Józef Turnau

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Józef Turnau Ritter von Dobczyc
marszałek polny marszałek polny
Data i miejsce urodzenia

15 grudnia 1828
Ruda Różaniecka

Data i miejsce śmierci

4 marca 1889
Wiedeń

Przebieg służby
Lata służby

18471888

Siły zbrojne

Armia Austro-Węgier

Odznaczenia
Order Korony Żelaznej III klasy (Austro-Węgry)

Józef Turnau Ritter von Dobczyc (ur. 15 grudnia 1828 w Rudzie Różanieckiej, zm. 4 marca 1889 w Wiedniu[1]) – Feldmarschalleutnant cesarskiej i królewskiej Armii.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Józef Turnau 15 grudnia 1828 w Rudzie Różanieckiej, w rodzinie Jakuba (1810-1863), ziemianina z Dobczyc, wyznania rzymskokatolickiego, i Ludwiki Rozalii Brunickiej. W latach 1841-1847 studiował w Akademii Inżynierii Wojskowej w Wiedniu. 8 października 1847, w stopniu porucznika 2. klasy jako absolwent akademii inżynierii rozpoczął zawodową służbę w cesarskiej i królewskiej Armii. Za fortyfikowanie Pozzoli, Mantui i Peschiery odznaczony w latach 1848-49, pochwały udzielił mu marszałek Joseph Radetzky. W latach 1854-75 fortyfikował twierdze w Galicji, Czechach i Tyrolu, był również dyrektorem inżynierii w różnych okręgach wojskowych Austrii. Od 1851 do 1857 r. realizował w Krakowie wiele ambitnych projektów m.in. odpowiadał za wznoszenie umocnień Twierdzy Kraków i przy ul. Warszawskiej, projektował też oraz nadzorował realizację obiektów militarnych w Tarnowie i Bochni. W Krakowie awansowany najpierw na kapitana drugiej i pierwszej klasy w 1855.

Od 1857 do 1859 Turnau pracował w Dyrekcji Inżynieryjnej we Lwowie. Od 1859 do 1861 w Komarnie, gdzie uczestniczył w modernizowaniu twierdzy. Później od 1861 do 1867 w Budziejowicach. W Koszycach i Raguzie przygotowywał tamtejsze twierdze do obrony. W tej ostatniej, w roku 1865, otrzymał awans na majora. Po wojnie spędził dwa lata w Dyrekcji Inżynieryjnej w Peterwardein, następnie w Karlsburgu w 1870, już jako podpułkownik otrzymał przydział do Dyrekcji Budowy Umocnień dla Galicji i Węgier.

W latach 1873-81 był członkiem Komitetu Wojskowego w Wiedniu i kierownikiem oddziału ds. budownictwa i sztuki fortyfikacyjnej XI Sekcji Techniczno-Administracyjnej Komitetu Wojskowego. Za wzorowo poprowadzoną budowę obiektów wojskowych w dzielnicy Hernals otrzymał pochwały od cesarza i ministra wojny oraz Order Korony Żelaznej III klasy z równoczesną nobilitacja z tytułem Ritter von Dobczyc.

W 1881 pułkownik Turnau von Dobczyc awansowany został na generała majora, obejmując stanowisko Szefa Inżynieryjnego Dowództwa Generalnego w Wiedniu.

W 1886 roku awansował na Feldmarschalleutnanta (gen. dywizji) i mianowany szefem inżynierii wojskowej[2]. Z dniem 1 maja 1888 został przeniesiony w stan spoczynku. Zmarł 4 marca 1889 w Wiedniu. Pochowany w Dobczycach.

Życie prywatne[edytuj | edytuj kod]

Ożeniony z Węgierką Klotyldą Fejervary de Komlos Keresztes. Potomstwo, syn Auguste Gera Joseph Anton Turnau von Dobczyc ur. 23 stycznia 1865 na Raguzie, Sycylia, zmarły 19 sierpnia 1924 w Urzejowicach[3]. Wnukowie Klotylda i Gotfryd Turnau, ostatni dziedzic Zaleszczyk, zmarły w Anglii w 1978 roku.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Jan Rydel, W służbie Cesarza i Króla. Generałowie i admirałowie narodowości polskiej w siłach zbrojnych Austro-Węgier w latach 1868-1918.
  2. Studia i materiały z dziejów nauki polskiej: Historia techniki i nauk technicznych, Tomy 7-9 PWN 1973
  3. Genealogisches Handbuch des Adels, Tom 20;Tom 118, 1999