Ikarozaur
| Icarosaurus | |||
| Colbert, 1966 | |||
| |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| (bez rangi) | Neodiapsida | ||
| Rodzina | |||
| Rodzaj |
ikarozaur | ||
| Gatunki | |||
| |||
Ikarozaur (Icarosaurus) – rodzaj diapsyda z rodziny Kuehneosauridae. Żył w późnym triasie na terenie dzisiejszej Ameryki Północnej. Jego szczątki odkryto w formacji Lockatong w stanie New Jersey. Został opisany w 1966 roku przez Edwina Harrisa Colberta na podstawie niekompletnego szkieletu niezawierającego części ogona, kilku żeber i fragmentów kończyn. Ikarozaur był niewielkim zwierzęciem, osiągającym długość około 10 cm od głowy do nasady ogona. Miał puste w środku kości oraz duże oczodoły. Podobnie jak jego bliscy krewni Kuehneosaurus i Kuehneosuchus, ikarozaur był zdolny do szybowania na krótkie dystanse przy użyciu „skrzydeł” zbudowanych z wydłużonych, pokrytych skórą żeber, z wypukłą górną, a wklęsłą dolną powierzchnią, tworzących profil lotniczy odpowiedni do szybowania[1]. Na podstawie stosunku obciążenia jednostkowego powierzchni „skrzydła” do zdolności szybowniczych u współczesnych jaszczurek z rodzaju Draco McGuire i Dudley (2011) ocenili, że Icarosaurus jest prawdopodobnie najlepiej przystosowany do szybowania spośród wszystkich znanych kręgowców nielatających aktywnie[2].
Początkowo Icarosaurus, jak również inni przedstawiciele Kuehneosauridae, był zaliczany do jaszczurek, jednak nowsze analizy sugerują, że są one bazalnymi przedstawicielami Neodiapsida, lepidozauromorfów lub archozauromorfów[3][4]. Szybowanie ewoluowało kilkakrotnie niezależnie u gadów bliżej ze sobą niespokrewnionych – podobna metoda szybowania obserwowana jest również u późnopermskiego Coelurosauravus i jaszczurek z rodzaju Draco, których jednak nie łączy z ikarozaurem bliskie pokrewieństwo. W 2007 opisano Mecistotrachelos apeoros – szybującego gada osiągającego podobne jak Icarosaurus rozmiary. Miał także podobnie wydłużone żebra, różnił się jednak długą szyją i prawdopodobnie nie był z nim blisko spokrewniony (przypuszczalnie należał do grupy Archosauromorpha)[5].
Nazwa gatunku typowego, Icarosaurus siefkeri, pochodzi od imienia Ikara, greckiego słowa sauros, oznaczającego „jaszczur”, oraz nazwiska Alfreda Siefkera, który był jednym z odkrywców holotypu[1].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b Edwin Harris Colbert. A gliding reptile from the Triassic of New Jersey. „American Museum Novitates”. 2246, s. 1–23, 1966. (ang.).
- ↑ Jimmy A. McGuire, Robert Dudley. The biology of gliding in flying lizards (genus Draco) and their fossil and extant analogs. „Integrative and Comparative Biology”. 53 (6), s. 983–990, 2011. DOI: 10.1093/icb/icr090. (ang.).
- ↑ Koen Stein, Colin Palmer, Pamela G. Gill, Michael J. Benton. The aerodynamics of the British Late Triassic Kuehneosauridae. „Palaeontology”. 51 (4), s. 967–981, 2008. DOI: 10.1111/j.1475-4983.2008.00783.x. (ang.).
- ↑ Adam C. Pritchard i Sterling J. Nesbitt. A bird-like skull in a Triassic diapsid reptile increases heterogeneity of the morphological and phylogenetic radiation of Diapsida. „Royal Society Open Science”. 4 (10): 170499, 2017. DOI: 10.1098/rsos.170499. (ang.).
- ↑ N. C. Fraser, P. E. Olsen, A. C. Dooler Jr, T. R. Ryan. A new gliding tetrapod (Diapsida: ?Archosauromorpha) from the Upper Triassic (Carnian) of Virginia. „Journal of Vertebrate Paleontology”. 27 (2), s. 261–265, 2007. (ang.).