Hełmówka mączna

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Hełmówka mączna
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

grzyby

Typ

podstawczaki

Klasa

pieczarniaki

Rząd

pieczarkowce

Rodzina

podziemniczkowate

Rodzaj

hełmówka

Gatunek

hełmówka mączna

Nazwa systematyczna
Galerina uncialis (Britzelm.) Kühner
Encyclop. Mycol.\\ 7: 217 (1935)

Hełmówka mączna (Galerina uncialis (Britzelm.) Kühner – gatunek grzybów należący do rodziny podziemniczkowatych (Hymenogastraceae)[1].

Systematyka i nazewnictwo[edytuj | edytuj kod]

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Galerina, Hymenogastraceae, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].

Po raz pierwszy takson ten zdiagnozował w 1890 roku Max Britzelmayr nadając mu nazwę Agaricus uncialis. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadał mu w 1935 roku Robert Kühner[1].

Synonimy[2]:

  • Agaricus uncialis Britzelm. 1890
  • Naucoria uncialis (Britzelm.) Sacc. 1895

Nazwę polską zaproponował Władysław Wojewoda w 2003 r.[3]

Morfologia[edytuj | edytuj kod]

Kapelusz grzyba

O średnicy 1,8–2 cm, wypukły, żółtawobrązowy, nieco ciemniejszy w środku[4].

Blaszki grzyba

Zbiegające ząbkiem, dość gęste, o drobno ząbkowanych ostrzach[4].

Trzon grzyba

O wysokości 1,5–2 cm, średnicy 2 mm, cylindryczny, nieco szerszy u podstawy. Powierzchnia powyżej strefy pierścieniowej białożółtawa, poniżej żółtawobrązowa. U podstawy biała, watowata grzybnia. Pierścień błoniasty, od zarodników wybarwiający się na rdzawobrązowo[4].

Miąższ

Bez wyraźnego zapachu i smaku[4].

Cechy mikroskopowe

Podstawki cylindryczne do maczugowatych, dwuzarodnikowe, ze sprzążkami bazalnymi, o rozmiarach (26,3–) 27,0–34,0 (–34,9) × (7,0–) 7,2–8,5 (–8,6) μm. Zarodniki migdałkowate, drobno brodawkowate, amyloidalne, bez wyraźnej pory rostkowej. Cheolocystydy baryłkowate, liczne. Pleurocystyd brak. System strzępkowy monomityczny. Komórki skórki kapelusza równoległe, bez przegród[4].

Występowanie i siedlisko[edytuj | edytuj kod]

Hełmówka mączna znana jest w niektórych tylko krajach Europy[5]. W piśmiennictwie naukowym na terenie Polski do 2003 r. podano jedno tylko stanowisko (Babiogórski Park Narodowy, 1979). Jej rozprzestrzenienie w Polsce i stopień zagrożenia nie są znane[3]. Nowsze stanowiska podaje internetowy atlas grzybów. Zaliczona w nim jest do gatunków chronionych i zagrożonych[6].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b c Index Fungorum [online] [dostęp 2019-03-29] (ang.).
  2. Species Fungorum [online] [dostęp 2019-03-29] (ang.).
  3. a b Władysław Wojewoda, Checklist of Polish Larger Basidiomycetes. Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003, ISBN 83-89648-09-1
  4. a b c d e Galerina uncialis [online] [dostęp 2019-03-29].
  5. Discover Life Maps [online] [dostęp 2019-03-26].
  6. Nowe stanowiska hełmówki mącznej w Polsce. [dostęp 2019-03-26].