Joseph Schillinger
| |
| Imię i nazwisko |
Joseph Moisiejewicz Schillinger |
|---|---|
| Data i miejsce urodzenia | |
| Pochodzenie | |
| Data i miejsce śmierci | |
| Gatunki | |
| Zawód | |
Joseph Moisiejewicz Schillinger[1][2][3] (ros. Иосиф Моисеевич Шиллингер; ur. 19 sierpnia?/31 sierpnia 1895 w Charkowie, zm. 23 marca 1943 w Nowym Jorku[1][2][3]) – amerykański kompozytor i teoretyk muzyki pochodzenia żydowskiego.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Studiował w latach 1914–1918 w Konserwatorium Petersburskim u Wasilija Kałafatiego, Nikołaja Czeriepnina i Jāzepsa Vītolsa[1][2][3]. W latach 1918–1922 był wykładowcą kompozycji w akademii muzycznej w Charkowie, od 1920 do 1921 roku dyrygował Ukraińską Orkiestrą Symfoniczną[1][3]. W 1922 roku wyjechał do Leningradu, gdzie założył pierwszą w Rosji orkiestrę jazzową[1]. W 1928 roku wyemigrował do Stanów Zjednoczonych, w 1936 roku przyznano mu obywatelstwo amerykańskie[1][2][3]. Działał w Nowym Jorku jako wykładowca New School for Social Research, New York University oraz Columbia University Teachers College, udzielał też prywatnie lekcji muzyki[1][2]. Do grona jego uczniów należeli Tommy Dorsey, Vernon Duke, George Gershwin, Benny Goodman, Oscar Levant i Glenn Miller[1][2][3].
Jego żona Frances opublikowała wspomnienia o mężu pt. Joseph Schillinger: A Memoir (Nowy Jork 1949)[3].
Twórczość[edytuj | edytuj kod]
Pod wpływem zetknięcia się w Stanach Zjednoczonych z Lwem Termenem zaczął pisać kompozycje przeznaczone na instrumenty elektroniczne: theremin i rhythmicon[1]. Specjalnie dla nich opracował własny system notacji muzycznej, składający się z figur geometrycznych, diagramów i wzorów algebraicznych[1].
Był autorem prac Kaleidophone: New Resources of Melody and Harmony (Nowy Jork 1940), The Schillinger System of Musical Composition (red. Lyle Dowling i Arnold Shaw, Nowy Jork 1941), The Mathematical Basis of the Arts (Nowy Jork 1948) i Encyclopedia of Rhythm (Nowy Jork 1966)[1][2][3].
Wybrane kompozycje[edytuj | edytuj kod]
(na podstawie materiałów źródłowych)[1][2][3]
Utwory orkiestrowe
- March of the Orient (1926)
- Rapsodia symfoniczna „Październik” (1927)
- Airphonic Suite na theremin i orkiestrę (1929)
- North Russian Symphony (1930)
Utwory kameralne
- Sonata na wiolonczelę i fortepian (1918)
- Sonata na skrzypce i fortepian (1922)
Utwory fortepianowe
- Excentriade Suite (1924)
- Sonata-rapsodia (1925)
Utwory wokalno-instrumentalne
- Orientalia na głos i fortepian (1921)
- Pieśń rosyjska na 2 głosy i fortepian (1924)
- Bury, Bury Me, Wind na głos, theremin i fortepian (1930)
Balety
- The People and the Prophet (1931)
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d e f g h i j k l Encyklopedia Muzyczna PWM. T. 9. Część biograficzna s–sł. Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne, 2007, s. 100–101. ISBN 978-83-224-0865-0.
- ↑ a b c d e f g h Baker’s Biographical Dictionary of Musicians. T. Volume 5 Pisc–Stra. New York: Schirmer Books, 2001, s. 3181–3182. ISBN 0-02-865530-3.
- ↑ a b c d e f g h i Neil Butterworth: Dictionary of American Classical Composers. New York: Routledge, 2005, s. 398–399. ISBN 0-415-93848-1.
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Joseph Schillinger – twórczość tego autora dostępna w bibliotece cyfrowej International Music Score Library Project