Jonas Glemža

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Jonas Glemža
Data i miejsce urodzenia

20 stycznia 1887
Auliškis

Data śmierci

13 września 1988

Zawód, zajęcie

ekonomista
działacz społeczno-polityczny

Jonas Glemža (ur. 20 stycznia 1887 w Auliškis w rejonie poniewieskim, zm. 13 września 1988 w Badenii–Wirtembergii) – litewski ekonomista i działacz społeczno-polityczny, jeden z liderów litewskiej emigracji politycznej po II wojnie światowej.

Kształcił się w gimnazjum w Mitawie, gdzie zaangażował się w działalność litewskiego towarzystwa "Kūdikio". W 1905 wziął udział w wypadkach rewolucyjnych w Cesarstwie Rosyjskim, a rok później w ataku na więzienie w Szawlach, mającym na celu uwolnienie więźniów politycznych. Został skazany przez sąd wojenny w Wilnie na 15 miesięcy więzienia – po roku został zwolniony.

W latach 19071914 studiował w Instytucie Handlowym w Sankt Petersburgu. Po wybuchu I wojny światowej został zmobilizowany do armii rosyjskiej. W 1917 objął funkcję sekretarza Komitetu Pomocy Materialnej Litewskim Uchodźcom w Rosji. W tym samym roku założył Litewski Uniwersytet Ludowy w Pskowie, w którym nauczał.

W 1919 powrócił na Litwę. W latach 19191925 pełnił obowiązki zastępcy intendenta w litewskim wojsku. W 1925 został szefem działu w przedsiębiorstwie "Lietūkis". Dwa lata później objął obowiązki dyrektora spółdzielni "Pienocentras", w której pracował do 1943.

W 1944 wyjechał do Niemiec. W 1950 stanął na czele wydziału gospodarki i finansów Światowej Wspólnoty Litwinów w Niemczech. Siedem lat później założył Litewskie Towarzystwo Pomocy Materialnej "Labdara".

W latach 19571965 był dyrektorem Litewskiej Agencji Telegraficznej "Elta". Przygotowywał teksty w języku litewskim do Radia Madryt oraz Radia Watykan i Rzym.

Angażował się w działalność europejskiego ruchu socjalistycznego. W dniach 27-28 lutego 1954 wziął udział w konferencji Międzynarodówki Socjalistycznej w Brukseli. Był również delegatem na V, VI, VII i VIII Kongres Międzynarodówki Socjalistycznej (19591963). W 1958 był obecny na konferencji Unii Socjalistów Europy Środkowo-Wschodniej.

Zasiadał w Radzie Wykonawczej Naczelnego Komitetu Wyzwolenia Litwy (19581965), wraz ze Steponasem Kairysem był jego przewodniczącym. Do końca życia pozostał członkiem Litewskiej Partii Socjaldemokratycznej.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • Visuotinė lietuvių enciklopedija, t. 6, Mokslo ir enciklopedijų leidybos institutas, Wilno 2004