Dwór w Grabanowie
 nr rej. A/1431 z 31.12.1983[1]
| |
 Dwór od strony bramy wjazdowej | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Miejscowość |
Grabanów/Wilczyn |
| Adres |
Wilczyn 31, 25-100 Wilczyn |
| Typ budynku |
Dwór |
| Styl architektoniczny | |
| Architekt |
Franciszek Jaszczołd (prawdopodobnie) |
| Kondygnacje |
2 + poddasze |
| Rozpoczęcie budowy |
lata 60. XIX wieku |
| Ważniejsze przebudowy | |
| Pierwszy właściciel |
Grabowscy |
| Kolejni właściciele |
Szulcowie |
Położenie na mapie gminy wiejskiej Biała Podlaska  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa lubelskiego  | |
Położenie na mapie powiatu bialskiego  | |
 52°04′30,0″N 23°10′00,1″E/52,075000 23,166694
| |
Dwór w Grabanowie – dwór z XIX wieku położony na pograniczu wsi Grabanów i Wilczyna w województwie lubelskim.
Istniejący obecnie dwór został zbudowany w latach 60. XIX wieku. Obora i stodoła pochodzą z końca XIX w. zaś stajnie i wozownia z początku XX w. Cały zespół dworski, wraz z otaczającym go parkiem z II połowy XIX w., ma 7 ha powierzchni. Zachowały się w nim dosyć dobrze ciągi alei grabowych, a także topolowa aleja dojazdowa do parku[2].
We wrześniu 1939 roku do Grabanowa wkroczyły wojska radzieckie, a następnie niemieckie. Dwór stał się kwaterą repatriantów. Około roku 1947 zlokalizowano w nim Szkołę Rachunkowości Rolnej.
W latach 1954-58 zespół dworski użytkowany był przez Państwowy Fundusz Ziemi, który organizował tu kursy rolnicze, później mieścił się w nim Wojewódzki Ośrodek Szkolenia Rolniczego. W latach 1971-1976 obiekt użytkowany był przez PGR Roskosz, a od 1976 roku przez Wojewódzki Związek Kółek Rolniczych.
W roku 1982 obiekt przekazany został Wojewódzkiemu Ośrodkowi Postępu Rolniczego. Dwór służył początkowo jako biuro WOPR, a od 1987 roku jako baza hotelowa dla potrzeb szkoleniowych. Dwór w okresie powojennym był kilkakrotnie adaptowany do potrzeb kolejnych użytkowników, co zatarło jego pierwotny układ wnętrz. W latach 1987-88 staraniem WOPR-u dokonano kapitalnego remontu. Dwór po remoncie spełnia funkcję hotelu. Bogata baza szkoleniowa wraz z zapleczem gastronomicznym, jakim dysponuje Ośrodek Doradztwa stała się podstawą do utworzenia Centrum Edukacji Ekologiczno-Rolniczej. Obecnie dwór dysponuje 80 miejscami noclegowymi.
Obiekty[edytuj | edytuj kod]
W skład zespołu dworskiego wchodzą:
- klasycystyczny dwór z lat 60. XIX wieku
- park krajobrazowy (zapewne po 1860) o osiowym i promienistym układzie alejek, miejscami zatartym, z długa aleją dojazdową (niegdyś na grobli między stawami)
- drewniany czworak z II poł. XIX wieku (wyburzony w 2002 roku)
- stajnia i wozownia (murowane) z lat 20./30. XX wieku.
-pomnik_w_parku.jpg)
Ponadto w parku znajduje się pomnik poświęcony pamięci walczących o Ojczyznę. Poświęcony 22 sierpnia 2004, ufundowany przez Stefanię Domańską. Napis na pomniku głosi:
Konfederacji barskiej 1768 r. Powstań: Kościuszkowskiego 1794 r. Listopadowego 1830 r. Styczniowego 1863 r. Warszawskiego 1944 r.
w hołdzie:
AK BCH NSZ, wszystkim organizacjom wolnościowym walczącym z okupantami w latach 1939-1989
w tym Alfredowi Radzikowskiemu
żołnierzowi AK ps. "Fred" lat 21 zamordowanemu tu przez okupantów XI.1943 r.
Pomnik ma formę płyty przybitej do dużej wielkości głazu z krzyżem. Przypomina to trochę grób.
Głaz narzutowy[edytuj | edytuj kod]
Mniej więcej w połowie długości, przy drodze biegnącej od skrzyżowania w stronę lasu znajduje się głaz, pochodzenia lodowcowego (najprawdopodobniej z epoki późnego glacjału tj. sprzed ok. 15-117 tys. lat). Mierzy on około metra wysokości i ok. 2,5 m w obwodzie.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo lubelskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2023 [dostęp 2016-06-02].
- ↑ Ziemia Bialska najciekawsze zabytki i miejsca,Pro-Info, Lublin 2006