Burzyk mały
| Puffinus assimilis[1] | |||
| Gould, 1838 | |||
 Burzyk mały na XIX-wiecznej ilustracji | |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Infragromada | |||
| Rząd | |||
| Rodzina | |||
| Rodzaj | |||
| Gatunek |
burzyk mały | ||
| Podgatunki | |||
| |||
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[3] | |||
 | |||
Burzyk mały[2] (Puffinus assimilis) – gatunek średniej wielkości ptaka z rodziny burzykowatych (Procellariidae), zamieszkującego oceany i wyspy półkuli południowej. Jest mniejszy od innych burzyków i najczęściej jest widywany w locie. Nie jest zagrożony wyginięciem.
Systematyka i zasięg występowania[edytuj | edytuj kod]
Systematyka tego gatunku jest skomplikowana. W starszych ujęciach systematycznych do P. assimilis zaliczano kilka taksonów traktowanych obecnie jako osobne gatunki: burzyk malutki (P. (baroli) baroli), burzyk brązoworzytny (P. (baroli) boydi), burzyk polinezyjski (P. myrtae)[4][5], niekiedy także burzyk podbielały (P. heinrothi) i burzyk równikowy (P. lherminieri)[4].
Międzynarodowy Komitet Ornitologiczny (IOC) i inni autorzy wyróżniają obecnie cztery podgatunki P. assimilis[6][7][8]:
- P. a. assimilis Gould, 1838 – wyspy Lord Howe i Norfolk
- P. a. haurakiensis C.A. Fleming & Serventy, 1943 – północno-wschodnia Wyspa Północna (Nowa Zelandia)
- P. a. kermadecensis Murphy, 1927 – wyspy Kermadec
- P. a. tunneyi Mathews, 1912 – wyspy u wybrzeży południowo-zachodniej Australii
Autorzy Kompletnej listy ptaków świata do P. assimilis zaliczają jeszcze burzyka ciemnolicego (P. (a.) elegans)[2], który zarówno przez IOC, jak i Międzynarodową Unię Ochrony Przyrody (IUCN) jest obecnie traktowany jako osobny gatunek[6][9]. Występuje on na oceanach południowych, m.in. na wyspach Tristan da Cunha, Gough, Chatham czy na Wyspach Antypodów[4][6].
Morfologia[edytuj | edytuj kod]
U dorosłych spód ciała oraz skrzydeł jest biały, a wierzch ciała ciemny.
Długość ciała 25–30 cm; rozpiętość skrzydeł 58–67 cm[10][11]. Masa ciała: 154,0–207,5 g (P. a. kermadecensis), 191–242 g (P. a. haurakiensis)[10], 170–275 g (P. (a.) elegans na wyspie Gough), 226–266 g (P. (a.) elegans na Wyspach Antypodów)[11].
Status[edytuj | edytuj kod]
IUCN uznaje burzyka małego za gatunek najmniejszej troski (LC – Least Concern)[3]. Podobnie klasyfikuje burzyka ciemnolicego[9]. Trend liczebności populacji obu tych taksonów uznawany jest za spadkowy głównie ze względu na drapieżnictwo introdukowanych ssaków – szczurów i zdziczałych kotów[3][9].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Puffinus assimilis, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ a b c Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Rodzina: Procellariidae Leach, 1820 - burzykowate - Petrels & Shearwaters (wersja: 2022-08-14). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2022-10-17].
- ↑ a b c Puffinus assimilis, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
- ↑ a b c Little Shearwater (Puffinus assimilis). IBC: The Internet Bird Collection. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-04)]. (ang.).
- ↑ Paul Sterry, Andy Clements, Andrew Cleave, Peter Goodfellow, Ptaki Europy: przewodnik, Warszawa 2007, ISBN 978-83-247-0818-5
- ↑ a b c F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): IOC World Bird List (v11.2). [dostęp 2021-10-10]. (ang.).
- ↑ D. Lepage: burzyk mały. [w:] Avibase - Światowa baza danych ptaków [on-line]. [dostęp 2020-07-09].
- ↑ Handbook of the Birds of the World and BirdLife International, Handbook of the Birds of the World and BirdLife International digital checklist of the birds of the world. Version 5 [online], grudzień 2020, s. 115 [dostęp 2021-10-10].
- ↑ a b c BirdLife International, Puffinus elegans, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [dostęp 2020-07-09] (ang.).
- ↑ a b Kirwan, G.M., C. Carboneras & F. Jutglar: Little Shearwater (Puffinus assimilis), version 1.0. [w:] Birds of the World (S.M. Billerman, B.K. Keeney, P.G. Rodewald & T.S. Schulenberg, Editors) [on-line]. Cornell Lab of Ornithology, Ithaca, NY, USA, 2020. [dostęp 2021-10-10]. (ang.).
- ↑ a b Kirwan, G.M., J. del Hoyo & N. Collar: Subantarctic Shearwater (Puffinus elegans), version 1.0. [w:] Birds of the World (S.M. Billerman, B.K. Keeney, P.G. Rodewald & T.S. Schulenberg, Editors) [on-line]. Cornell Lab of Ornithology, Ithaca, NY, USA, 2020. [dostęp 2021-10-10]. (ang.).
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Paul Sterry, Andy Clements, Andrew Cleave, Peter Goodfellow, Ptaki Europy: przewodnik, Warszawa 2007, ISBN 978-83-247-0818-5
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Zdjęcia, nagrania głosów i krótkie filmy. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).
- Zdjęcia i krótki film – burzyk ciemnolicy (P. (a.) elegans). [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).