Blindia ostra

Blindia ostra
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	mchy
Klasa	prątniki
Rząd	strzechwowce
Rodzina	drobniaczkowate
Rodzaj	blindia
Gatunek	blindia ostra
	Nazwa systematyczna
	Blindia acuta (Hedw.) Bruch & Schimp.; B.S.G., Bryol. Eur. 2: 19. 1846
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Blindia ostra^[4] (Blindia acuta (Hedw.) Bruch & Schimp.) – gatunek mchu należący do rodziny drobniaczkowatych (Seligeriaceae Schimp.). Mech górski, niewielkich rozmiarów, ortotropowy^[4].

Rozmieszczenie geograficzne[edytuj | edytuj kod]

Blindia ostra występuje w górskich regionach w Ameryce Północnej, Ameryce Środkowej, Europie, Azji (Chiny, Nepal, wschodnia Rosja) i Afryce^[3]. W Polsce dość częsty w górach, występuje do wysokości 2000 m n.p.m. w Karkonoszach i Karpatach^[4].

Morfologia[edytuj | edytuj kod]

Gametofity: Mech niewielkich rozmiarów, tworzy zbite lub luźne^[3] błyszczące maty, od żółto-zielonych po brunatno-zielone. Łodyżki pojedyncze lub widlasto rozgałęzione, wyprostowane, osiągają zwykle 2 cm wysokości ((0,5) 2–7 (10)^[4]^[3] cm), odlegle ulistnione^[4]. Okrągłe w przekroju poprzecznym^[3]. Listki lancetowato-szydlaste, o szerokiej nasadzie i wąskim szczycie, zwykle proste, rzadko sierpowato zagięte u szczytu lub rurkowato zwinięte, wklęsłe. Dorastają do 1,5–3 (3,5) mm długości i 0,5–0,8 mm szerokości. Całobrzegie, niekiedy na szczycie drobno ząbkowane. Żebro pojedyncze, szerokości 1/5^[3] do 1/3^[4] szerokości nasady listka, kończy się w szczycie listka wypełniając go, zbudowane z jednakowych komórek. Komórki listka u nasady prostokątne, wydłużone, u szczytu krótsze, do kwadratowych. Komórki skrzydłowe kwadratowe, duże, w kolorze brunatno-pomarańczowym^[4].
Sporofity: Seta żółtawo brązowa, długości 5–8 mm, prosta gdy sucha, zakrzywiona gdy mokra. Puszka zarodni wyprostowana, symetryczna i gładka. Ząbków perystomu 16, są gładkie, lancetowate, żółtawo brązowe, czasem delikatnie rozdzielone na czubku. Zarodniki kuliste^[3].

Gametofit i sporofit
Nasada listka
Puszka zarodni
Zarodniki

Biologia i ekologia[edytuj | edytuj kod]

Blindia ostra rośnie w korytach potoków górskich lub nad ich brzegami porastając bezpośrednio kamienie i skały, jak również cienką warstwę gleby na ich powierzchni. Występuje w strefie tzw. rozprysku wody, w miejscach całkowicie zalewanych tylko okresowo, przy podwyższonym stanie wody. Preferuje siedliska ubogie, oligotroficzne, o odczynie obojętnym. Zasiedla zarówno stanowiska zacienione jak i odsłonięte^[4].

Jest gatunkiem stenotroficznym o dużej wartości wskaźnikowej. W polskim indeksie MIR i w indeksie brytyjskim MTR jest wskaźnikiem ultraoligotrofii wód^[4].

Systematyka i nazewnictwo[edytuj | edytuj kod]

Pozycja systematyczna gatunku Blindia acuta (Hedw.) Bruch & Schimp według Goffinet i in. (do poziomu rodzaju)^[2]: gromada mchy Bryophyta Schimp., podgromada Bryophytina Engler, klasa prątniki Bryopsida Rothm., podklasa Dicranidae Doweld, rząd strzechwowce Grimmiales M.Fleisch., rodzina drobniaczkowate Seligeriaceae Schimp., rodzaj blindia Blindia Bruch & Schimp.

Nazwa rodzajowa Blindia pochodzi od nazwiska niemieckiego pastora z Münster – Jeana-Jacqesa Blinda^[3] (1806–1867).

Według „The Plant List” gatunek posiada 8 synonimów^[5]: Blindia acuta var. flexipes Renauld & Cardot, Blindia flexipes (Renauld & Cardot) Kindb., Bryum splachnoides Dicks. ex With., Grimmia michauxii Torr., Gymnostomum subulatum Nees & Hornsch., Weissia acuta Hedw., Weissia fastigiata Nees & Hornsch.

Taksony niższego rzędu^[5]:

Blindia acuta var. arenacea Molendo
Blindia acuta var. rupestris (Hedw.) Korcz.
Blindia acuta subsp. trichodes (Braithw.) J.J. Amann

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2021-03-26] (ang.).
↑ ^a ^b B.B. Goffinet B.B., W.R.W.R. Buck W.R.W.R., Classification of the Bryophyta, University of Connecticut, 2008– [dostęp 2018-07-04] (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h Blindia acuta. [w:] Moss Flora of China Vol. 1 [on-line]. [dostęp 2018-07-04]. (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ Szymon Jusik: Klucz do oznaczania mchów i wątrobowców wodnych dla potrzeb oceny stanu ekologicznego wód powierzchniowych w Polsce. Wyd. I. Warszawa: Inspekcja Ochrony Środowiska GIOŚ, 2012, seria: Biblioteka Monitoringu Środowiska. ISBN 978-83-61227-09-0. [dostęp 2018-07-04].
↑ ^a ^b Blindia acuta (Hedw.) Bruch & Schimp.. [w:] The Plant List [on-line]. [dostęp 2018-07-04]. (ang.).

[ruggiero-1] Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2021-03-26] (ang.).

[goffinet-2] B.B. Goffinet B.B., W.R.W.R. Buck W.R.W.R., Classification of the Bryophyta, University of Connecticut, 2008– [dostęp 2018-07-04] (ang.).

[efloras-3] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h Blindia acuta. [w:] Moss Flora of China Vol. 1 [on-line]. [dostęp 2018-07-04]. (ang.).

[jusik-4] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ Szymon Jusik: Klucz do oznaczania mchów i wątrobowców wodnych dla potrzeb oceny stanu ekologicznego wód powierzchniowych w Polsce. Wyd. I. Warszawa: Inspekcja Ochrony Środowiska GIOŚ, 2012, seria: Biblioteka Monitoringu Środowiska. ISBN 978-83-61227-09-0. [dostęp 2018-07-04].

[tpl-5] Blindia acuta (Hedw.) Bruch & Schimp.. [w:] The Plant List [on-line]. [dostęp 2018-07-04]. (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]