Hydnellum
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Klasa | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj |
kolczakówka |
| Nazwa systematyczna | |
| {{{nazwa łacińska}}} P. Karst. Meddn Soc. Fauna Flora fenn. 5: 41 (1879) | |
.JPG)
_P._Karst_441904.jpg)
Hydnellum P. Karst. (kolczakówka) – rodzaj grzybów należący do rodziny kolcownicowatych (Bankeraceae)[1]. W Polsce znanych jest 9 gatunków[2].
Systematyka i nazewnictwo
Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Bankeraceae, Thelephorales, Incertae sedis, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].
Synonimy naukowe: Calodon P. Karst., Phaeodon J. Schröt[3].
Nazwę polską podali Barbara Gumińska i Władysław Wojewoda w 1968 r. W polskim piśmiennictwie mykologicznym rodzaj ten opisywany był też jako kolczak lub zębak[2].
Charakterystyka
Grzyby jednoroczne, saprotrofy rosnące na ziemi pojedynczo lub w grupach. Kapelusze za młodu aksamitne, później filcowate, łuskowate. Dolna strona pokryta elastycznymi kolcami. Sąsiednie kapelusze są niekiedy zrośnięte. Hymenofor kolczasty. Trzony grube, pełne, na powierzchni filcowate. Miąższ początkowo włóknisty, później korkowaty, zdrewniały, strefowany. Zapach po przekrojeniu często mączny. Wysyp zarodników brązowy. Zarodniki nieregularnie graniaste, szerokoeliptyczne, guzkowate, rzadko kolczaste, bez pory rostkowej[4].
Ochrona
Wszystkie gatunki kolczakówek objęte są w Polsce ochroną gatunkową[5].
Gatunki
- Hydnellum aurantiacum (Batsch) P. Karst. 1879 – kolczakówka pomarańczowa
- Hydnellum caeruleum (Hornem.) P. Karst. 1879 – kolczakówka niebieskawa
- Hydnellum chrysinum K.A. Harrison 1964
- Hydnellum coalitum Maas Geest. 1975
- Hydnellum compactum (Pers.) P. Karst. 1879 – kolczakówka żółtobrązowa
- Hydnellum complicatum Banker 1906
- Hydnellum concrescens (Pers.) Banker 1906 – kolczakówka strefowana
- Hydnellum cristatum (Bres.) Stalpers 1993
- Hydnellum cruentum K.A. Harrison 1961
- Hydnellum crustulinum Maas Geest. 1971
- Hydnellum cumulatum K.A. Harrison 1964
- Hydnellum cyanodon K.A. Harrison 1964
- Hydnellum cyanopodium K.A. Harrison 1964
- Hydnellum earlianum Banker 1906
- Hydnellum ferrugineum (Fr.) P. Karst. 1879 – kolczakówka kasztanowata
- Hydnellum fraudulentum Maas Geest. 1971
- Hydnellum frondosum K.A. Harrison 1961
- Hydnellum geogenium (Fr.) Banker 1913 – kolczakówka zielonożółta
- Hydnellum gracilipes (P. Karst.) P. Karst. 1879
- Hydnellum mirabile (Fr.) P. Karst. 1879
- Hydnellum multiceps K.A. Harrison 1961
- Hydnellum nigellum K.A. Harrison 1964
- Hydnellum papuanum Maas Geest. 1971
- Hydnellum peckii Banker 1912 – kolczakówka piekąca
- Hydnellum regium K.A. Harrison 1964
- Hydnellum scleropodium K.A. Harrison 1964
- Hydnellum scrobiculatum (Fr.) P. Karst. 1879 – kolczakówka dołkowana
- Hydnellum septentrionale K.A. Harrison 1964
- Hydnellum singeri Maas Geest. 1969
- Hydnellum spongiosipes (Peck) Pouzar 1960
- Hydnellum staurastrum Maas Geest. 1971
- Hydnellum suaveolens (Scop.) P. Karst. 1879 – kolczakówka wonna
- Hydnellum subzonatum K.A. Harrison 1961
- Hydnellum tardum Maas Geest. 1975
Wykaz gatunków (nazwy naukowe) na podstawie Index Fungorum. Obejmuje on tylko gatunki zweryfikowane o potwierdzonym statusie. Oprócz tych wyżej wymienionych na liście Index Fungorum znajdują się gatunki niezweryfikowane[1]. Nazwy polskie według W. Wojewody[2].
Przypisy
- ↑ a b c Index Fungorum. [dostęp 2013-11-12]. (ang.).
- ↑ a b c Władysław Wojewoda: Checklist of Polish Larger Basidiomycetes. Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski. Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003. ISBN 83-89648-09-1.
- ↑ Species Fungorum. [dostęp 2013-11-12]. (ang.).
- ↑ Ewald Gerhardt: Grzyby – wielki ilustrowany przewodnik. KDC, s. 568. ISBN 83-7404-513-2.
- ↑ W. Wojewoda, M. Ławrynowicz, 2006, Czerwona lista grzybów wielkoowocnikowych w Polsce (ang. Red list of macrofungi in Poland)