Bawełniak płowobrzuchy

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Bawełniak płowobrzuchy
Sigmodon fulviventer[1]
J.A. Allen, 1889[2]
ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

ssaki

Podgromada

żyworodne

Infragromada

łożyskowce

Rząd

gryzonie

Podrząd

Supramyomorpha

Infrarząd

myszokształtne

Nadrodzina

myszowe

Rodzina

chomikowate

Podrodzina

bawełniaki

Plemię

Sigmodontini

Rodzaj

bawełniak

Gatunek

bawełniak płowobrzuchy

Synonimy
Podgatunki
  • S. f. fulviventer J.A. Allen, 1899
  • S. f. dalquesti Stangl, 1992[7]
  • S. f. goldmani Bailey, 1913
  • S. f. melanotis Bailey, 1902
  • S. f. minimus Mearns, 1894
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[8]

Bawełniak płowobrzuchy[9] (Sigmodon fulviventer) – gatunek ssaka z podrodziny bawełniaków (Sigmodontinae) w obrębie rodziny chomikowatych (Cricetidae).

Zasięg występowania[edytuj | edytuj kod]

Bawełniak płowobrzuchy występuje w południowej Ameryce Północnej zamieszkując w zależności od podgatunku[10]:

  • S. fulviventer fulviventer – środkowe Durango na południe przez środkową Wyżynę Meksykańską do północno-wschodniego Jalisco i Tlaxcala, Meksyk.
  • S. fulviventer dalquesti – wyizolowany takson znany jedynie z miejsca typowego w południowo-zachodnim Teksasie, Stany Zjednoczone.
  • S. fulviventer goldmani – znany tylko z miejsca typowego w południowo-zachodnim Nowym Meksyku, Stany Zjednoczone, ale przypuszczalnie wymarły.
  • S. fulviventer melanotis – wschodnie Jalisco i zachodnie Michoacán, Meksyk.
  • S. fulviventer minimus – południowo-wschodnia Arizona i południowo-zachodni Nowy Meksyk, Stany Zjednoczone, na południe przez wschodnią Sonorę i Chihuahuę do północnego Durango, Meksyk.

Taksonomia[edytuj | edytuj kod]

Gatunek po raz pierwszy zgodnie z zasadami nazewnictwa binominalnego opisał w 1889 roku amerykański zoolog Joel Asaph Allen nadając mu nazwę Sigmodon fulviventer[2]. Holotyp pochodził z miasta Zacatecas, w stanie Zacatecas, w Meksyku[11].

Wyniki badań filogenetycznych z wykorzystaniem mitochondrialnego genu cytochromu b wykazały, że jest taksonem siostrzanym w stosunku do S. leucotis[12][13]. Podgatunek minimus obejmuje takson woodi jako młodszy synonim[10]. Autorzy Illustrated Checklist of the Mammals of the World rozpoznają pięć podgatunków[10].

Etymologia[edytuj | edytuj kod]

  • Sigmodon: gr. σῖγμα sigma „litera Σ”; ὀδούς odous, ὀδóντος odontos „ząb”; w aluzji do sigmoidalnego wzoru na zębach trzonowych gdy ich korony są zużyte[14].
  • fulviventer: łac. fulvus „opalony”; venter, ventris „brzuch”[15].
  • dalquesti: dr. Walter Woelber Dalquest (1917–2000), amerykański zoolog[16].
  • goldmani: maj. Edward Alphonso Goldman (1873–1946), United States Army, zoolog, szef działu United States Biological Survey w latach 1919–1928, starszy biolog United States Fish and Wildlife Service w latach 1928–1943, kolekcjoner, ekolog[17].
  • melanotis: gr. μελας melas, μελανος melanos „czarny”; -ωτις -ōtis „-uchy”, od ους ous, ωτος ōtos „ucho”[15].
  • minimus: łac. minimus „najmniejszy”, forma wyższa od parvus „mały”[15].

Morfologia[edytuj | edytuj kod]

Długość ciała (bez ogona) 138–200 mm, długość ogona 101–118 mm, długość ucha 19–23 mm, długość tylnej stopy 26–31 mm; masa ciała 82–136 g[18].

Ekologia[edytuj | edytuj kod]

Występuje na trawiasto–krzewiastych i trawiastych obszarach[8]. Ciąża trwa 35 dni, a w miocie zwykle jest 4 lub 6 młodych. Przychodzą na świat w gnieździe z trawy. Około tydzień po narodzinach opuszczają gniazdo, a dojrzałe płciowo są w wieku sześciu tygodni[8].

Populacja[edytuj | edytuj kod]

Jego jeden podgatunek (S. f. goldmani) jest uznany za wymarły. Występował w Nowym Meksyku[8].

Zagrożenia[edytuj | edytuj kod]

Nie ma wielkich zagrożeń dla tego gatunku[8].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Sigmodon fulviventer, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
  2. a b J.A. Allen. Notes on a collection of mammals from southern Mexico, with descriptions of new species of the genera Sciurus, Tamias and Sigmodon. „Bulletin of the American Museum of Natural History”. 2 (16), s. 180, 1889. (ang.). 
  3. E.A. Mearns. Description of a new species of cotton rat (Sigmodon minima) from New Mexico. „Proceedings of the United States National Museum”. 17, s. 130, 1894. (ang.). 
  4. V.O. Bailey. Synopsis of the North American species of Sigmodon. „Proceedings of the Biological Society of Washington”. 15, s. 114, 1902. (ang.). 
  5. V.O. Bailey. Ten new mammals from New Mexico. „Proceedings of the Biological Society of Washington”. 26, s. 132, 1913. (ang.). 
  6. M.C. Gardner. An undescribed cotton rat from New Mexico. „Journal of Mammalogy”. 29 (1), s. 65, 1948. DOI: 10.2307/1375282. (ang.). 
  7. F.B. Stangl, Jr.. A new subspecies of the tawny-bellied cotton rat, Sigmodon fulviventer, from Trans-Pecos Texas. „Occasional Papers, Museum of Texas Tech University”. 145, s. 2, 1992. (ang.). 
  8. a b c d e S.T. Álvarez-Castañeda, I. Castro-Arellano & T. Lacher, Sigmodon fulviventer, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2016, wersja 2021-3 [dostęp 2021-12-10] (ang.).
  9. Nazwy polskie za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 255. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
  10. a b c C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 386. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).
  11. D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Species Sigmodon fulviventer. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2021-12-10].
  12. D.D. Henson & R.D. Bradley. Molecular systematics of the genus Sigmodon: results from mitochondrial and nuclear gene sequences. „Canadian Journal of Zoology”. 87 (3), s. 211-220, 2010. (ang.). 
  13. L.L. Peppers, D.S. Carroll & R.D. Bradley. Molecular systematics of the genus Sigmodon (Rodentia: Muridae): Evidence from the mitochondrial cytochrome b gene.. „Journal of Mammalogy”. 83 (2), s. 396-407, 2002. DOI: 10.1644/1545-1542(2002)083<0396:MSOTGS>2.0.CO;2. (ang.). 
  14. T.S. Palmer. Index Generum Mammalium: a List of the Genera and Families of Mammals. „North American Fauna”. 23, s. 631, 1904. (ang.). 
  15. a b c The Key to Scientific Names, J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca (ang.).
  16. Beolens, Watkins i Grayson 2009 ↓, s. 97.
  17. Beolens, Watkins i Grayson 2009 ↓, s. 157–158.
  18. U. Pardiñas, P. Myers, L. León-Paniagua, N.O. Garza, J. Cook, B. Kryštufek, R. Haslauer, R. Bradley, G. Shenbrot & J. Patton. Opisy gatunków Cricetidae: U. Pardiñas, D. Ruelas, J. Brito, L. Bradley, R. Bradley, N.O. Garza, B. Kryštufek, J. Cook, E.C. Soto, J. Salazar-Bravo, G. Shenbrot, E. Chiquito, A. Percequillo, J. Prado, R. Haslauer, J. Patton & L. León-Paniagua: Family Cricetidae (True Hamsters, Voles, Lemmings and New World Rats and Mice). W: D.E. Wilson, R.A. Mittermeier & T.E. Lacher (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 7: Rodents II. Barcelona: Lynx Edicions, 2017, s. 400. ISBN 978-84-16728-04-6. (ang.).

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • B. Beolens, M. Watkins & M. Grayson: The Eponym Dictionary of Mammals. Baltimore: The Johns Hopkins University Press, 2009, s. 1–567. ISBN 978-0-8018-9304-9. (ang.).