Hieraaetus
| Hieraaetus[1] | |||
| Kaup, 1844[2] | |||
 Przedstawiciel rodzaju – orzełek afrykański (H. wahlbergi) | |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Infragromada | |||
| Rząd | |||
| Rodzina | |||
| Podrodzina | |||
| Plemię | |||
| Rodzaj |
Hieraaetus | ||
| Typ nomenklatoryczny | |||
|
Falco pennatus J.F. Gmelin, 1788 | |||
| Synonimy | |||
|
| |||
| Gatunki | |||
| |||
Hieraaetus – rodzaj ptaków z podrodziny jastrzębi (Accipitrinae) w rodzinie jastrzębiowatych (Accipitridae).
Zasięg występowania[edytuj | edytuj kod]
Rodzaj obejmuje gatunki występujące w Eurazji, Afryce, Australii i na Nowej Gwinei[7][8].
Morfologia[edytuj | edytuj kod]
Długość ciała 60–104 cm, rozpiętość skrzydeł 159–234 cm; masa ciała 1600–7200 g[7].
Systematyka[edytuj | edytuj kod]
Etymologia[edytuj | edytuj kod]
- Hieraaetus: gr. ἱεραξ hierax, ἱερακος hierakos „jastrząb”; αετος aetos „orzeł”; ta grupa ptaków, nazywanych orzełkami (ang. Hawk Eagles), łączy w sobie wygląd podobny do orła z lżejszą budową, dłuższym ogonem i zaokrąglonymi skrzydłami jastrzębia[9].
- Butaetus: rodzaj Buteo Lacépède, 1799 (myszołów); gr. αετος aetos „orzeł”[10]. Gatunek typowy: Falco pennatus J.F. Gmelin, 1788.
- Harpagornis: gr. ἁρπαγος harpagos „hak”; ορνις ornis, ορνιθος ornithos „ptak”[11]. Gatunek typowy: †Harpagornis moorei Haast, 1872.
- Anomalaetus: gr. ανωμαλος anōmalos „anomalny”, od negatywnego przedrostka αν- an-; ομαλος omalos „równy”; αετος aetos „orzeł”[12]. Gatunek typowy: Spizaetus ayresii J.H. Gurney, 1862.
- Micraetus: gr. μικρος mikros „mały”; αετος aetos „orzeł”[13]. Gatunek typowy: Aquila wahlbergi Sundevall, 1850; młodszy homonim Micraetus Bertoni, 1901 (Accipitridae).
- Afraetus: łac. Afer, Afra „Afrykanin”, od Africa „Afryka”; gr. αετος aetos „orzeł”[14]. Nowa nazwa dla Micraetus Roberts, 1922.
Podział systematyczny[edytuj | edytuj kod]
Do rodzaju należą następujące gatunki[15]:
- Hieraaetus wahlbergi (Sundevall, 1850) – orzełek afrykański
- Hieraaetus ayresii (J.H. Gurney, 1862) – orzełek plamisty
- Hieraaetus pennatus (J.F. Gmelin, 1788) – orzełek włochaty
- Hieraaetus weiskei (Reichenow, 1900) – orzełek nowogwinejski – takson wyodrębniony ostatnio z H. morphnoides[16][17][18]
- Hieraaetus morphnoides (Gould, 1841) – orzełek australijski
- Hieraaetus moorei (Haast, 1872) – takson wymarły.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Hieraaetus, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ J.J. Kaup: Classification der Säugethiere und Vögel. Darmstadt: C. W. Leske, 1844, s. 120. (niem.).
- ↑ E. Blyth. Notices and Descriptions of various New or Little Known species of Birds. „The Journal of the Asiatic Society of Bengal”. 14 (1), s. 174, 1845. (ang.).
- ↑ J.F.J. von Haast. Notes on Harpagornis Moorei, an Extinct Gigantic Bird of Prey, containing Description of Femur, Ungual Phalanges, and Rib. „Transactions and proceedings of the New Zealand Institute”. 4, s. 192, 1872. (ang.).
- ↑ a b A. Roberts. Review of the nomenclature of South African birds. „Annals of the Transvaal Museum”. 8 (4), s. 208, 1922. (ang.).
- ↑ A. Roberts. Classification of S. African birds. Some additional notes. „Annals of the Transvaal Museum”. 10 (2), s. 80, 1924. [dostęp 2023-05-29]. (ang.).
- ↑ a b D.W. Winkler, S.M. Billerman & I.J. Lovette: Hawks, Eagles, and Kites (Accipitridae), version 1.0. W: S.M. Billerman, B.K. Keeney, P.G. Rodewald & T.S. Schulenberg (red.): Birds of the World. Ithaca, NY: Cornell Lab of Ornithology, 2020. DOI: 10.2173/bow.accipi1.01. [dostęp 2020-05-31]. (ang.).
- ↑ F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Hoatzin, New World vultures, Secretarybird, raptors. IOC World Bird List (v10.2). [dostęp 2020-08-15]. (ang.).
- ↑ The Key to Scientific Names ↓, Hieraaetus [dostęp 2022-01-13].
- ↑ The Key to Scientific Names ↓, Butaetus [dostęp 2022-01-13].
- ↑ The Key to Scientific Names ↓, Harpagornis [dostęp 2022-10-30].
- ↑ The Key to Scientific Names ↓, Anomalaetus [dostęp 2022-01-13].
- ↑ The Key to Scientific Names ↓, Micraetus [dostęp 2022-01-13].
- ↑ The Key to Scientific Names ↓, Afraetus [dostęp 2022-01-13].
- ↑ Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Plemię: Accipitrini Vigors, 1824 (Wersja: 2019-03-24). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2020-05-31].
- ↑ M. Bunce, M. Szulkin, H.R.L. Lerner, I. Barnes, B. Shapiro, A. Cooper & R.N. Holdaway. Ancient DNA provides new insights into the evolutionary history of New Zealand's extinct giant eagle. „PLoS Biology”. 3 (1), s. 44–46, 2005. DOI: 10.1371/journal.pbio.0030009. (ang.).
- ↑ H.R.L. Lerner & D.P. Mindell. Phylogeny of eagles, Old World vultures, and other Accipitridae based on nuclear and mitochondrial DNA. „Molecular Phylogenetics and Evolution”. 37, s. 327–346, 2005. DOI: 10.1016/j.ympev.2005.04.010. (ang.).
- ↑ J.O. Gjershaug, H.R.L. Lerner & O.H. Diserud. Taxonomy and distribution of the Pygmy Eagle Aquila (Hieraaetus) weiskei (Accipitriformes: Accipitridae). „Zootaxa”. 2326, s. 24–38, 2009. DOI: 10.11646/zootaxa.2326.1.2. (ang.).
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- The Key to Scientific Names, J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca (ang.).