Cokor

Cokor
	Myospalax
	Laxmann, 1769
	; Przedstawiciel rodzaju – cokor mandżurski (M. psilurus)
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ssaki
Podgromada	żyworodne
Rząd	gryzonie
Podrząd	Supramyomorpha
Infrarząd	myszokształtne
Nadrodzina	myszowe
Rodzina	ślepcowate
Podrodzina	cokory
Rodzaj	cokor
	Typ nomenklatoryczny
	Mus myospalax Laxmann, 1773
Synonimy
	Myotalpa Kerr, 1792; Siphneus Brants, 1827; Aspalomys P. Gervais, 1841;
	Myotalpa Kerr, 1792; Siphneus Brants, 1827; Aspalomys P. Gervais, 1841;
Gatunki
	6 gatunków (w tym 1 wymarły) – zobacz opis w tekście
	6 gatunków (w tym 1 wymarły) – zobacz opis w tekście
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Cokor^[5] (Myospalax) – rodzaj ssaków z podrodziny cokorów (Myospalacinae) w obrębie rodziny ślepcowatych (Spalacidae).

Zasięg występowania[edytuj | edytuj kod]

Rodzaj obejmuje gatunki występujące w azjatyckiej części Rosji, Kazachstanie, Mongolii i Chińskiej Republice Ludowej^[6]^[7]^[8].

Morfologia[edytuj | edytuj kod]

Długość ciała (bez ogona) 140–270 mm, długość ogona 34–69 mm; masa ciała 185–720 g; samice są lżejsze i mniejsze od samców^[7]^[9].

Systematyka[edytuj | edytuj kod]

Rodzaj zdefiniował w 1769 roku fińsko-rosyjski przyrodnik Erich Laxmann w książce o tytule Predigers bey der deutschen Gemeinde zu Barnaul, Sibirische Briefe^[1]. Na gatunek typowy Laxmann wyznaczył (oznaczenie) cokora ałtajskiego (M. myospalax).

Etymologia[edytuj | edytuj kod]

Myospalax: gr. μυς mus, μυος muos „mysz”; σπαλαξ spalax, σπαλακος spalakos „kret”^[10].
Myotalpa: gr. μυς mus, μυος muos „mysz”; łac. talpa „kret”^[11]. Gatunek typowy: Mus aspalax Pallas, 1776.
Siphneus: gr. σιφνευς siphneus „kret”, od σιφνος siphnos „ślepawy”^[12]. Gatunek typowy: Mus aspalax Pallas, 1776.
Aspalomys: gr. ασπαλαξ spalax, ασπαλακος spalakos „kret”; μυς mus, μυος muos „mysz”^[13]. Gatunek typowy: Mus aspalax Pallas, 1776.

Podział systematyczny[edytuj | edytuj kod]

Do rodzaju należą następujące występujące współcześnie gatunki^[14]^[9]^[6]^[5]:

Myospalax myospalax (Laxmann, 1773) – cokor ałtajski
Myospalax aspalax (Pallas, 1776) – cokor stepowy
Myospalax armandii (Milne-Edwards, 1867)
Myospalax psilurus (Milne-Edwards, 1874) – cokor mandżurski
Myospalax epsilanus O. Thomas, 1912

Opisano również gatunek wymarły z plejstocenu dzisiejszej Chińskiej Republice Ludowej^[15]:

Myospalax wongi (Yang Zhongjian, 1934)

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ ^a ^b E. Laxmann & A.L. Schlözer: M. Erich Laxmann’s Predigers bey der deutschen Gemeinde zu Barnaul, Sibirische Briefe. Göttingen und Gotha: verlegts Johann Christian Dieterich, 1769, s. 75. (niem.).
↑ R. Kerr: The animal kingdom, or zoological system, of the celebrated Sir Charles Linnæus. containing a complete systematic description, arrangement, and nomenclature, of all the known species and varieties of the mammalia, or animals which give suck to their young. Class I, Mammalia. Edinburgh: A. Strahan, and T. Cadell, London, and W. Creech, 1792, s. 246. (ang.).
↑ A. Brants: Het geslacht der muizen door Linnaeus opgesteld: volgens de tegenswoordige toestand der wetenschap in familien, geslachten en soorten verdeeld. Berlyn: Akademische boekdrukkery, 1827, s. 19. (niderl.).
↑ P. Gervais: Ordre des rongeurs. W: F. Eydoux & L.F.A. Souleyet: Voyage autour du monde exécuté pendant les années 1836 et 1837 sur la corvette la Bonite, commandée par M. Vaillant. Cz. 1: Zoologie. Paris: A. Bertrand, s. 56. (fr.).
↑ ^a ^b Nazwy polskie za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 231. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
↑ ^a ^b C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 326. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).
↑ ^a ^b R. Norris: Family Spalacidae (Muroid Mole-rats). W: D.E. Wilson, R.A. Mittermeier & T.E. Lacher (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 7: Rodents II. Barcelona: Lynx Edicions, 2017, s. 131–132. ISBN 978-84-16728-04-6. (ang.).
↑ D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Genus Myospalax. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2020-11-17].
↑ ^a ^b Class Mammalia. W: Lynx Nature Books: All the Mammals of the World. Barcelona: Lynx Edicions, 2023, s. 210–211. ISBN 978-84-16728-66-4. (ang.).
↑ Palmer 1904 ↓, s. 441.
↑ Palmer 1904 ↓, s. 5442.
↑ Palmer 1904 ↓, s. 633.
↑ Palmer 1904 ↓, s. 125.
↑ N. Upham, C. Burgin, J. Widness, M. Becker, C. Parker, S. Liphardt, I. Rochon & D. Huckaby: Treeview of Mammalian Taxonomy Hierarchy. [w:] ASM Mammal Diversity Database (Version 1.11) [on-line]. American Society of Mammalogists. [dostęp 2023-09-30]. (ang.).
↑ Z. Yang. On the Insectivora, Chiroptera, Rodentia and primates other than Sinanthropus from locality 1 at Choukoutien. „Palaeontologia Sinica”. Series C. 8 (3), s. 106, 1935. (ang.).

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

T.S. Palmer. Index Generum Mammalium: a List of the Genera and Families of Mammals. „North American Fauna”. 23, s. 1–984, 1904. (ang.).
Edmund C.E.C. Jaeger Edmund C.E.C., Source-book of biological names and terms, wyd. 1, Springfield: Charles C. Thomas, 1944, s. 1-256, OCLC 637083062 (ang.).

[Laxmann-1] E. Laxmann & A.L. Schlözer: M. Erich Laxmann’s Predigers bey der deutschen Gemeinde zu Barnaul, Sibirische Briefe. Göttingen und Gotha: verlegts Johann Christian Dieterich, 1769, s. 75. (niem.).

[Kerr-2] R. Kerr: The animal kingdom, or zoological system, of the celebrated Sir Charles Linnæus. containing a complete systematic description, arrangement, and nomenclature, of all the known species and varieties of the mammalia, or animals which give suck to their young. Class I, Mammalia. Edinburgh: A. Strahan, and T. Cadell, London, and W. Creech, 1792, s. 246. (ang.).

[Brants-3] A. Brants: Het geslacht der muizen door Linnaeus opgesteld: volgens de tegenswoordige toestand der wetenschap in familien, geslachten en soorten verdeeld. Berlyn: Akademische boekdrukkery, 1827, s. 19. (niderl.).

[Gervais-4] P. Gervais: Ordre des rongeurs. W: F. Eydoux & L.F.A. Souleyet: Voyage autour du monde exécuté pendant les années 1836 et 1837 sur la corvette la Bonite, commandée par M. Vaillant. Cz. 1: Zoologie. Paris: A. Bertrand, s. 56. (fr.).

[Cichocki&inni-5] Nazwy polskie za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 231. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).

[Burgin&inni-6] C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 326. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).

[Norris-7] R. Norris: Family Spalacidae (Muroid Mole-rats). W: D.E. Wilson, R.A. Mittermeier & T.E. Lacher (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 7: Rodents II. Barcelona: Lynx Edicions, 2017, s. 131–132. ISBN 978-84-16728-04-6. (ang.).

[Wilson&Reeder-8] D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Genus Myospalax. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2020-11-17].

[amw-9] Class Mammalia. W: Lynx Nature Books: All the Mammals of the World. Barcelona: Lynx Edicions, 2023, s. 210–211. ISBN 978-84-16728-66-4. (ang.).

[CITEREFPalmer1904[https://www.biodiversitylibrary.org/page/45655597_441]-10] Palmer 1904 ↓, s. 441.

[CITEREFPalmer1904[https://www.biodiversitylibrary.org/page/45655598_5442]-11] Palmer 1904 ↓, s. 5442.

[CITEREFPalmer1904[https://www.biodiversitylibrary.org/page/45655789_633]-12] Palmer 1904 ↓, s. 633.

[CITEREFPalmer1904[https://www.biodiversitylibrary.org/page/45655281_125]-13] Palmer 1904 ↓, s. 125.

[mdd-14] N. Upham, C. Burgin, J. Widness, M. Becker, C. Parker, S. Liphardt, I. Rochon & D. Huckaby: Treeview of Mammalian Taxonomy Hierarchy. [w:] ASM Mammal Diversity Database (Version 1.11) [on-line]. American Society of Mammalogists. [dostęp 2023-09-30]. (ang.).

[yang-15] Z. Yang. On the Insectivora, Chiroptera, Rodentia and primates other than Sinanthropus from locality 1 at Choukoutien. „Palaeontologia Sinica”. Series C. 8 (3), s. 106, 1935. (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]