Budynek LOT-u
54°21′01″N 18°38′48″E/54,350278 18,646667.jpg)
| |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Miejscowość | |
| Adres |
ul. Wały Jagiellońskie 2/4 |
| Typ budynku | |
| Styl architektoniczny | |
| Architekt | |
| Kondygnacje |
2 |
| Powierzchnia użytkowa |
1480 m² |
| Rozpoczęcie budowy |
1959 |
| Ukończenie budowy |
1961 |
| Pierwszy właściciel |
Wojewódzkie Przedsiębiorstwo Handlu Meblami |
| Kolejni właściciele | |
| Obecny właściciel |
Elfeko S.A. |
Położenie na mapie Gdańska  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa pomorskiego  | |
| 54°21′01″N 18°38′48″E/54,350278 18,646667
| |
Budynek LOT-u (pierwotnie Dom Meblowy) – modernistyczny pawilon w śródmieściu Gdańska. Powstał na potrzeby sklepu meblowego, następnie należał do Polskich Linii Lotniczych LOT. Znajduje się w gminnej ewidencji zabytków[1].
Historia[edytuj | edytuj kod]
Powstał w miejscu XVI-wiecznych fortyfikacji ziemnych i zniszczonego w czasie II wojny światowej XIX-wiecznego hotelu Danziger Hof. Budynek zaprojektował Lech Kadłubowski. Prace ziemne rozpoczęto w 1959 r., a właściwe prace budowlane na początku 1960. Pierwotnie planowano oddanie obiektu do użytku jesienią 1960, jednak budowa przedłużyła się z powodu niedoboru materiałów wykończeniowych. Ostatecznie dom meblowy został otwarty dopiero 27 listopada 1961, a prasa przezwała go "pałacem meblowym" czy "szklanym pałacem"[2]. W pawilonie prowadzono sprzedaż oraz prezentowano nowoczesne, wygodne meble. W celu sprawdzenia gustu klientów eksponowano prototypy mebli przed wprowadzeniem ich do produkcji. W 1979 budynek przebudowano i zaadaptowano na potrzeby biur i kas PLL LOT, w wyniku czego utracił swój pierwotny charakter. Przez lata przechodził kolejne modyfikacje pogarszające jego estetykę[3].
Od początku XXI w. planowano zastąpienie pawilonu nową zabudową[4]. Proponowano też rekonstrukcję Danziger Hofu[5]. W 2012 r. budynek wraz z dwiema działkami został kupiony za 12,5 mln zł przez firmę Elfeko S.A. z zamiarem wyburzenia pawilonu i budowy nowoczesnego obiektu przeznaczonego na hotel i biura. Inwestycja miała rozpocząć się w ciągu trzech lat i zakończyć w 2017 r.[6]. Od 2013 r. przygotowywano konkurs architektoniczny na nową zabudowę[7], który ostatecznie ogłoszono dopiero w kwietniu 2017 r.[8]. Konkurs był dwuetapowy. Wpłynęło 19 prac, z których do drugiego etapu zakwalifikowano sześć. Pierwszej nagrody nie przyznano, gdyż żadna z prac nie usatysfakcjonowała w pełni jury konkursu[9]. Drugie miejsce zajęła pracownia KD Kozikowski Design, a wyróżnienie przyznano pracowni Eovastudio z Sewilli[10]. Nagrodzony projekt spotkał się z falą krytyki[11]. Zastrzeżenia miała też wojewódzka konserwator zabytków, z którą architekt uzgadniał poprawki do projektu[12]. We wrześniu 2019 r. nowy wojewódzki konserwator zabytków wystąpił o opracowanie opinii na temat architektonicznych walorów dawnego pawilonu meblowego[13], a w styczniu 2020 r. odmówił rozbiórki obiektu, ponieważ posiada on cechy budynku zabytkowego, które powinny być chronione[14]. Budynek wpisany jest do gminnej ewidencji zabytków[15].
Architektura[edytuj | edytuj kod]
.jpg)
Budynek znajduje się między Wałami Jagiellońskimi a Targiem Węglowym. Od południa sąsiaduje z Bramą Wyżynną. Składa się dwóch części, głównej prostopadłościennej bryły i asymetrycznego aneksu, mieszczącego klatkę schodową. Dolna kondygnacja jest cofnięta o jeden metr z każdej strony. Pierwotnie wszystkie elewacje były przeszklone, co zapewniało odpowiednie oświetlenie kompletów meblarskich oraz pozwalało na oglądanie ekspozycji także z zewnątrz. Ponieważ wysokość pawilonu odpowiada wielkości dawnego wału fortyfikacji, nie zasłania on widoku panoramy Głównego Miasta z Wałów Jagiellońskich[3]. Powierzchnia budynku wynosi 1480 m²[16].
Ze względu na położenie na początku Drogi Królewskiej, w sąsiedztwie przystanków tramwajowego i autobusowego oraz charakterystyczne, widoczne z daleka napisy "LOT", stał się punktem orientacyjnym i popularnym miejscem zbiórek i spotkań gdańszczan.
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Gminna ewidencja zabytków
- ↑ Pawilon LOT-u w Gdańsku kończy 60 lat. Dziś szpecący blaszak, kiedyś "szklany pałac"
- ↑ a b Wasielewski 2017 ↓.
- ↑ Dni Lot-u policzone. 2001-02-01. [dostęp 2020-02-02].
- ↑ Katarzyna Korczak: Targ Węglowy dziś, jutro. 2004-03-04. [dostęp 2020-02-02].
- ↑ Patryk Szczerba: Hotel i biura zamiast budynku LOT-u w Gdańsku. 2012-08-31. [dostęp 2020-02-02].
- ↑ Ewa Budnik: Jesienią konkurs architektoniczny na następcę LOT-u. 2013-09-06. [dostęp 2020-02-02].
- ↑ MP: Konkurs na nowy budynek LOT-u w Gdańsku ogłoszony. 2017-04-07. [dostęp 2020-02-02].
- ↑ Ewa Budnik: Nowy budynek LOT-u będzie miał współczesną architekturę. 2017-10-12. [dostęp 2020-02-02].
- ↑ Maciej Pietrzak: Tak ma wyglądać obiekt, który zastąpi budynek LOT-u. 2017-10-12. [dostęp 2020-02-02].
- ↑ Maciej Pietrzak: Inwestycje w Gdańsku. Wizja „nowego LOT-u” przy Bramie Wyżynnej budzi kontrowersje. 2017-10-22. [dostęp 2020-02-02].
- ↑ ms: Wojewódzka konserwator zabytków: LOT będzie mniej nowoczesny, Młode Miasto niższe, ale gęstsze. 2019-02-01. [dostęp 2020-02-02].
- ↑ Karol Uliczny: Konserwator zabytków zmienia instytucję, która wypowie się na temat wartości byłego pawilonu meblowego. 2019-10-18. [dostęp 2020-02-02].
- ↑ Ewa Budnik: Konserwator zabytków nie pozwoli na rozbiórkę LOT-u. 2020-01-31. [dostęp 2020-02-02].
- ↑ Gminna ewidencja zabytków miasta Gdańska, stan na dzień 10.08.2022, poz. 6431.
- ↑ Ewa Budnik: Budynek LOT-u idzie pod młotek. 2012-03-15. [dostęp 2020-02-02].
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Jarosław Wasielewski: Historia budynku "LOT" w Gdańsku. Od szklanego pałacu do obskurnego blaszaka. 2017-11-29. [dostęp 2020-02-02].
- Zdjęcia pawilonu w serwisie fotopolska.eu
- Film Budynek LOT-u: brzydkie kaczątko Głównego Miasta