Kruchaweczka drobna
.JPG)
| |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Gromada | |
| Klasa | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
kruchaweczka drobna |
| Nazwa systematyczna | |
| Psathyrella canoceps (Kauffman) A.H. Sm. Contr. Univ. Mich. Herb. 5: 43 (1941) | |
Kruchaweczka drobna (Psathyrella canoceps (Kauffman) A.H. Sm.) – gatunek grzybów z rodziny kruchaweczkowatych (Psathyrellaceae)[1].
Systematyka i nazewnictwo[edytuj | edytuj kod]
Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Psathyrella, Psathyrellaceae, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].
Po raz pierwszy takson ten zdiagnozował w 1926 r. Gary Kauffmann nadając mu nazwę Hypholoma canoceps. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadał mu w 1941 r. Alexander Hanchett Smith, przenosząc go do rodzaju Psathyrella[1].
- Drosophila canoceps (Kauffman) Kühner & Romagn. (1953)
- Hypholoma canoceps Kauffman (1926)
Nazwę polską podał Władysław Wojewoda w 2003 r.[3]
Morfologia[edytuj | edytuj kod]
Średnicy 0,5–2 cm, stożkowato-dzwonkowaty. Higrofaniczny; podczas wilgotnej pogody ma kolor daktylowobrązowy i brzeg kapelusza wyżłobiony z prześwitującymi blaszkami, podczas suchej jest jaśniejszy – ochrowobrązowy i nie jest prześwitujący. U młodych okazów cała powierzchnia pokryta jest białawą osłoną, która podczas wzrostu grzyba rozrywa się na drobne włoski, zwykle ułożone radialnie. Czasami resztki osłony zwieszają się z brzegów kapelusza[4].
Szerokie i szeroko przyrośnięte, o ostrzach pokrytych białawymi rzęskami. Blaszki początkowo są jasnobrązowe, potem ciemnobrązowe z winnoczerwonym odcieniem[4].
Wysokość 2–5 cm, grubość 1–3 mm, walcowaty, często z podstawą rozszerzoną lub bulwiastą. Jest pusty i kruchy. Powierzchnia w kolorze od białego do jasnobrązowego, początkowo pilśniowa, później biało włóknista, w górnej części biało płatkowata[4].
Ochrowobrązowy. Smak przyjemny, zapach korzenny[4].
- Cechy mikroskopowe
Wysyp zarodników czarny z brązowawym odcieniem, zarodniki elipsoidalne lub wąskojajowate, o rozmiarach 8–12 × 4,5–6 μm lub 8,8–10,4 × 4,9–5,4 μm. Pory rostkowe duże i płaskie. Podstawki 4-zarodnikowe o rozmiarach 16,5–28 × 8,2–12 μm. Cheilocystydy liczne i stłoczone, pleurocystydy spotykane niezwykle rzadko[5].
Występowanie i siedlisko[edytuj | edytuj kod]
Występuje w Czechach, Danii, Niemczech, Islandii, Włoszech, Holandii, Norwegii, Szwecji, Szwajcarii, Słowacji, USA. Podawana jest także z terytorium Polski, ale jest tutaj bardzo rzadka. Rośnie w lasach i zaroślach, na ziemi wśród mchów, zwykle na zakopanych resztkach drewna. Owocniki wytwarza od sierpnia do września[3].
W Polsce gatunek rzadki. Znajduje się na Czerwonej liście roślin i grzybów Polski. Ma status E – gatunek wymierający[6]. Znajduje się na listach gatunków zagrożonych także w Niemczech i Danii[3].
Znaczenie[edytuj | edytuj kod]
Saprotrof[3]. Grzyb niejadalny[4].
Gatunki podobne[edytuj | edytuj kod]
Kruchaweczka różowawa (Psathyrella impexa). Różni się różowo mięsistym odcieniem kapelusza i miejscem występowania (na spróchniałym drewnie drzew liściastych)[4].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c Index Fungorum [online] [dostęp 2013-03-05].
- ↑ Species Fungorum [online] [dostęp 2013-04-15].
- ↑ a b c d Władysław Wojewoda, Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003, ISBN 83-89648-09-1.
- ↑ a b c d e f Pavol Škubla, Wielki atlas grzybów, Poznań: Elipsa, 2007, ISBN 978-83-245-9550-1.
- ↑ Psathyrella canoceps [online] [dostęp 2013-06-08] [zarchiwizowane z adresu 2013-06-25].
- ↑ Zbigniew Mirek i inni, Czerwona lista roślin i grzybów Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, PAN, 2006, ISBN 83-89648-38-5.