Józef Paszek
| |
 starszy marynarz
| |
| Data i miejsce urodzenia |
30 stycznia 1920 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
25 marca 1942 |
| Przebieg służby | |
| Lata służby |
1939–1942 |
| Siły zbrojne | |
| Główne wojny i bitwy | |
| Odznaczenia | |
 
| |
Józef Paszek (ur. 30 stycznia 1920 w Dziedzicach (obecnie Czechowice-Dziedzice), zm. 25 marca 1942 na Malcie) – ochotnik w wojnie obronnej września 1939 r., żołnierz Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie, członek załogi ORP „Sokół”, uczestnik II wojny światowej.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Urodził się w rodzinie kolejarza Franciszka i Anny z domu Sikora. Miał pięcioro rodzeństwa - Franciszka, Walerię, Marię, Jana i Kazimierza. Ukończył szkołę podstawową w Dziedzicach, a następnie kontynuował naukę w Bielskiej Szkole Przemysłowej, którą ukończył wiosną 1939 r. ze specjalnością technik-mechanik[1]. W okresie przedwojennym czynnie uprawiał sport w Towarzystwie Gimnastycznym „Sokół”, zdobywając szereg wyróżnień i nagród jako biegacz, zarówno w zawodach na szczeblu lokalnym w Bielsku (lata 1937 i 38) jak i Katowicach (w 1936 r.), Chorzowie (1938) czy Krakowie (1939)[2]. Ostatnie zawody przed wybuchem II wojny światowej wygrał 4 czerwca 1939 r. właśnie w Krakowie. Do wybuchu wojny Józef wraz z rodzicami i rodzeństwem mieszkał w Dziedzicach przy ul. Legionów 17.
Przebieg służby[edytuj | edytuj kod]
Po wybuchu wojny, wraz ze starszym bratem Franciszkiem, brał udział jako ochotnik w walkach w ramach batalionu Obrony Narodowej „Bielsko” broniącego Dziedzic we wrześniu 1939 r. Wraz z oddziałami wojska brał udział w licznych potyczkach i walkach września 39 r., aż do obrony Lwowa. Po upadku miasta, jako szeregowy żołnierz, został zwolniony z sowieckiej niewoli i razem ze starszym bratem przekroczyli linię demarkacyjną wracając do domu w niemieckiej strefie okupacyjnej. Początkiem listopada 1939 r., został ostrzeżony o możliwym aresztowaniu przez Gestapo. Uciekł w ostatniej chwili. W Zwardoniu Józef przekroczył granicę ze Słowacją, a potem górami, omijając większe osady pieszo w grudniu 1939 r. dotarł do Budapesztu. W Budapeszcie Józef otrzymał legalny, choć na fałszywe dane paszport, bilet kolejowy do Francji i przez Jugosławię i Włochy dotarł do miejsca przeznaczenia. W 1940 roku otrzymał wojskowy numer ewidencyjny 226/40 z przydziałem na okręt podwodny „Sokół” jako elektryk. Józef Paszek przeszedł szlak bojowy „Sokoła” aż do marca 1942 r. Służył w stopniu starszego marynarza[3].
Śmierć i pogrzeb[edytuj | edytuj kod]
Podczas stacjonowania jednostki na Malcie zginął 25 marca 1942 r. w czasie nieprzyjacielskiego nalotu na wyspę. Został pochowany w zbiorowej mogile wraz z trzema innymi marynarzami w kwaterze P Malta Naval Cemetery w mieście Kalkara[3].
Ordery i odznaczenia[edytuj | edytuj kod]
Odznaczony Krzyżem Walecznych z 19 lutego 1942 oraz pośmiertnie Medalem Morskim, nadanym Rozkazem Dziennym Szefa Kierownictwa Marynarki Wojennej nr 12/46 za „okres 21 miesięcy i 16 dni rzetelnej służby na morzu w czasie wojny 1939 – 1945”[4].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Zbiory Archiwum Akt Nowych w Warszawie, Metryka zgonu wystawiony przez Komendę Morską „Północ” Marynarki Wojennej., 1 lutego 2019.
- ↑ Pamiątkowe dyplomy z lat 1936-1939
- ↑ a b Artur Patek, „Postsciptum do artykułu o polskich grobach żołnierskich na Malcie”, Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego Prace Historyczne 145 z. 3, s 657-660, 2018.
- ↑ Legitymacja Medalu Morskiego dla Józefa Paszka – zbiory Archiwum Akt Nowych w Warszawie