BedZED

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
BedZED
Ilustracja
Osiedle BedZED
Państwo

 Wielka Brytania

Miasto

Hackbridge, Londyn

Dzielnica

Beddington Corner

Data budowy

2000–2002

Architekt

Bill Dunster

Położenie na mapie gminy Sutton
Mapa konturowa gminy Sutton, u góry nieco na prawo znajduje się punkt z opisem „BedZED”
Położenie na mapie Wielkiej Brytanii
Mapa konturowa Wielkiej Brytanii, na dole po prawej znajduje się punkt z opisem „BedZED”
Położenie na mapie Anglii
Mapa konturowa Anglii, na dole po prawej znajduje się punkt z opisem „BedZED”
Położenie na mapie Wielkiego Londynu
Mapa konturowa Wielkiego Londynu, na dole znajduje się punkt z opisem „BedZED”
Ziemia51°22′55,50″N 0°09′21,27″W/51,382083 -0,155908
Multimedia w Wikimedia Commons
Dachy
Osiedle BedZED

Beddington Zero Energy Development (BedZED) – przyjazne dla środowiska osiedle w Hackbridge w Londynie, uważane za największą ekowioskę w Anglii[1]. Znajduje się w gminie Sutton, ok. 2 mile na wschód od miasta Sutton.

Zaprojektowane przez architekta Billa Dunstera jako jego wkład w zrównoważony styl życia. Projekt zainicjował BioRegional i ZEDfactory, a prowadził Peabody Housing Association[2] we współpracy z Bill Dunster Architects[3][4], Ellis & Moore Consulting Engineers[5], Arup[6] oraz konsultantami finansowymi Gardiner and Theobald[5].

Doświadczenia przy rozwoju osiedla wpłynęły na praktykę zrównoważonego budownictwa: okazało się, że nie wystarczy ekologiczny projekt, jeśli mieszkańcy nie będą zainteresowani zmniejszeniem zużywania energii – ważny jest też styl życia mieszkańców[7]. BedZED stał się prototypem programu One Planet Communities mającego stworzyć światową sieć ekologicznych osiedli[8] oraz wywarł wpływ na brytyjską politykę redukcji energii, mówiącą, że do 2016 wszystkie nowo budowane domy muszą być neutralne pod względem emisji dwutlenku węgla do atmosfery (zero carbon) i zarazem wskazał na problemy z tym związane, np. konieczność wzięcia za to odpowiedzialności przez rząd i dostawców mediów[7].

Liczby[edytuj | edytuj kod]

W latach 2000–2002 na terenie pofabrycznym o powierzchni 1,6 ha[9] powstały 82 mieszkania[10] (dając gęstość 130 mieszkań na hektar[9]) z 2500 m² powierzchni biurowej[10] i mieszkalnej[11]. Powierzchnia mieszkań waha się od 50 do 84 m², a każde z 38 różnych projektów ma własny ogród zimowy zwrócony na południe[11] lub ogród na dachu[9]. Tereny zielone zajmują powierzchnię 1640 m²[11]. W 2010 osiedle składało się ze 100 domów i budynków użyteczności publicznej i zapewniało miejsca pracy dla 100 osób[4] na 1600 m²[6]. Osiedle liczy ok. 220 mieszkańców[7]. Koszt inwestycji wyniósł 15 milionów funtów[5].

Ekologiczne założenia[edytuj | edytuj kod]

  • Zero energy building — osiedle zaprojektowano do pobierania energii tylko ze źródeł odnawialnych dostępnych na miejscu. Zamontowano 777 m² paneli solarnych[11]. Zapotrzebowanie osiedla to zaledwie 48 kWh/m² rocznie[11]. Odpady drzewne miały być spalane w piecu kogeneracyjnym ("downdraft gasifier"), zapewniającym ogrzewanie i elektryczność, jednak urządzenie nie jest używane, ponieważ okazało się mieć zbyt dużą sprawność jak na potrzeby osiedla[11]. Kominy wentylacyjne z kolorowymi wylotami kołpaków na dachach domów zapewniają pasywną wentylację budynków[6][1], ponieważ samonastawna nasada kominowa ustawia się aerodynamicznie zawsze przeciwnie do kierunku wiatru (po stronie zawietrznej)[12].
  • Wysoka jakość — wysoki standard wykończenia mieszkań zorientowany na przyciągnięcie wysoko wykwalifikowanych mieszkańców miast.
  • Sprawność energetyczna — ściany izolowanych próżniowo, potrójnie przeszklonych okien (importowanych ze Skandynawii, ponieważ w Wielkiej Brytanii nie są produkowane)[11] zwrócone są w stronę południową w celu wykorzystania energii słonecznej do ogrzewania budynku (solar gain). Ściany z dwóch rzędów cegieł są ocieplone 30-centymetrowej grubości materiałem izolującym – wełną mineralną[11]. Zastosowano też ogrzewanie podłogowe włączane automatycznie, gdy temperatura spadnie poniżej 17 °C[11]. Budynki wyposażono w urządzenia energooszczędne, a liczniki umieszczono w widocznych miejscach, aby podnieść świadomość zużycia energii wśród mieszkańców[7].
  • Sprawność wodna — większość wody deszczowej, która spada na osiedle, jest pozyskiwana i używana. Urządzenia domowe są przystosowane do niskiego poboru wody i w miarę możliwości używania wody z recyklingu[11]. Na dachach oprócz paneli solarnych znajdują się ogrody oraz zielone dachy z ziemią o grubości 300 mm, zatrzymujące nadmiar wody deszczowej. Obsadzone sukulentami (rozchodniki) dachy zatrzymują do 28 litrów/m2 (ok. 75%) deszczówki. Pozostała, pozyskana część wody deszczowej to ok. 174 m³, zastępujące wodę, która normalnie byłaby pobrana z mediów[6]. System przechowywania wody deszczowej zapewnia do 15 litrów dziennie na osobę[11]. Zainstalowano żywą oczyszczalnię ścieków Living Machine, jednak od 2005 nie jest ona używana ze względu na zbyt wysokie koszty utrzymania (pobór energii i konserwacja) jak dla tak małego założenia, jakim jest BedZED[13].
  • Materiały budowlane o niskim oddziaływaniu na środowisko — wybrano materiały ze źródeł odnawialnych lub z recyklingu, a większość z nich, podobnie jak i siła robocza, była sprowadzana z odległości do 50 mil od osiedla, w celu zminimalizowania energii potrzebnej do transportu[14]. Drewno miało certyfikat Forest Stewardship Council lub podobnej organizacji, co zapewniało jego pozyskanie w zrównoważony sposób[3].
  • Recykling odpadów — wyznaczono miejsca i pojemniki do zbiórki odpadów w celu wspierania recyklingu. W kuchniach zaprojektowano pojemniki do segregacji odpadów, a odpady organiczne są kompostowane[11].
  • Transport — osiedle współpracuje z wiodącym brytyjskim operatorem car-sharingu, City Car Club[7]. Mieszkańcy zachęcani są do wspólnego użytkowania samochodów zamiast posiadania ich indywidualnie; na miejscu jest wybór samochodów gotowych do użytku. 40 mieszkańców użytkuje 3 samochody[1]. Samochody o napędzie elektrycznym i gazowym mają pierwszeństwo nad napędzanymi benzyną i silnikami diesela, a na parkingach są miejsca do ładowania samochodów elektrycznych.

Sprawność osiedla[edytuj | edytuj kod]

Badania przeprowadzone w 2003[15] wykazały, że BedZED osiągnął następując wyniki w ograniczeniu zużycia energii w porównaniu do średniej brytyjskiej:

  • zapotrzebowanie na ogrzewanie wnętrz było o 88% mniejsze
  • zużycie ciepłej wody było o 57% mniejsze
  • zużycie elektryczności, wynoszące 3 kilowatogodziny na osobę dziennie, było o 25% mniejsze; a 11% energii wytwarzały panele solarne[16]. Pozostała część miała pochodzić z układu kogeneracji (Combined heat and power), opalanego drewnem, ale problemy finansowe firmy mającej go zainstalować spowodowały opóźnienia w rozpoczęciu używania urządzenia.
  • konsumpcja wody pitnej zmalała do 50% lub 67% w porównaniu do domów wyposażonych w prysznice elektryczne
  • odległości przejazdu samochodami były o 65% mniejsze[7].

W 2006 ślad ekologiczny mieszkańców osiedla wynosił 3,2 gha (globalnych hektarów). Dla porównania, wynik ten dla Wielkiej Brytanii wynosił wtedy 5,4 gha, Szkocji – 5,37 gha[17].

W 2006 produkcja energii ze źródeł odnawialnych, która w 2003 wynosiła 80%, spadła do 11%[13]. W 2005 zaprzestano używania pieca kogeneracyjnego, ponieważ władze nie chciały przeprowadzać jego konserwacji; skłoniło to mieszkańców do przestawienia się na pobór energii z sieci[13].

W roku 2007 sprawność osiedla była następująca:

  • zużycie elektryczności było niższe o 34% w porównaniu do średniej brytyjskiej[2], zaś o 45% niższa w porównaniu do średniej hrabstwa Sutton[13], wynosząc średnio 2,579 kWh rocznie dla jednego domostwa[7]
  • zużycie ogrzewania było mniejsze o 77% w porównaniu do średniej brytyjskiej[2], a o 81% niższa w porównaniu do średniej hrabstwa Sutton[13], wynosząc średnio 3,526 kWh rocznie dla jednego domostwa[7]
  • zużycie wody było o 50% niższe w porównaniu do średniej hrabstwa Sutton[13].

Problemy[edytuj | edytuj kod]

Badanie w 2008 wykazało, że przeciętny ślad ekologiczny mieszkańca BedZED wynosił aż 4,67 gha (co odpowiada zużywaniu 2,6 planety)[18]. Działo się tak prawdopodobnie dlatego, że pomimo zużywania względnie mało energii w domu mieszkańcy prowadzili dosyć wystawny tryb życia[4].

Kolejne badanie BedZED przeprowadzone w 2010[19] prowadziło w większości do pozytywnych wniosków. Zarówno mieszkańcy, jak i sąsiedzi byli przeważnie zadowoleni. Wyróżniono jednak kilka problemów, np.:

  • Piec na biopaliwo (biomass gasifier) został zastąpiony bojlerem gazowym[19] z powodu problemów technicznych i niemożności pracy w nocy, której zabroniły lokalne władze[18]
  • Oczyszczalnia biologiczna Living Machine wymagała ciągłej konserwacji, problemem stał się też koszt jej utrzymania[19]. Z powodu stosunkowo małego poboru wody na osiedlu (6000 m³ rocznie) lokalny dostawca wody nie zgodził się na finansowanie urządzenia[13].
  • Solarne ogrzewanie pasywne okazało się niewystarczające w zimie, zaś w lecie powodowało przegrzanie budynków[19].
  • Nie udało się wprowadzić w życie planów stworzenia działek na terenach zielonych[19].
  • Pomimo starań, ślad ekologiczny mieszkańców odpowiadał zużyciu 1,7 planety, a więc więcej niż zamierzana 1 planeta (ale mniej niż średnia brytyjska wynosząca 3 planety)[19]. Tylko ok. ⅓ mieszkańców żyje zgodnie z założeniami projektu, a część osób nie jest ich świadoma[11].

Nagrody[edytuj | edytuj kod]

  • 2001 – Housing Design Award w dziedzinie zrównoważonego rozwoju, od Royal Institute of British Architects
  • 2001 – Evening Standard New Homes Awards – BedZED zdobył nagrodę London Lifestyle: „Ambitny i odważny, wzór dla przyszłych przedsięwzięć budowlanych” ("Ambitious and brave, and a model for future developments")
  • 2001 – UK Solar Awards, od Energy 21 – „prawdopodobnie najbardziej wpływowy ze wszystkich projektów mieszkaniowych w tym stuleciu” ("perhaps the most influential of all housing projects this century")[20]
  • 2002 – finalista World Habitat Awards[6][21]
  • 2002 – Energy Globe Award[22] – międzynarodowa nagroda uznająca BedZED za najlepszy przykład zrównoważonej energii w budownictwie i mieszkalnictwie
  • 2002 – Building Services Award w dziedzinie innowacji
  • 2003 – nagroda dla zrównoważonej wspólnoty od Office of the Deputy Prime Minister[6] – BedZED konkurował z 3 innymi projektami
  • 2003 – Stirling Silver Prize[6]
  • 2003 – nagroda w dziedzinie zrównoważonego rozwoju dziennika Royal Institute of British Architects: „BedZED znacznie wykracza poza standardowe wytyczne środowiskowe, zmieniając zarówno nasz sposób życia, jak i pracy” ("BedZED goes way beyond the standard environmental checklist by challenging both the way we live and work")[5][23]
  • 2003 – Housing Design Awards[23][6] – BedZED wygrał nagrodę Completed Scheme
  • 2003 – Ashden Awards – za projekty bazujące na doświadczeniu BedZED[2]
  • 2004 – Bremen Awards Special Recognition (€2500)[1]
  • 2004 – nagroda w dziedzinie zrównoważonego rozwoju od Civic Trust[6]
  • 2005 – nagroda w dziedzinie wzornictwa (Design Award) od Sutton and Cheam Society[24]

Lokalizacja[edytuj | edytuj kod]

Lokalizacja założenia została wybrana ze względu na łatwość dojazdu transportem publicznym[11].

Do BedZED można dojechać wschodnią częścią London Road (A237), naprzeciwko New Road, ok. 500 m na północ od stacji kolejowej Hackbridge. Ze względu na założenie niskiego zużycia energii, w BedZED nie popiera się używania samochodów; projekt zachęca do dojazdu transportem publicznym, rowerami i spacerów[3]. Powierzchnia parkingowa jest ograniczona do 100 miejsc parkingowych[11].

Osiedle znajduje się ok. 5 minut drogi pieszo od stacji kolejowej Hackbridge, do której dojeżdżają pociągi z dworca Victoria w Londynie oraz St Pancras International przez London Blackfriars. Dojeżdża też tramwaj z Croydon i Wimbledon do stacji Mitcham Junction, odległej od BedZED o 15 minut drogi pieszo.

Autobusy dojeżdżające do BedZED to linia 127 jeżdżąca na trasie Purley–Tooting przez Wallington i Hackbridge.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ a b c d The 'bremen partnership award' 2004 winners. umwelt-unternehmen.bremen.de. [dostęp 2013-02-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (12 kwietnia 2013)]. (ang.).
  2. ↑ a b c d BioRegional Development Group, London, UK. BedZED: low-carbon urban development. Ashden.org. [dostęp 2013-02-01]. [zarchiwizowane z tego adresu (30 września 2007)]. (ang.).
  3. ↑ a b c BedZED. [dostęp 2013-02-03]. (ang.).
  4. ↑ a b c Chris Bird: Local Sustainable Homes. How to Make Them Happen in Your Community. Green Books, 2010, s. 112. ISBN 978-1-900322-76-8.
  5. ↑ a b c d RIBA Journal Sustainability Award BedZED, Wallington, Surrey. The Architects' Journal, 27 listopada 2003. [dostęp 2013-02-10]. (ang.).
  6. ↑ a b c d e f g h i BedZED (Beddington Zero Energy Development). Green Roofs.com. [dostęp 2013-02-10]. (ang.).
  7. ↑ a b c d e f g h The Prototype: BedZED. One Planet Communities. [dostęp 2013-02-10]. (ang.).
  8. ↑ The Approach. [dostęp 2013-02-10]. (ang.).
  9. ↑ a b c Guy Dauncey: Beddington Zero Energy Development BedZED. EarthFuture.com / LEDIS, listopad 2004. [dostęp 2013-02-17]. [zarchiwizowane z tego adresu (10 maja 2015)]. (ang.).
  10. ↑ a b BedZED. ZEDfactory. [dostęp 2013-02-01]. [zarchiwizowane z tego adresu (4 listopada 2012)]. (ang.).
  11. ↑ a b c d e f g h i j k l m n o Sonja Raca: Green architecture – BedZED eco-community. RobAid.com, 17 grudnia 2011. [dostęp 2013-02-10]. (ang.).
  12. ↑ Nasady kominowe. Żar.pl. [dostęp 2013-02-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (18 września 2012)]. (pol.).
  13. ↑ a b c d e f g Sutton: BedZED – Leading the way in eco village design. The Danish Architecture Centre, 26 listopada 2012. [dostęp 2013-02-10]. (ang.).
  14. ↑ BedZED Expanded. ZEDfactory. [dostęp 2013-02-01]. [zarchiwizowane z tego adresu (2 marca 2013)]. (ang.).
  15. ↑ Nicole Lazarus. Beddington Zero (Fossil) Energy Development: Toolkit for Carbon Neutral Developments – Part II. „BioRegional”, październik 2003. 
  16. ↑ Simon Corbey, The BedZED lessons, University of East London, grudzień 2005 (ang.).
  17. ↑ Stephen Tinsley i Heather George: Ecological Footprint of the Findhorn Foundation and Community. Moray: Sustainable Development Research Centre, UHI Millennium Institute, 2006, s. 6. [dostęp 2013-01-02]. (ang.).
  18. ↑ a b BedZED Seven Years On. BioRegional, lipiec 2009. [dostęp 2013-02-03]. [zarchiwizowane z tego adresu (27 marca 2012)]. (ang.).
  19. ↑ a b c d e f Jan-Carlos Kucharek. Bedding in nicely: BedZed was the ultimate sustainability trailblazer. Nearly a decade on, it may be thriving but it remains an anomaly. „BD Reviews: Sustainability (supplement do "Building Design")”, 23 lipca 2010. 
  20. ↑ BedZED, UK Solar Award. BioRegional. [dostęp 2013-02-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (13 listopada 2013)]. (ang.).
  21. ↑ Beddington Zero Energy Development. World Habitat Awards. [dostęp 2013-02-10]. (ang.).
  22. ↑ Petre Williams: BedZED. Redefining the way people should live. Jamaica Observer, 22 lipca 2007. [dostęp 2013-02-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (4 marca 2016)]. (ang.).
  23. ↑ a b BedZED. British Homes Awards. [dostęp 2013-02-10]. (ang.).
  24. ↑ George Parish. Round the Societies. „NewsForum”, wiosna 2006. [dostęp 2013-02-10]. (ang.). 

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=BedZED&oldid=68125904”