Dom Kereta
 Dom Kereta od strony ul. Żelaznej | |
| Państwo | |
|---|---|
| Miejscowość | |
| Typ budynku |
instalacja artystyczna |
| Architekt |
Jakub Szczęsny |
| Inwestor |
Fundacja Polskiej Sztuki Nowoczesnej |
| Kondygnacje |
3 |
| Rozpoczęcie budowy |
2012 |
| Ukończenie budowy |
2012 |
Położenie na mapie Warszawy  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa mazowieckiego  | |
 52°14′15,73″N 20°59′20,67″E/52,237703 20,989075
| |
| Strona internetowa | |
Dom Kereta (pełna nazwa: Ermitaż – Dom Kereta) – instalacja artystyczna zaprojektowana przez architekta Jakuba Szczęsnego z grupy projektowej Centrala, zbudowana w 2012 w pobliżu skrzyżowania ulic Chłodnej i Żelaznej w warszawskiej dzielnicy Wola. Obiekt został otwarty 20 października 2012[1]. Znajduje się on w 152-centymetrowej szczelinie pomiędzy powojennym blokiem mieszkalnym przy ul. Chłodnej 22 i przedwojenną kamienicą przy ul. Żelaznej 74. Instalacja posiada wewnątrz trzy poziomy i zaprojektowana jest jako obiekt mieszkalny.
Inwestorem jest Fundacja Polskiej Sztuki Nowoczesnej, generalnym wykonawcą spółka Awbud. Instalacja została zaprojektowana jako pracownia dla izraelskiego pisarza Etgara Kereta i przeznaczona na miejsce działań kulturalnych.
Przesłanie[edytuj | edytuj kod]
Minimalny rozmiar mieszkania ma według niektórych interpretacji nawiązywać do zwięzłości opowiadań artysty, które cenione są przez więźniów i czytane podczas przejścia z celi do łazienki[1].
Lokalizacja w pobliżu kładki łączącej w czasach okupacji niemieckiej dwie części warszawskiego getta częściowo wiąże się z losami rodziny Kereta, która pochodzi z Warszawy i którą w czasie II wojny światowej uwięziono w getcie[1]. Ojciec Kereta ukrywał się podczas okupacji przez wiele miesięcy w tak ciasnym pomieszczeniu, że nie można było ani wstać ani leżeć, tylko siedzieć. Gdy został wydobyty spod ziemi, nie mógł chodzić i miał zaniki mięśniowe.
Dom jest również próbą wypełnienia przestrzennej pustki powstałej w wyniku powojennego rozczłonkowania miasta przez przypadkową zabudowę[2].
Dom Kereta opisywany jest jako jeden z najwęższych na świecie[3], jednak formalnie nie jest budynkiem mieszkalnym. Nie spełnia polskich przepisów dla lokalu mieszkalnego, przez co nie jest obiektem stałym, i m.in. nie można w nim uzyskać zameldowania[1].
Opis[edytuj | edytuj kod]
Dom ma przeszklony dach i kształt zbliżony do trójkąta prostokątnego. Konstrukcję instalacji stanowi stalowy szkielet. Elewację wykonano z poliwęglanu, a frontową ścianę zabezpiecza siatka ze stali. Ściany wykonane z płyt warstwowych chronią przed utratą ciepła, zapewniając jednocześnie ognioodporność[2]. Dom jest ogrzewany elektrycznie[2]. W najszerszym miejscu ma on 122 cm, a w najwęższym 70 cm[4].
Wejście do Domu Kereta znajduje się od strony podwórka. Do salonu wchodzi się przez klapę w podłodze, po metalowych schodach[2]. W salonie znajdują się stolik z dwoma siedzeniami oraz wypełniony kulkami worek pełniący funkcję sofy[2]. W kuchni znajduje się jednokomorowy zlew i ceramiczna płyta grzewcza na dwa garnki[2]. Łazienka to kabina prysznicowa połączona z WC[2].
Do sypialni wchodzi się po drabinie. Znajdują się tam łóżko, stolik do pracy oraz krzesło[2].
Instalacja jest udostępniana odpłatnie do zwiedzania w wybrane weekendy[2].
Mieszkańcy[edytuj | edytuj kod]
Pierwszym mieszkańcem domu był Etgar Keret. Projekt przewiduje, że kolejnymi lokatorami będą artyści wyłonieni przez jury z nim na czele[1].
W maju 2015 Keret przyjechał do Warszawy i odwiedził dom z całą rodziną. Zmieścili się: Etgar Keret z matką Orną Keret (ocalałą z getta) i żoną Shirą Geffen, synem Lvem oraz bratem Nimrodem. Zmieścił się tam także znajomy Keretów Sarmen Beglarian[5].
Do 2018 w Domu Kereta mieszkało ponad 40 artystów z różnych krajów[2].
Galeria[edytuj | edytuj kod]
-
Domy przy ul. Żelaznej 74 (z lewej) i ul. Chłodnej 22 (z prawej), pomiędzy którymi znajduje się Dom Kereta -
Szczelina między budynkami przed powstaniem instalacji -
Wejście do Domu Kereta -
Metalowe schody do salonu -
Salon (na dole) i sypialnia (na górze) -
Kuchnia -
Łazienka -
Sypialnia ze stolikiem do pracy
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d e Dariusz Bartoszewicz. Dom, który ściska. „Gazeta Wyborcza”. 7617 (245), s. 27, 2012-10-19. Agora. (pol.).
- ↑ a b c d e f g h i j Norbert Frątczak. Skarby Warszawy pod szczególnym nadzorem. „Gazeta Stołeczna”, s. 6, 2 lipca 2018.
- ↑ Check Out The Skinniest House In The World. fastcodesign.com. [dostęp 2012-07-25]. (ang.).
- ↑ Dni Otwarte Domu Kereta – Fundacja Polskiej Sztuki Nowoczesnej [online] [dostęp 2019-12-30] (pol.).
- ↑ Dariusz Bartoszewicz. Najwęższy dom pomieścił Kereta z rodziną. „Gazeta Stołeczna”, s. 5, 1 czerwca 2015.
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Strona internetowa Domu Kereta
- Etgar Keret’s House. centrala.net.pl. [dostęp 2012-07-25]. (ang.).