Józef Czikel

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Józef Czikel
Ilustracja
generał dywizji generał dywizji
Data i miejsce urodzenia

7 lutego 1873
Stanisławów, Austro-Węgry

Data i miejsce śmierci

7 kwietnia 1973
Wiedeń, Austria

Przebieg służby
Siły zbrojne

Armia Austro-Węgier
Wojsko Polskie

Jednostki

DOGen. „Kraków”
8 Dywizja Piechoty
DOK V

Stanowiska

szef sztabu okręgu generalnego
dowódca dywizji piechoty
dowódca okręgu korpusu

Główne wojny i bitwy

I wojna światowa,
wojna polsko-bolszewicka

Odznaczenia
Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari Krzyż Walecznych (1920–1941) Oficer Orderu Narodowego Legii Honorowej (Francja) Krzyż Zasługi Wojskowej (w czasie wojny)

Józef Adolf Czikel (ur. 7 lutego 1873 w Stanisławowie, zm. 7 kwietnia 1973 w Wiedniu) – generał dywizji Wojska Polskiego.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

W 1900 roku ukończył Terezjańską Akademię Wojskową w Wiener Neustadt. Od 1 listopada 1915 roku do 1 listopada 1916 roku dowodził 56 pułkiem piechoty, a później był szefem sztabu Okręgu Wojskowego w Koszycach.

Od lutego 1919 roku do marca 1920 roku pełnił funkcję szefa sztabu Dowództwa Okręgu Generalnego „Kraków”. 25 maja 1919 roku został formalnie przyjęty do Wojska Polskiego z zatwierdzeniem posiadanego stopnia pułkownika ze starszeństwem z dniem 1 listopada 1915 roku[1]. W marcu 1920 roku objął dowództwo 8 Dywizji Piechoty. Na tym stanowisku 1 maja 1920 roku został zatwierdzony z dniem 1 kwietnia 1920 roku w stopniu generała podporucznika w grupie oficerów byłej armii austro-węgierskiej[2].

W czerwcu tego roku wyznaczony został na stanowisko zastępcy szefa Departamentu I Ministerstwa Spraw Wojskowych, a w grudniu został szefem tego departamentu. We wrześniu 1921 powierzono mu funkcję Szefa Administracji Armii. 3 maja 1922 roku został zweryfikowany w stopniu generała dywizji ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 roku w korpusie generałów.

25 sierpnia 1922 roku Naczelnik Państwa i Naczelny Wódz mianował go z dniem 10 września tego roku dowódcą Okręgu Korpusu Nr V w Krakowie[3]. W 1923 przyczynił się do budowy Domu Żołnierza w Krakowie[4].

15 listopada 1923 roku Prezydent RP zwolnił go z zajmowanego stanowiska[5]. Zwolnienie miało bezpośredni związek z udziałem wojska w „wypadkach krakowskich”. Z dniem 30 czerwca 1924 roku został przeniesiony w stan spoczynku „z powodu trwałej niezdolności do służby wojskowej stwierdzonej na podstawie przeprowadzonej superrewizji”[6]. Wyrokiem Wojskowego Sądu Okręgowego Nr V w Krakowie z dnia 30 kwietnia 1925 roku został skazany na trzy miesiące twierdzy[7]. Prezydent RP odrzucił jego prośbę o darowanie kary, której wykonanie sąd odroczył z powodu złego stanu zdrowia w jakim się wówczas znajdował[8].

Mieszkał w Krakowie przy ul. Wolskiej 24. W czasie okupacji niemieckiej podpisał volkslistę i wyjechał do Wiednia, zmarł tamże 7 kwietnia 1973 roku[9].

Opinia marszałka Józefa Piłsudskiego[edytuj | edytuj kod]

Najprawdopodobniej w grudniu 1922 ówczesny przewodniczący Ścisłej Rady Wojennej, marszałek Józef Piłsudski, sporządził opinie o 96 generałach pozostających w służbie czynnej. Generała Józefa Czikla scharakteryzował w sposób następujący: Typ generała, który należy wyplenić za wszelką cenę z wojsk polskich. Kłócić się będzie zawsze ze wszystkimi, z braku laku intrygować przeciwko własnemu ordynansowi. W kłótni zapomni o wszystkiem: o ambicji i honorze innych, jak i o własnym. Nieznośny typ oficera z armji zaborczych, który był ze służalczą dyscypliną w armjach dawnych, w polskiej zaś żąda takiejże dyscypliny od podwładnych, a od siebie niczego nie wymaga. Zdatny jedynie do wyrzucenia z wojska. Nic więcej o nim powiedzieć nie mogę[10].

Ordery i odznaczenia[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Dziennik Rozkazów Wojskowych Nr 61 z 3 czerwca 1919 roku, poz. 1947.
  2. ↑ Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 18 z 15 maja 1920 roku, poz. 504.
  3. ↑ Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 30 z 2 września 1922 roku.
  4. ↑ Dom Żołnierza Polskiego w Krakowie. „Nowości Illustrowane”. Nr 39, s. 2, 29 września 1923. 
  5. ↑ Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 77 z 16 grudnia 1923 roku.
  6. ↑ Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 62 z 3 lipca 1924 roku.
  7. ↑ „Polska Zbrojna”, Nr 181 z 4 lipca 1925 roku, s. 5
  8. ↑ Sprawa gen. Czikla, „Polska Zbrojna” Nr 257 z 19 września 1925 roku, s. 4.
  9. ↑ Andrzej Żak (red.), Generałowie polscy w opinii J. Piłsudskiego,Centralne Archiwum Wojskowe im. mjr. Bolesława Waligóry, Warszawa 2012, s. 67.
  10. ↑ Andrzej Żak (red.), Generałowie polscy w opinii J. Piłsudskiego,Centralne Archiwum Wojskowe im. mjr. Bolesława Waligóry, Warszawa 2012, s. 69.
  11. ↑ Dekret Naczelnika Państwa z 24 marca 1922 r. L. 11445/V.M. Adj. Gen. (Dziennik Personalny z 1922 r. Nr 10, s. 322)
  12. ↑ Rozkaz Ministra Spraw Wojskowych L. 1957 z 1921 r. (Dziennik Personalny z 1921 r. Nr 38, poz. 1812)
  13. ↑ Decyzja Naczelnika Państwa L. 3625.22 G. M. I. z 1922 r. (Dziennik Personalny z 1922 r. Nr 8, s. 250)
  14. ↑ Kronika. Odznaczenie przemyślan. „Echo Przemyskie”, s. 5, Nr 88 z 2 października 1916. 

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • Tadeusz Kryska-Karski i Stanisław Żurakowski: Generałowie Polski Niepodległej, Editions Spotkania, Warszawa 1991, wyd. II uzup. i poprawione, s. 32.
  • Dzienniki Personalne Ministra Spraw Wojskowych
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Józef_Czikel&oldid=71668814”