Kościół Najświętszego Serca Jezusa w Dobrym Lesie
53°17′02″N 21°51′15″E/53,283889 21,854167 A-513 z 14 grudnia 1993
| |||||||||
| kościół parafialny | |||||||||
.jpg)
| |||||||||
| Państwo | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Miejscowość | |||||||||
| Adres |
Dobry Las 113 | ||||||||
| Wyznanie | |||||||||
| Kościół | |||||||||
| Parafia | |||||||||
| Wezwanie | |||||||||
| |||||||||
| |||||||||
Położenie na mapie gminy Zbójna  | |||||||||
Położenie na mapie Polski  | |||||||||
Położenie na mapie województwa podlaskiego  | |||||||||
Położenie na mapie powiatu łomżyńskiego  | |||||||||
| 53°17′02″N 21°51′15″E/53,283889 21,854167
| |||||||||
Kościół pw. Najświętszego Serca Jezusa w Dobrym Lesie – rzymskokatolicki kościół parafialny należący do dekanatu Łomża – św. Brunona, diecezji łomżyńskiej, metropolii białostockiej[1][2].
Legenda[edytuj | edytuj kod]
Miejscowi opowiadają, że w połowie XIX wieku gospodarze z Dobrego Lasu zauważyli niezwykłą poświatę wokół drewnianej figury św. Jana Nepomucena, stojącej nad Pisą. Kiedy przybiegli na miejsce, jasność zniknęła. Ktoś krzyknął, że światło pochodziło od pieniędzy, które widocznie zakopano pod figurą. Dawniej rzeczywiście przy kapliczkach i figurach przydrożnych chowano skarby. Niektórzy chciwi mężczyźni zaczęli kopać ziemię pod figurą, ale nie znaleźli złota. Na rydlach zauważono krew. Postanowiono zbudować kapliczkę i przenieść do niej figurę św. Jana Nepomucena. Na belce wycięto datę 1851, by upamiętnić wydarzenie. Mężczyźni, którzy rzucili się do szukania skarbu, a także ich potomkowie, wyłysieli. We wsi wierzono, że dopóki żyły osoby z najbardziej chciwych rodów w Dobrym Lesie, nie może tu powstać kościół[3]. Kapliczka św. Jana Nepomucena przetrwała do dziś[4].
Historia[edytuj | edytuj kod]
W marcu 1919 w prywatnym domu w Dobrym Lesie wierni zorganizowali kaplicę. Od 30 marca 1919 zamieszkał tu kapłan. W maju 1919 gospodarze z Dobrego Lasu wydzielili plac pod kościół na Górce Kulasowizna. W maju 1919 miejsce wizytował biskup łomżyński Romuald Jałbrzykowski. Kościół drewniany budowano od lipca 1919[5] staraniem ks. Wacława Budrewicza[6].
Projektantem kościoła w Dobrym Lesie mógł być Rudolf Macura, który nieco później zaplanował świątynię w Kuziach. W Kuziach nie zrealizowano w pełni projektu Macury. Zmieniono plany, wzorując się na kościele w Dobrym Lesie[7].
Kościół uległ zniszczeniu w czasie II wojny światowej. W latach 40. XX wieku wyremontowano go staraniem ks. Boguckiego. W latach 70. XX wieku wymieniono podmurówkę kościoła, zastępując kamień betonem. W kolejnej dekadzie remontowano wnętrza[6]. Wnętrze kościoła z inicjatywy ks. proboszcza Tadeusza Podbielskiego poddano renowacji w latach 1995–1999[1][8].
Świątynia jest wpisana do rejestru zabytków (nr rej. A-513 z 14 grudnia 1993)[9].
Architektura i wyposażenie[edytuj | edytuj kod]
Kościół stoi w centrum wsi. Jest drewniany, na fundamencie betonowo-kamiennym. Ściany z belek sosnowych postawiono w konstrukcji wieńcowej wzmocnionej z obu stron lisicami. Lisice są cięte w drewnie i dekoracyjne. Kościół jest oszalowany pionowymi deskami. Szalowanie wieńczy okapówka. Więźba dachowa jest krokwiowo-belkowa. Kościół kryty jest dwuspadowym dachem z blachy, trójpołaciowym od południa, z ażurową sygnaturką na planie czworoboku nad prezbiterium[6]. Świątynia została zbudowana na planie prostokąta, ma 23 m długości i 11 m szerokości[10].
Fasada kościoła jest jednoosiowa, o osi wyznaczonej przez dwuskrzydłowe płycinowe drzwi. Fasadę wieńczy trójkątny trójosiowy szczyt: w osi środkowej ma rozetę, w osiach bocznych dwa prostokątne okna zakończone półkoliście i ujęte w obramienie zdobione snycersko. Elewacje boczne są dzielone lisicami, między którymi umieszczono po trzy prostokątne wielokwaterowe okna zakończone łukiem odcinkowym. Zdobią je obramienia snycerskie. W zachodniej elewacji znajdują się prostokątne drzwi do kruchty ze zdobionym nadprożem. W prezbiterium umieszczono po dwa okna z każdej strony (jedno jest takie jak w nawie, drugie węższe)[6].
Drzwi i okna w nawie są prostokątne, w prezbiterium kończą się półkoliście. Sklepienie kościoła jest beczkowe. Kościół jest nieorientowany. Ma trzy nawy. Nawy boczne oddzielone są od głównej trzema parami drewnianych filarów. Nawy boczne są lekko obniżone w stosunku do nawy głównej i prezbiterium. Prezbiterium jest zamknięte trójbocznie. Po obu jego stronach znajdują się kruchta i zakrystia. Nad nawami bocznymi znajdują się empory. We wschodniej zamontowano ambonę. Chór muzyczny wydzielono od północy[6]. Podobny układ wnętrza ma kościół w Kuziach[10].
Podłogi w kościele są drewniane. Wnętrze pokrywa boazeria. W 1/3 wysokości słupy są obite płytą. Wzdłuż górnych partii ścian poprowadzono dekoracyjne listwy. W kościele stoją trzy neobarokowe ołtarze: główny i dwa boczne. Ołtarze oraz chrzcielnica i ławki pochodzą z okresu budowy świątyni[6]. Ołtarz główny utrzymany jest w kolorystyce niebiesko-złotej. Wisi w nim obraz Matki Bożej Częstochowskiej flankowany dwiema figurami świętych Piotra i Pawła[11]. Dawniej w ołtarzu głównym był obraz św. Józefa z Jezusem[6]. Po obu stronach obrazu w ołtarzu głównym wiszą wota. W nastawie ołtarza umieszczono obraz Świętej Rodziny flankowany figurami aniołów. W prawym bocznym ołtarzu znajduje się obraz Najświętszego Serca Jezusa. Obok niego wisi obraz Miłosierdzia Bożego i wizerunek św. Faustyny Kowalskiej. W lewym bocznym ołtarzu umieszczono obraz świętych Piotra i Pawła. Obok stoi figura Matki Bożej Fatimskiej, przy niej wisi portret Jana Pawła II. Na ścianach kościoła wiszą stacje drogi krzyżowej[11].
Galeria[edytuj | edytuj kod]
-
Wejście do kościoła po schodach -
Elewacja boczna -
Elewacja frontowa -
Widok od strony prezbiterium -
Sygnaturka -
Okno w prezbiterium -
Ołtarz główny -
Strop w prezbiterium -
Empora
.jpg)
.jpg)
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b Historia Parafii [online], brunon.lomza.pl [dostęp 2020-07-22].
- ↑ Dobrylas – Parafia pw. Najświętszego Sakramentu [online], diecezja.lomza.pl [dostęp 2021-05-28] (pol.).
- ↑ Tomasz Czerwiński, Kapliczki i krzyże przydrożne w Polsce, wyd. 1, Warszawa: Sport i Turystyka, Muza, 2012, s. 231–232, ISBN 978-83-7495-990-2, OCLC 820477380 [dostęp 2022-09-04].
- ↑ Kurpiowskie Nepomuki [online], Nepomuki [dostęp 2022-09-04].
- ↑ Witold Jemielity, Rozwój sieci parafialnej w Puszczy Kurpiowskiej, „Roczniki Humanistyczne”, 23 (2), 1975, s. 180–181.
- ↑ a b c d e f g Kościół parafialny pw. Najświętszego Serca Jezusa [online], zabytek.pl [dostęp 2022-09-04] (pol.).
- ↑ Sebastian Wicher, Rudolf Macura (1886–1940). Portret architekta niestrudzonego, Białystok 2022, s. 246, ISBN 978-83-64413-59-9.
- ↑ Dobry Las [online], www.kosciolydrewniane.pl [dostęp 2022-09-03].
- ↑ Wykaz zabytków nieruchomych na terenie powiatu łomżyńskiego [online], Powiat Łomżyński [dostęp 2022-09-01] (pol.).
- ↑ a b Marian Pokropek, Budownictwo drewniane Kurpiów Puszczy Zielonej, Ostrołęka: Muzeum Kultury Kurpiowskiej, [cop. 2016], s. 213–214, ISBN 978-83-937286-7-1, OCLC 1005156264 [dostęp 2022-08-18].
- ↑ a b Rekolekcje w Dobrym Lesie 2017-12-09. [dostęp 2022-09-04].