Józefa Życińska
 major
| |
| Data i miejsce urodzenia |
13 stycznia 1930 |
|---|---|
| Data śmierci |
4 czerwca 2018 |
| Siły zbrojne | |
| Odznaczenia | |
 
| |
Józefa Zofia Życińska ps. „Zośka” (ur. 13 stycznia 1930[1][2] w Wołowie, zm. 4 czerwca 2018[2]) – polska działaczka niepodległościowa w czasie II wojny światowej, major Wojska Polskiego.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Urodziła się w rodzinie Jana i Marii Zepów. W czasie wojny pomagała więźniom niemieckiego obozu w Bliżynie. Była łączniczką Armii Krajowej. Po zaprzysiężeniu przez mjr. Jana Piwnika przyjęła pseudonim „Zośka”[3]. W oddziale poznała przyszłego męża - Aleksandra Życińskiego ps. „Wilczur”[4][5].
Po wojnie wstąpiła do oddziału WiN tworzonego przez „Wilczura”[6].
Po aresztowaniu przez UB wyrokiem WSR w Kielcach została skazana na karę 7 lat pozbawienia wolności[6], a Aleksander Życiński na potrójną karę śmierci. Ślubu udzielił im naczelnik więzienny 5 września 1948[4]. Jej męża 24 września 1948 rozstrzelano wraz z trzema innymi żołnierzami podziemia niepodległościowego, w lesie w okolicach Zgórska[7][4][5].
Katowana mimo ciąży, w więzieniu w Kielcach urodziła córkę, która na część ojca otrzymała imię Aleksandra[4].
W 1950 wyszła na wolność w wyniku ogłoszonej amnestii[4]. Z drugiego małżeństwa zakończonego rozwodem miała dwójkę dzieci[4]. Była założycielką „Solidarności” w skarżyskim PKS[4], a także dwukrotnie pełniła funkcję radnej w gminie Bliżynie[6].
9 czerwca 2018 została pochowana w Bliżynie, obok swojego męża[8].
Ordery i odznaczenia[edytuj | edytuj kod]
- Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski – 31 stycznia 2017 „za wybitne zasługi w działalności na rzecz środowisk kombatanckich, za pielęgnowanie pamięci o najnowszej historii Polski”[9]
- Krzyż 95 Lat Związku Inwalidów Wojennych RP – 2015[10]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Katalog BIP IPN: Dane osoby z katalogu osób "rozpracowywanych"
- ↑ a b Zmarła Józefa Życińska z Wołowa. "Kobieta z Żelaza" odeszła w wieku 88 lat. [dostęp 2018-06-10].
- ↑ Zmarła mjr Józefa Życińska -Po zaprzysiężeniu przez mjr. Jana Piwnika przyjęła pseudonim "Zośka".. [dostęp 2018-06-13].
- ↑ a b c d e f g Aleksander Życiński „Wilczur” – miał zaledwie 22 lata… „Mąż dał mi dla dziecka mały krzyżyk zrobiony ze szczoteczek do zębów. Tego samego dnia został rozstrzelany”. [dostęp 2018-06-10].
- ↑ a b Pochowano żołnierza AK, NSZ i WiN kpt. Aleksandra Życińskiego. [dostęp 2018-06-13].
- ↑ a b c Józefa Życińska. Przez całe życie prześladowana przez władze komunistyczne. [dostęp 2018-06-11].
- ↑ Uroczystości pogrzebowe por. Aleksandra Życińskiego ps. "Wilczur" - Bliżyn, 24 września 2016. [dostęp 2018-06-13].
- ↑ Pogrzeb Józefy Życińskiej. Spoczęła u boku męża, którego szukała przez dziesiątki lat.... [dostęp 2018-06-10].
- ↑ M.P. z 2017 r. poz. 312
- ↑ Jan Maćkowiak odznaczył zasłużonych Krzyżami 95-lecia Związku Inwalidów Wojennych RP [online], UM Województwa Świętokrzyskiego, 30 kwietnia 2015 [dostęp 2020-04-23].
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Maria Weber Jak działali funkcjonariusze UB: Nie da się wymazać przeszłości 29.06.2014 Focus Historia 4/2014
- link do biogramu i fotografii męża Aleksandra Życińskiego na stronie Ośrodka Myśli Patriotycznej i Obywatelskiej