Jimmy Smits

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Jimmy Smits
Ilustracja
Jimmy Smits (2016)
Data i miejsce urodzenia

9 lipca 1955
Nowy Jork

Zawód

aktor, producent

Współmałżonek

Barbara Smits
(1980-1987; rozwód)

Lata aktywności

od 1984

Jimmy L. Smits[1][2] (ur. 9 lipca 1955 w Nowym Jorku[3]) – amerykański aktor i producent filmowy i telewizyjny pochodzenia portorykańskiego. Laureat nagrody Złotego Globu (1996)[4].

W 2021 otrzymał własną gwiazdę w Alei Gwiazd w Los Angeles znajdującą się przy 6100 Hollywood Boulevard[5][6].

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Wczesne lata[edytuj | edytuj kod]

Urodził się i dorastał w pobożnej rodzinie rzymskokatolickiej Emiliny (z domu Pola; 1930–2015), portorykańskiej pielęgniarki, i Cornelisa Leenderta Smitsa (1929–2015), dyrektora fabryki technik drukowania bezpośredniego, surinamskiego imigranta z holenderskim pochodzeniem[7]. Wychowywał się z dwiema siostrami: Yvonne i Dianą[7][8].

Uczęszczał do Thomas Jefferson High School w nowojorskim Brooklynie. W 1980 ukończył studia na wydziale teatralnym Brooklyn College[9]. W 1982 otrzymał tytuł magistra na Uniwersytecie Cornella w Ithaca, w stanie Nowy Jork. Był aresztowany za swój udział w protestach przeciwko Marynarce Wojennej Stanów Zjednoczonych praktykującej bombardowanie na brzegu wyspy Vieques w Portoryko.

Kariera[edytuj | edytuj kod]

Swoją karierę zapoczątkował występem na scenie Off-Broadwayu w szekspirowskiej tragedii Hamlet (1982) na New York Shakespeare Festival, Małe wygrane (Little Victories) z Lindą Hunt oraz przedstawieniu Ballada o Soapy Smith (The Ballad of Soapy Smith, 1984)[10].

Przed kamery telewizyjne trafił po raz pierwszy w jednym z odcinków serialu NBC Policjanci z Miami (Miami Vice, 1994)[7] w roli Eddiego Rivery, tylko na krótko pierwszego oryginalnego partnera Sonny’ego Crocketta (Don Johnson), który zostaje zabity. Jego debiutem kinowym był film Zapomnieć o strachu (Running Scared, 1986) u boku Billy’ego Crystala, Stevena Bauera i Joego Pantoliano. W obrazie Stary Gringo (Old Gringo, 1989) jego ekranowymi partnerami byli Jane Fonda i Gregory Peck. Uznanie w oczach telewidzów i krytyków zdobył rolą adwokata Victora Sifuentesa w serialu NBC Prawnicy z Miasta Aniołów (L.A. Law, 1986-92), za którą otrzymał nagrodę Emmy i nominację do Złotego Globu. Był gospodarzem programu rozrywkowego NBC Saturday Night Live (1990)[11].

Wcielił się w postać króla Salomona w [11]telefilmie biblijnym Showtime Król Salomon i królowa Saby (Solomon & Sheba, 1995) z Halle Berry w roli królowej Saby. Powszechną sławę zdobył jako senator Bail Organa w filmie sci-fi Gwiezdne wojny: część II – Atak klonów (Star Wars: Episode II – Attack of the Clones, 2002) i sequelu Gwiezdne wojny: część III – Zemsta Sithów (Star Wars: Episode III – Revenge of the Sith, 2005)[12]. Rola detektywa Bobby’ego Simone w serialu ABC Nowojorscy gliniarze (NYPD Blue, 1994-98) przyniosła mu nagrodę Złotego Globu.

Wziął udział w koncertach charytatywnych: America: A Tribute to Heroes (2001) i Live 8 (2005).

W 2003 zadebiutował na Broadwayu jako Juan Julian w sztuce Anna w tropikach[13].

Smits przekazał darowizny kilku organizacjom, w tym Czerwonemu Krzyżowi, New York Cares i Stand up to Cancer.

Życie osobiste[edytuj | edytuj kod]

Od 10 czerwca 1980 do 1987 był żonaty z Barbarą Smits[14], z którą ma dwójkę dzieci: córkę Tainę (ur. 1973) i syna Joaquina (ur. 1983). Od 1986 związał się z aktorką Wandą De Jesus, która zagrała m.in. w filmie Krwawa profesja z Clintem Eastwoodem i Anjelicą Huston. Zamieszkali razem w Los Angeles.

Filmografia[edytuj | edytuj kod]

Filmy fabularne[edytuj | edytuj kod]

Filmy TV[edytuj | edytuj kod]

  • 1986: Rockabye jako drugi policjant
  • 1987: Przerażenie na Blacktop (The Highwayman) jako Bo Ziker
  • 1987: Niebezpieczne uczucie (Stamp of a Killer) jako Richard Braden
  • 1988: Sześćdziesiąte urodziny Mickeya (Mickey’s 60th Birthday) jako Victor Sifuentes
  • 1993: Stukostrachy (The Tommyknockers) jako Jim 'Gard' Gardner
  • 1994: Cisco Kid (The Cisco Kid) jako Cisco Kid
  • 1995: Salomon i królowa Saby (Solomon & Sheba) jako król Salomon

Seriale TV[edytuj | edytuj kod]

Nagrody[edytuj | edytuj kod]

Rok Nagroda Kategoria Tytuł
1990 Nagroda Emmy Najlepszy aktor drugoplanowy w serialu dramatycznym[15] Prawnicy z Miasta Aniołów
1995 Nagroda Gildii Aktorów Ekranowych Wybitna kreacja obsady w serialu dramatycznym[16] Nowojorscy gliniarze
1996 Złoty Glob Najlepszy aktor w serialu dramatycznym[16]
1998 Nagroda Satelita Najlepszy aktor w serialu dramatycznym[16]
2006 ALMA Award Wybitny aktor w serialu dramatycznym[16] Prezydencki poker
2009 Nagroda Saturn Najlepsza rola gościnna w telewizji[16] Dexter

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Personalidade: Jimmy Smits (EUA). InterFilmes.com. [dostęp 2017-07-21]. (port.).
  2. Jimmy Smits. Listal. [dostęp 2017-03-16]. (ang.).
  3. Jimmy Smits Actor. TVGuide.com. [dostęp 2016-09-09]. (ang.).
  4. Artista Jimmy Smits (9 de Julho de 1955). Filmow. [dostęp 2017-07-21]. (port.).
  5. Jimmy Smits. Walk of Fame. [dostęp 2022-07-12]. (ang.).
  6. Jenelle Riley: Walk of Fame Honoree Jimmy Smits and His Long History with ‘In the Heights’. „Variety”, 2021-06-02. [dostęp 2022-07-12]. (ang.).
  7. a b c Jimmy Smits Biography. TVGuide.com. [dostęp 2016-09-09]. (ang.).
  8. Jimmy Smits What Nationality Ancestry Race. Ethnicity of Celebs. [dostęp 2012-07-12]. (ang.).
  9. Jimmy Smits Pictures. FanPix.Net. [dostęp 2022-07-09]. (ang.).
  10. Jimmy Smits. Internet Off-Broadway Database. [dostęp 2022-07-12]. (ang.).
  11. a b Hal Erickson: Jimmy Smits Biography. AllMovie. [dostęp 2020-08-16]. (ang.).
  12. Jimmy Smits. Rotten Tomatoes. [dostęp 2016-09-09]. (ang.).
  13. Jimmy Smits. Internet Broadway Database. [dostęp 2022-07-12]. (ang.).
  14. Jimmy Smits Biography (1955?-). Film Reference. [dostęp 2014-08-06]. (ang.).
  15. Jimmy Smits Awards. AllMovie. [dostęp 2020-08-16]. (ang.).
  16. a b c d e Jimmy Smits Awards. FamousFix.com. [dostęp 2022-07-12]. (ang.).

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]