Kościół Matki Bożej Królowej Polski w Przelewicach

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Kościół Matki Bożej Królowej Polski
A-1668 z 31.08.1956[1]
kościół parafialny
Ilustracja
widok ogólny
Państwo

 Polska

Miejscowość

Przelewice

Wyznanie

katolickie

Kościół

rzymskokatolicki

Parafia

Matki Bożej Królowej Polski

Wezwanie

Matki Bożej Królowej Polski

Wspomnienie liturgiczne

3 maja

Położenie na mapie gminy Przelewice
Mapa konturowa gminy Przelewice, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „Kościół Matki Bożej Królowej Polski”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, po lewej nieco u góry znajduje się punkt z opisem „Kościół Matki Bożej Królowej Polski”
Położenie na mapie województwa zachodniopomorskiego
Mapa konturowa województwa zachodniopomorskiego, na dole nieco na lewo znajduje się punkt z opisem „Kościół Matki Bożej Królowej Polski”
Położenie na mapie powiatu pyrzyckiego
Mapa konturowa powiatu pyrzyckiego, po prawej znajduje się punkt z opisem „Kościół Matki Bożej Królowej Polski”
Ziemia53°06′12,2″N 15°04′42,0″E/53,103389 15,078333

Kościół Matki Bożej Królowej Polskirzymskokatolicki kościół parafialny należący do parafii pod tym samym wezwaniem (dekanat Barlinek archidiecezji szczecińsko-kamieńskiej).

Historia[edytuj | edytuj kod]

Forma architektoniczna i cechy warsztatu pozwalają datować świątynię na koniec XIII wieku. Dostępne materiały źródłowe milczą na temat historii kościoła. W połowie XVIII wieku przy zachodniej ścianie szczytowej została wzniesiona drewniana wieża; w tym okresie została zmieniona konstrukcja na ryglową zachodniego szczytu korpusu nawowego, wykonana została nowa więźba dachowa oraz została przemurowana korona murów. W XVIII wieku było kompletowane nowe barokowe wyposażenie: z tego okresu pochodzi ołtarz ambonalny i – nie zachowany do dnia dzisiejszego – fragment dywanu koronacyjnego cesarza Leopolda II, będący nakryciem pulpitu ambony. W latach 30. XIX wieku świątynia otrzymała nowe dzwony; dwa największe zostały przetopione podczas I wojny światowej.

Na początku XX wieku podczas remontu kościoła zostały odsłonięte fragmenty pierwotnej polichromii ścian, które jednak zostały zamalowane, oprócz wyobrażenia Piety o wymiarach 75 x 70 centymetrów. Po zakończeniu II wojny światowej świątynia została przejęta przez katolików i poświęcona w dniu 1 maja 1946 roku pod wezwaniem Matki Boskiej Królowej Polski; kościół został włączony do parafii w Rosinie. W dniu 31 grudnia 1986 roku została erygowana parafia w Przelewicach. W latach 40. XX wieku zostały zdemontowane fragmenty empor przy ścianach długich oraz kosz ołtarza ambonowego, który obecnie pełni funkcję podstawy stołu liturgicznego. W latach 80. XX wieku do południowej ściany została dobudowana zakrystia.

Wnętrze świątyni - ołtarz

Architektura[edytuj | edytuj kod]

Świątynia należy do grupy pomorskich, późnoromańskich, bezwieżowych (pierwotnie) kościołów salowych, nie mających wydzielonego prezbiterium. Podczas XVIII- i XIX-wiecznych przebudów została zmieniona forma architektoniczna; zostały powiększone otwory okienne, został zmieniony kształt nadproży. Wieża reprezentuje styl późnobarokowy. Świątynia została wzniesiona na planie prostokąta o wymiarach 2280 x 1120 centymetrów, jest budowlą orientowaną, przy szczycie zachodnim jest umieszczona wieża wybudowana na planie kwadratu o boku 530 cm. Ściany świątyni są murowane i wykonane z kostki granitowej (19 warstw), w szczycie wschodnim powstały z kamieni polnych o wiązaniu cyklopowym, natomiast w szczycie zachodnim są ryglowe; ściany obwodowe mają przekrój 95 centymetrów. Ściany wieży posiadają konstrukcję szkieletową, na zewnątrz są oszalowane deskami; układ konstrukcyjny jest oparty na obwodowych słupach nośnych, spiętych ryglami, zastrzałami, rozporami i krzyżulcami. Więźba dachowa posiada konstrukcję krokwiowo-jętkową z obustronną, ukośną podporą stolcową; całość jest obrobiona „od topora”, natomiast połączenia ciesielskie są kołkowane. Korpus nawowy jest pokryty ceramiczną dachówką karpiówką. Wnętrze świątyni jest salowe i posiada jednostopniowe podwyższenie w części wschodniej. Ściana zachodnia jest otoczona emporą z balustradą w stylu renesansowym. Pierwotnie ściany nawy były pokryte polichromią (w ścianie południowej zachował się fragment malowideł); obecnie wnętrze jest bielone i posiada współczesną dekorację malarską w formie ornamentu akantowego[2].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Rejestr zabytków nieruchomych – województwo zachodniopomorskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2023 [dostęp 2019-05-29].
  2. Warto zobaczyć. Urząd Gminy Przelewice. [dostęp 2019-05-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-05-29)]. (pol.).