Edward Nowicki (rzeźbiarz)

Edward Nowicki

Data i miejsce urodzenia	15 listopada 1911 Jekaterynosław
Data i miejsce śmierci	20 grudnia 1998 Łódź
Alma Mater	Uniwersytet Stefana Batorego w Wilnie
Dziedzina sztuki	rzeźbiarstwo

Fontanna Syrenka autorstwa Edwarda Nowickiego w pasażu Rubinsteina w Łodzi (2010)

Edward Nowicki (ur. 15 listopada 1911 w Jekaterynosławiu, zm. 20 grudnia 1998 w Łodzi) – polski rzeźbiarz.

Życiorys

Nowicki był synem Juliana Nowickiego – pracownika kolei i rzeźbiarza amatora i Petroneli z d. Złotogórskiej. Wraz z rodziną w 1922 przeniósł się do Polski, gdzie uczył się w gimnazjach w Białymstoku, Baranowiczach i Stoplcach. W 1931 zamieszkał z rodziną w Wilnie, gdzie podjął studia na Wydziale Sztuk Pięknych Uniwersytetu Stefana Batorego, na którym studiował rzeźbę w pracowniach Bolesława Bałzukiewicza, Henryka Kuny i malarstwo w pracowniach Ferdynanda Ruszczyca i Ludomira Slendzińskiego. W Wilnie Nowicki należał do cechu św. Łukasza, był członkiem Stowarzyszenia Studentów Wydziału Sztuk Pięknych Uniwersytetu Stefana Batorego, którego od 1937 był prezesem. Nowicki był stypendystą Funduszu Kultury Narodowej, a w latach 1935–1939 stypendystą stypendium im. F. Ruszyca. W 1936 uzyskał nieoficjalny dyplom z rzeźby, w latach 1937–1939 był asystentem Henryka Kuny w Katedrze Rzeźby Uniwersytetu Stefana Batorego. W grudniu 1939 oficjalnie obronił dyplom artysty rzeźbiarza i dyplom pedagoga.

W latach 1939–1940 należał do Związku Zawodowego Plastyków w Wilnie, w latach 1940–1941 był pracownikiem działu projektów fabryki przemysłu artystycznego w Wilnie, od 1940 był członkiem Związku Artystów Plastyków Radzieckich w ZSRR oraz konsultantem artystycznym i rzeźbiarzem miejskim w Biurze Urbanistycznym Zarządu Miejskiego miasta Wilna. W latach 1943–1945 był zastępcą kierownika Grupy Planowania Miasta „Komprojekt” w Wilnie. Podczas II wojny światowej wraz z rodzicami ukrywał Żydówkę Zofię Świrską, a w mieszkaniu jego rodziców znajdował się punkt kontaktowy Armii Krajowej. Przed i podczas II wojny światowej pracował nad licznymi rzeźbami, z których znacznej części nie dokończył, ze względu na działania wojenne. 1 listopada 1946 wraz rodzicami przeniósł się na stałe do Łodzi jako repatriant, uzyskując pomoc władz poprzez udostępnienie wagonów kolejowych, w których przetransportował swoje i innych artystów rzeźby (m.in. Aleksandra Szturmana i Ferdynanda Ruszczyca) do Polski.

Nowicki w Łodzi uzyskał miejsce na swoją pracownię w dawnych zabudowaniach gospodarczych Heinzlów w parku im. Adama Mickiewicza w Łodzi, które należały do Łódzkiego Przedsiębiorstwa Ogrodniczego. Pracował jako rzeźbiarz oraz uczestniczył w konkursach rzeźbiarskich, w tym w 1946 na projekt pomnika Tadeusza Kościuszki, którego przedstawił na koniu, jednak jego koncepcja nie została zaakceptowana. W związku z brakiem zleceń oraz życiem w rodzinie wielodzietnej artysta popadł w biedę, zalegając za czynsz ŁPO, które chciało go eksmitować. W 1972 wyrokiem sądu Nowicki uniknął eksmisji. Sytuacja ta przyczyniła się do zaognienia relacji z ŁPO, którego pracownicy niszczyli szyby w jego pracowni, a następnie jego rzeźby.

Życie prywatne

Był synem Juliana i Petroneli ze Złotogórskich. Żoną Nowickiego była Dobrochna Nowicka, z którą miał 9 dzieci, w tym córkę – Adrianę Nowicką – rzeźbiarkę.

Został pochowany w części ewangelicko-augsburskiej Starego Cmentarza w Łodzi (sektor 4_Z, rząd 1, nr grobu 41).

Realizacje

• maska pośmiertna Władysława Strzemińskiego (zniszczona przez wandali),
• rzeźba „Dziewczyna” z brązu,
• pomnik nagrobny Magdy Sobczak lub Marii Sobczak – tragicznie zmarłej uczennicy, na Starym Cmentarz w Łodzi,
• rzeźba „Chłopiec z żaglówką”, usytuowana do lat 90. XX w. w parku im. Henryka Sienkiewicza w Łodzi
• herby miast polskich umieszczone na fasadzie Bursy Szkolnej przy ul. Długiej w Warszawie,
• Fontanna Syrenka w pasażu Rubinsteina w Łodzi,
• Pomnik Matki Boskiej dla kościoła w Stołpach,
• „Głowa wietnamskiego studenta” (zniszczona przez wandali),
• Rzeźba Matki Boskiej do kaplicy w Landwarowie,
• Tymczasowe pomniki Włodzimierza Lenina i Józefa Stalina na placu Ratuszowym w Wilnie (1940, wraz z Tadeuszem Godziszewskim).

Nagrody

• I nagroda w konkursie na projekt pomnika Kacpra Bekiesza w Wilnie (1937),
• nagroda w konkursie na pomnik Kazimierza Pułaskiego,
• I nagroda w konkursie na rzeźbę sportową w Warszawie (1938),
• Nagroda Wojewody Wileńskiego za 2-metrowy akt „W kąpieli” (1939),
• III nagroda za obraz sztalugowy, rzeźbę i płaskorzeźbę (1965).