Geirr Tveitt
| |
| Imię i nazwisko |
Nils Geirr Tveitt |
|---|---|
| Data i miejsce urodzenia | |
| Pochodzenie | |
| Data i miejsce śmierci | |
| Gatunki | |
| Zawód | |
Nils Geirr Tveitt (ur. 19 października 1908 w Bergen, zm. 1 lutego 1981 w Oslo[1][2]) – norweski kompozytor i pianista.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
W dzieciństwie uczył się gry na skrzypcach i fortepianie[2]. W latach 1928–1932 studiował w konserwatorium w Lipsku u Hermanna Grabnera i Leopolda Wenningera[2]. Od 1932 do 1935 roku przebywał w Paryżu, gdzie kontynuował studia u Egona Wellesza, Arthura Honeggera i Heitora Villa-Lobosa[2]. Po powrocie do Norwegii poświęcił się komponowaniu[2]. Zbierał melodie ludowe[1]. Występował też jako pianista w krajach europejskich[1][2]. W latach 60. współpracował z Norsk Rikskringkasting[1].
Zmarł w wieku 73 lat. Został pochowany na cmentarzu przykościelnym Vikøy kirkegård w gminie Kvam, w regionie Hordaland[3].
Twórczość[edytuj | edytuj kod]
Należał do czołowych obok Haralda Sæveruda postaci norweskiego życia muzycznego 2. połowy XX wieku[1]. W swojej twórczości czerpał z muzyki ludowej oraz dorobku Edvarda Griega i Johana Svendsena, przyczyniając się do odświeżenia nurtu narodowego w muzyce norweskiej[1]. Stosował rozwiązania kolorystyczne wzorowane na muzyce Debussy’ego i Ravela[1]. Nawiązywał także do twórczości Jeana Sibeliusa, szczególnie w oszczędnej motywice i wykorzystaniu skal modalnych[1]. W utworach fortepianowych Tveitta widoczny jest wpływ Prokofjewa i Bartóka[1]. Pomimo znacznego zróżnicowania udało mu się jednak uniknąć eklektyzmu i zachować spójność stylistyczną[1]. Zasady swojego języka muzycznego ogłosił w opublikowanej w 1937 roku pracy Tonalitätstheorie des parallellen Leittonsystems[1][2].
Napisał ponad 300 utworów[2], znaczna część przepadła jednak w pożarze domu kompozytora w Hardanger w 1970 roku[1]. Niektóre dzieła zostały począwszy od lat 90. XX wieku zrekonstruowane m.in. na podstawie nagrań[1]. Skomponował m.in. 3 symfonie, Kwartet na 4 skrzypiec, 2 kwartety smyczkowe, 6 koncertów fortepianowych (1930, 1933, 1947, 1947, 1954, 1960), Koncert na kwartet smyczkowy i orkiestrę (1933), Wariacje na 2 fortepiany i orkiestrę (1937), Koncert skrzypcowy (1939), opracowanie 100 melodii ludowych z Hardanger na fortepian, balety Baldurs draumar (1935), Birgingu (1939) i Husguden (1956), opery Nordvest-Sud-Nordaust-Nord (1939), Dragaredokko (1940), Roald Amundsen, Stevleik i Jeppe (1964, wyst. Bergen 1966)[2].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d e f g h i j k l m Encyklopedia Muzyczna PWM. T. 11. Część biograficzna t–v. Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne, 2009, s. 177. ISBN 978-83-224-0905-3.
- ↑ a b c d e f g h i Baker’s Biographical Dictionary of Musicians. T. Volume 6 Stre–Zyli. New York: Schirmer Books, 2001, s. 3702. ISBN 0-02-865571-0.
- ↑ Geirr Tveitt [online], Store norske leksikon [dostęp 2020-07-04] (norw.).