Janisze (województwo warmińsko-mazurskie)

Janisze

osada
Państwo	Polska
Województwo	warmińsko-mazurskie
Powiat	ełcki
Gmina	Ełk
Sołectwo	Janisze - Skup
Liczba ludności (2006)	7
Strefa numeracyjna	87
Kod pocztowy	19-325
Tablice rejestracyjne	NEL
SIMC	0756873
Położenie na mapie gminy wiejskiej Ełk Janisze
Położenie na mapie Polski Janisze
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego Janisze
Położenie na mapie powiatu ełckiego Janisze
53°54′26″N 22°21′56″E

Janisze (niem. Johannisberg) – osada folwarczna w Polsce położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie ełckim, w gminie Ełk.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa suwalskiego w powiecie ełckim.

Nazwa miejscowości

W historycznych dokumentach parafialnych wymieniane są następujące dawne nazwy od osobowe św. Jana Chrzciciela do osady folwarcznej: Johann berg (1750), Johannsberg (1787), Johannisberg (1787-1945). Prefiks (końcówka nazwy) dodana do nazwy odmiejscowej oznaczał -berg, iż jest to góra lub wzgórze natomiast - burg, że jest to twierdza (fortu lub umocnienia) bądź (klasztor czy zamek). Johannisberg, zwany jako (góra Jana Chrzciciela) również przez starszych mieszkańców z lat 1946-70 oraz odwiedzającego w kolędzie osadę proboszcza Straduńskiego ks. Józef Kącki. Obecną nazwę Janisze, nawiązującą do lokalnej tradycji mazurskiej, nadała w 1946 r. Komisja Ustalania Nazw Miejscowości. Janisze obecnie przynależą do parafii w Stradunach.

Lata 1944-1990

Po 1944 r. osada folwarczna została opuszczona przez mieszkańców Prus wschodnich w wyniku ofensywy Armii Czerwonej na Zachód. Większość budynków wiejskich została zrujnowana, a po dawnym folwarku Johannisberg zaginął charakter pruskiej osady. W latach 50. folwark Janisze pozostał przekształcony w oddział majątku Państwowego Gospodarstwa Rolnego z siedzibą w Stradunach. W latach 1960-1970 PGR oddział (rejon) w m. Janisze, zajmowało się hodowlą bydła mlecznego a szczególnie krów rasy holsztyńsko-fryzyjskiej na potrzeby gospodarki państwowej, surowiec:

• mleko odbierał mlekowóz z Okręgowej Spółdzielni Mleczarskiej w Ełku;
• krowy i młode byki odbierały Zakłady Przetwórstwa Mięsnego w Ełku dawały wysokiej jakości cielęcinę i wołowinę;

Obecnie w Janiszach są dwa gospodarstwa rolne specjalizujące się w hodowli koni i trzody chlewnej - tucznik.

Sołectwo

Miejscowości Janisze i Skup tworzą wspólne sołectwo.

Zabytki

Jako zabytek osady Janisze przedstawia się w byłym folwarku na którym znajduje się podpiwniczony budynek piętrowy wraz z przybudową parterową wybudowany w XIX wieku. Cegielnia była usytuowana nieopodal wzgórza, pozostały fragmenty fundamentów i wyrobiska gliny.

Turystyka i wypoczynek

Wypoczynek i rekreacja w tej miejscowości, opiera się o rekreację ruchową jazdy konnej, wędkarstwo, zbieractwo runa leśnego i ziół. Pole kempingowe i namiotowe.

Bibliografia

• Informacje-Janisze. semborski.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-02-05)].
• m. Janisze, Warminsko-Mazurskie. ekodpocztowy.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-01-19)].;
• Stajnia Janisze. stajniajanisze.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-02-05)].
• Kantorowska Ewa (1981), Mój Pamiętnik o Felsenhof i Johannisberg, Kantor Wydawniczy, Ełk, s. 17.