Cerkiew św. Bazylego w Żernicy Wyżnej

Dodaj linki
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Cerkiew św. Bazylego
Ilustracja
Państwo

 Polska

Województwo

 podkarpackie

Miejscowość

Żernica Wyżna

Wyznanie

katolickie

Kościół

greckokatolicki

Wezwanie

św. Bazylego Wielkiego

Położenie na mapie gminy Baligród
Mapa konturowa gminy Baligród, u góry po prawej znajduje się punkt z opisem „Żernica Wyżna, cerkiew”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole po prawej znajduje się punkt z opisem „Żernica Wyżna, cerkiew”
Położenie na mapie województwa podkarpackiego
Mapa konturowa województwa podkarpackiego, na dole znajduje się punkt z opisem „Żernica Wyżna, cerkiew”
Położenie na mapie powiatu leskiego
Mapa konturowa powiatu leskiego, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „Żernica Wyżna, cerkiew”
Ziemia49°22′01,9″N 22°19′35,9″E/49,367194 22,326639
Multimedia w Wikimedia Commons

Cerkiew św. Bazylego w Żernicy Wyżnej – murowana cerkiew greckokatolicka, dawniej parafialna, znajdująca się w Żernicy Wyżnej, wzniesiona w 1800.

Od 1947, po wysiedleniach, stała opuszczona i popadła w ruinę. W latach 2008–2013 wyremontowana i przywrócona do kultu.

Historia[edytuj | edytuj kod]

W 1511 była cerkiew prawosławna w Żernicy zapewne drewniana[1]. W 1800 zbudowano murowaną cerkiew greckokatolicką w miejscu poprzedniej drewnianej wzmiankowanej w 1756. Konsekrowano ją 26 września 1800. W 1921 na 888 mieszkańców wsi 763 było grekokatolikami[2]. W 1936 rozbudowana, przedłużono nawę w kierunku zachodnim, dobudowano kruchtę i zakrystię oraz wykonano polichromię wnętrza. Po wojnie wieś uległa wysiedleniu i zniszczeniu. Cerkiew po 1947 stała opuszczona. W lutym 1953 została przekazana PGR-owi w Średniej Wsi. Przez kolejne lata ulegała stopniowej dewastacji[3]. W cerkwi urządzono magazyn nawozów mineralnych. Z ruchomego wyposażenia nie zachowało się prawie nic. Zachowała się tylko jedna ikona Chrystusa Pantokratora z dawnego ikonostasu i znajduje się w Muzeum w Sanoku[1]. Rozkradziono nawet storczykową konstrukcję więźby dachowej. Stojącą obok dzwonnicę murowaną rozebrano w latach 60. XX w. W 1994 naprawiono dach[4]. Wewnątrz ocalały polichromie przedstawiające św. Olgę, kniazia Włodzimierza i Chrystusa w ogrodzie Oliwnym[1].

Ruinę cerkwi postanowił wyremontować własnym kosztem właściciel wsi od 2005 Jan Słabik, przedsiębiorca z Krosna. W latach 2008–2013 poddano ją gruntownej restauracji. Wstawiono zupełnie nowy ikonostas autorstwa Wołodymyra Romaniwa. 29 września 2013 odprawiono nabożeństwo greckokatolickie na otwarcie cerkwi[1][5].

  • Elewacja frontowa
    Elewacja frontowa
  • Widok ogólny
    Widok ogólny
  • Widok od strony prezbiterium
    Widok od strony prezbiterium

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ a b c d Andrzej Potocki: Cerkiew greckokatolicka w Żernicy Wyżnej. Tablica informacyjna obok świątyni, dostęp: 2021-05-04.
  2. ↑ Wojciech Krukar, Paweł Swianiewicz, Tadeusz Andrzej Olszański, Paweł Luboński: Bieszczady. Przewodnik dla prawdziwego turysty. Oficyna wydawnicza Rewasz, Pruszków 2020, s. 388, 389. ISBN 978-83-8122-024-8.
  3. ↑ Stanisław Kryciński: Cerkwie w Bieszczadach. Wydawnictwo "Rewasz", Pruszków 2005, s. 48, 49. ISBN 83-89188-38-4.
  4. ↑ Maciej Skowroński, Arkadiusz Komski, Agata Skowrońska-Wydrzyńska: Cerkwie bieszczadzkie. Wydawnictwo "Fundacja", Nowy Sącz 2001, s. 9. ISBN 83-913147-2-3.
  5. ↑ Ewa Gorczyca: Przedsiębiorca z Krosna odbudował cerkiew i wyremontował kościółek Żernicy Niżnej i Wyżnej. nowiny24.pl. [dostęp 2021-07-29]. (pol.).
Cerkwie w powiecie leskim

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Cerkiew_św._Bazylego_w_Żernicy_Wyżnej&oldid=71642976”