Bison (1928)

Bison
	Historia
Stocznia	Arsenal de Lorient
Położenie stępki	14 marca 1927
Wodowanie	29 października 1928
	Marine nationale
Wejście do służby	10 października 1930
Zatopiony	3 maja 1940
	Dane taktyczno-techniczne
Wyporność	2436 t standardowa; 3200 t pełna
Długość	130,2 m całkowita; 123,1 m na linii wodnej
Szerokość	11,76 m
Zanurzenie	4,68 m
	Napęd
	2 turbiny parowe o mocy 64 000 KM, 4 kotły parowe, 2 śruby
Prędkość	35,5 węzłów
Zasięg	3450 Mm przy 14,5 w
	Uzbrojenie
	5 dział 138,6 mm (5xI); 4 działka 37 mm plot (4xI); 4 wkm 13,2 mm plot (2xII); 6 wt 550 mm (2xIII); 2 zrzutnie bg, 32 bg,; (stan 1935-40)
Załoga	230

Bison – francuski wielki niszczyciel z okresu II wojny światowej z grupy typów 2400-tonowych, podtypu Guépard. W służbie od 1930, zatopiony podczas kampanii norweskiej w 1940 przez niemieckie lotnictwo.

Historia[edytuj | edytuj kod]

„Bison” należał do podtypu Guépard francuskich 2400-tonowych wielkich niszczycieli (określanego w niektórych publikacjach jako podtyp Bison^[2]). Nazwa oznaczała „bizon” lub „żubr”. Wraz z bliźniaczym „Guépardem” należał do pierwszej grupy A niszczycieli 2400-tonowych; oba budowane były w stoczni Marynarki w Lorient (Arsenal de Lorient) na podstawie programu z 1925 roku. Stępkę pod budowę położono 14 marca 1927 (tego samego dnia, co „Guépard”), kadłub wodowano 29 października 1928, a okręt wszedł do służby 10 października 1930^[a]. Na ośmiogodzinnych próbach uzyskał prędkość 35,47 w, na próbach prędkości maksymalnej, w stanie lekkim - ponad 40 w^[2]. Początkowo nie nosił numeru burtowego, w latach 1934-36 nosił numer: -4, w latach 1936-37: -6, następnie nie nosił numeru, po czym od 1939 nosił numer X111^[3].

Służba w skrócie[edytuj | edytuj kod]

„Bison” służył przed wojną w 4. Dywizjonie Kontrtorpedowców na Atlantyku. W nocy 7/8 lutego 1939 staranował go podczas ćwiczeń krążownik lekki „Georges Leygues”, urywając mu całą część dziobową tuż przed mostkiem (18 ofiar). Niszczyciel utrzymał się na wodzie, po czym był remontowany w Lorient do sierpnia 1939. Otrzymał przy tym brytyjską stację hydrolokacyjną Asdic typ 128 (jako jedyny z podtypu Guépard)^[2].

Po wybuchu wojny II wojny światowej „Bison” służył jako okręt flagowy 11. Dywizjonu Kontrtorpedowców. Wziął udział w kampanii norweskiej. W nocy 2/3 maja 1940 ewakuował żołnierzy alianckich z Namsos, wraz z niszczycielami brytyjskimi HMS „Afridi”, „Nubian”, „Kelly” i francuskim „Foudroyant”^[4]. Rano, około 10.08 3 maja został ciężko uszkodzony przez niemieckie bombowce nurkujące Ju 87 z I/StG 1 – bomba spowodował wybuch dziobowego magazynu amunicji i oderwała część dziobową, w rejonie pozycji 65°42′N 7°17′E/65,700000 7,283333^[2]. Rozbitkowie i żołnierze zostali podjęci przez niszczyciele HMS „Grenade”, „Imperial” i „Afridi”. Zginęło 103 członków załogi, w tym dowódca okrętu i Dywizjonu Capitaine de Vaisseau (komandor) Jean Adolphe Roger Bouan^[b]. „Afridi” następnie dobił „Bisona” artylerią, lecz sam został zatopiony z ok. 30 marynarzami z „Bisona” podczas kolejnego ataku lotnictwa tego dnia^[4]

Szczegółowy opis i dane - w artykule niszczyciele typu 2400-tonowego

Uwagi[edytuj | edytuj kod]

↑ ^a ^b Wejście do służby 10 października 1930 według M.J. Whitley, Zerstörer im Zweiten Welkrieg, Stuttgart, 1997, ISBN 3-613-01426-2, s.56 i S.W. Patjanin op.cit. Według W.W Iwanow op.cit. - 24 października
↑ 103 ofiary w tym 2 oficerów francuskich i 1 brytyjski według Don Kindell, NAVAL EVENTS, MAY 1940, Part 1 of 4. Według S.W. Patjanin zginęło 5 oficerów i 131 marynarzy na skutek samego zatopienia okrętu lub łącznie z poległymi na „Afridi”.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ 32 bomby głębinowe według W.W.Iwanow op.cit, 24 bomby według S.W Patjanin op.cit.
↑ ^a ^b ^c ^d S.W. Patjanin op.cit
↑ J. Guiglini, op.cit.
↑ ^a ^b Don Kindell, NAVAL EVENTS, MAY 1940, Part 1 of 4

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

(ros.) W. W. Iwanow: Korabli Wtoroj Mirowoj wojny: WMS Francji (Корабли Второй Мировой войны: ВМС Франции), Morskaja Kollekcja 11/2004.
Jean Guiglini: 2400-tonowce Marynarki Francuskiej. Część III w: Okręty Wojenne nr 16, s.34-38
(ros.) Siergiej W. Patjanin (С.В. Патянин), Lidery, eskadriennyje minonoscy i minonoscy Francji wo Wtoroj mirowoj wojnie (Лидеры, эскадренные миноносцы и миноносцы Франции во Второй мировой войне), Sankt Petersburg, 2003

[daty-1] Wejście do służby 10 października 1930 według M.J. Whitley, Zerstörer im Zweiten Welkrieg, Stuttgart, 1997, ISBN 3-613-01426-2, s.56 i S.W. Patjanin op.cit. Według W.W Iwanow op.cit. - 24 października

[6] 103 ofiary w tym 2 oficerów francuskich i 1 brytyjski według Don Kindell, NAVAL EVENTS, MAY 1940, Part 1 of 4. Według S.W. Patjanin zginęło 5 oficerów i 131 marynarzy na skutek samego zatopienia okrętu lub łącznie z poległymi na „Afridi”.

[2] 32 bomby głębinowe według W.W.Iwanow op.cit, 24 bomby według S.W Patjanin op.cit.

[pat-3] S.W. Patjanin op.cit

[ow-4] J. Guiglini, op.cit.

[may-5] Don Kindell, NAVAL EVENTS, MAY 1940, Part 1 of 4

[a]

[1]

[2]

[3]

[4]

[b]