyrastający pojedynczo na szczycie łodygi. Okrywa półkulista, o średnicy 10–12 mm. Kwiaty języczkowe białe, o owalnych języczkach wielkości 2-5 x 4-7 mm, przeważnie różowych u nasady i łukowato odgiętych. Kwiaty rurkowate żółto-pomarańczowe, trójkątno-ostre, o rozmiarach 1,2×4 mm, z jasnobrązowymi lub niemal bezbarwnymi brzegami^[4].

Owoce: Niełupki o wielkości 2 mm, z bardzo widocznym użyłkowaniem^[4].

Biologia[edytuj | edytuj kod]

Rozwój: Chamefity, kwitnące od maja do sierpnia^[4].

Siedlisko: Skały magmowe i piasek wulkaniczny, na wysokości 1800–2400 m n.p.m., często do 3050 m n.p.m.^[4]

Cechy fitochemiczne: W pędach nadziemnych tej rośliny obecne są laktony seskwiterpenowe, takie jak gwajanolid, hydruntinolidy A i B, germaradienolid i arbuskulina^[5]. Badanie ekstraktów z tej rośliny wykazało, że mają one znaczące właściwości przeciwutleniające i hamujące elastazę i mogą być stosowane w profilaktyce lub leczeniu stanów zapalnych, wrzodów, urazów skóry i zapalenia pęcherza moczowego^[6].

Systematyka[edytuj | edytuj kod]

Gatunek należący do rodzaju rumian (Anthemis), zaliczanego do podplemienia Anthemidinae w plemieniu Anthemideae w obrębie podrodziny Asteroideae w rodzinie astrowatych (Asteraceae)^[7].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-04-15] (ang.).
↑ ^a ^b Plants of the World Online. The Royal Botanic Gardens, Kew, 2019. [dostęp 2021-08-03]. (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g Girolamo Giardina: Anthemis aetnensis. Piante di Sicilia. [dostęp 2021-08-03].
↑ Maurizio Bruno, Maria L. Bondi, Nadia Vassallo, Thomas E. Gedris i inni. Guaianolides and other terpenoids from Anthemis aetnensis. „Phytochemistry”. 45 (2), s. 375–377, 1997-05. DOI: 10.1016/s0031-9422(96)00846-1.
↑ Rosaria (et al.) Acquaviva. Biological activities of extract of Anthemis aetnensis Schouw: In vitro evaluation. „Journal of Medicinal Plants Research”. 6 (10), s. 1919-1925, 2012-03-16. DOI: 10.5897/JMPR011.1567.
↑ USDA, Agricultural Research Service, National Plant Germplasm System. 2020. Germplasm Resources Information Network (GRIN-Taxonomy). National Germplasm Resources Laboratory, Beltsville, Maryland. [dostęp 2021-08-03]. (ang.).

[ruggiero-1] Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).

[apweb-2] Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-04-15] (ang.).

[kew-3] Plants of the World Online. The Royal Botanic Gardens, Kew, 2019. [dostęp 2021-08-03]. (ang.).

[opis-4] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g Girolamo Giardina: Anthemis aetnensis. Piante di Sicilia. [dostęp 2021-08-03].

[chem-5] Maurizio Bruno, Maria L. Bondi, Nadia Vassallo, Thomas E. Gedris i inni. Guaianolides and other terpenoids from Anthemis aetnensis. „Phytochemistry”. 45 (2), s. 375–377, 1997-05. DOI: 10.1016/s0031-9422(96)00846-1.

[med-6] Rosaria (et al.) Acquaviva. Biological activities of extract of Anthemis aetnensis Schouw: In vitro evaluation. „Journal of Medicinal Plants Research”. 6 (10), s. 1919-1925, 2012-03-16. DOI: 10.5897/JMPR011.1567.

[grin-7] USDA, Agricultural Research Service, National Plant Germplasm System. 2020. Germplasm Resources Information Network (GRIN-Taxonomy). National Germplasm Resources Laboratory, Beltsville, Maryland. [dostęp 2021-08-03]. (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]