Antoni Zabielski
| Data i miejsce urodzenia |
8 września 1842 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
1916 |
| Narodowość |
polska |
| Odznaczenia | |
| |
Antoni Hieronim Dionizy Zabielski herbu Trzaska (ur. 8 września 1842[1] w Sokołowie, zm. 1916 w Przeworsku) – powstaniec styczniowy, właściciel ziemski, urzędnik.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Urodził się 8 września 1842 w Sokołowie w Królestwie Polskim[1]. Został praktykantem gospodarczym. Od 1861 działał w ruchu niepodległościowym. Był członkiem i wysłannikiem Komitetu Centralnego, jednym z organizatorów powstania styczniowego 1863, sformował wówczas oddział kosynierów, którego był początkowo dowódcą. Następnie służył jako setnik, szeregowiec w strzelcach, Żuawach, jako porucznik kawalerii. Uczestniczył w walkach na ziemi hrubieszowskiej i zamojskiej biorąc udział w bitwach m.in. pod Lubartowem 22 na 23 stycznia, pod Markuszowem, pod Kurowem 24 stycznia. Od 30 stycznia 1863 służył w oddziale Leona Frankowskiego i Zdanowicza, biorąc udział w bitwach pod Kazimierzem nad Wisłą, pod Słupczą 8 lutego. Później walczył pod komendą Mariana Langiewicza i Morbitzera. Pod koniec kwietnia 1863 przeszedł granicę austriacką pod Baranami wraz z grupą powstańców dowodzonych przez Józefa Śmiechowskiego. Był internowany w Austrii, później aresztowany i zwolniony. W Galicji ukrywał się pod nazwiskiem Andrzej Poznański[1]. Po amnestii ujawnił prawdziwe nazwisko i uznał poddaństwo austriackie. Podczas powstania utracił swój spory majątek, który posiadał wcześniej (był umniejszony po konfiskacie po powstaniu listopadowym 1831).
Został administratorem folwarków w Rogóżnie i Kosinie, należących do księcia Jerzego Lubomirskiego, którego poznał w powstaniu. Od 1901 był dyrektorem Kasy Zaliczkowej w Przeworsku.
Jego pierwszą żoną była Berta Rafeala z domu Lipsch, z którą miał pięcioro dzieci, w tym czterech synów: Stanisława (1880-1937, legionista, podpułkownik Wojska Polskiego[2]), Antoni (służył w marynarce), Stefana (1887-1940, podpułkownik Wojska Polskiego, ofiara zbrodni katyńskiej)[3][4], Zdzisława (także uczestnik I wojny światowej). W 1892 roku poślubił Julię Marię Lewkowicz[1].
Zmarł na początku kwietnia w Przeworsku w wieku 74 lat.
Zmarli powstańcy 1863 roku zostali odznaczeni przez prezydenta RP Ignacego Mościckiego 21 stycznia 1933 roku Krzyżem Niepodległości z Mieczami[5].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d Księgi metrykalne parafii Kosina
- ↑ Wykaz Legionistów Polskich 1914–1918. Stanisław Zabielski. Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku. [dostęp 2017-07-06]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-08-24)].
- ↑ Stefan Zabielski. gminalancut.pl. [dostęp 2016-03-25]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-04-08)].
- ↑ Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego: Charków. Rada Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa, 2003. s. 620. [dostęp 2016-03-25].
- ↑ Zarządzenie o nadaniu Krzyża Niepodległości z mieczami poległym i zmarłym Powstańcom 1863 r. (M.P. z 1933 r. nr 24, poz. 32).
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Kronika. Kronika żałobna. „Głos Rzeszowski”, s. 3, Nr 16 z 9 kwietnia 1916.
- Antoni Zabielski. genealogia.okiem.pl. [dostęp 2016-03-25].
- Nekrologia. Antoni Trzaska Zabielski. „Czas”, s. 3, Nr 176 z 6 kwietnia 1916.