Kościół Przemienienia Pańskiego w Czartowcu

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Kościół Przemienienia Pańskiego
A/1542 z dnia 28.12.1987 i 14.12.1990
kościół parafialny
Państwo

 Polska

Województwo

 lubelskie

Miejscowość

Czartowiec

Wyznanie

katolicyzm

Kościół

Kościół katolicki

Diecezja

Diecezja zamojsko-lubaczowska

Wezwanie

Przemienienie Pańskie

Położenie na mapie gminy Tyszowce
Mapa konturowa gminy Tyszowce, blisko dolnej krawiędzi nieco na lewo znajduje się punkt z opisem „Kościół Przemienienia Pańskiego”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, blisko prawej krawiędzi na dole znajduje się punkt z opisem „Kościół Przemienienia Pańskiego”
Położenie na mapie województwa lubelskiego
Mapa konturowa województwa lubelskiego, na dole po prawej znajduje się punkt z opisem „Kościół Przemienienia Pańskiego”
Położenie na mapie powiatu tomaszowskiego
Mapa konturowa powiatu tomaszowskiego, blisko centrum na prawo u góry znajduje się punkt z opisem „Kościół Przemienienia Pańskiego”
Ziemia50°34′25,5″N 23°38′38,4″E/50,573750 23,644000

Kościół Przemienienia Pańskiego w Czartowcuparafialny kościół katolicki w Czartowcu, dawna cerkiew unicka, a następnie prawosławna.

Historia[edytuj | edytuj kod]

Okres unicki i prawosławny[edytuj | edytuj kod]

Cerkiew greckokatolicka w Czartowcu została ufundowana przez Ludwika Rakowskiego i wzniesiona w latach 1848-1855[2].

Po likwidacji unickiej diecezji chełmskiej parafia w Czartowcu przeszła do Rosyjskiego Kościoła Prawosławnego[1]. Prawosławni wykończyli wnętrze obiektu i wykonali jego dach[1]. Do 1919 cerkiew należała do dekanatu tomaszowskiego I eparchii chełmsko-warszawskiej, a następnie eparchii chełmskiej[3].

Okres katolicki po I wojnie światowej[edytuj | edytuj kod]

W 1919 cerkiew w Czartowcu została zrewindykowana na rzecz Kościoła rzymskokatolickiego i 10 sierpnia 1922 stała się świątynią erygowanej przez biskupa lubelskiego Mariana Fulmana parafii łacińskiej[1].

Okres prawosławny w trakcie II wojny światowej[edytuj | edytuj kod]

W 1943 obiekt został ponownie przekazany prawosławnym[a]. W 1944 proboszcz parafii prawosławnej w Czartowcu ks. Piotr Ohryzko został siłą wyprowadzony z cerkwi i zamordowany na terenie wsi przez oddział polskiej partyzantki, lub przez oddział partyzantki radzieckiej podszywający się pod formację polską[4][b].

Okres katolicki po II wojnie światowej[edytuj | edytuj kod]

Po II wojnie światowej świątynia ponownie stała się własnością katolików. W 1948 wzniesiono przy niej dzwonnicę, w 1953 - wieżę, w latach 1966-1968 przeprowadzono gruntowną renowację całego obiektu[1].

Architektura[edytuj | edytuj kod]

Kościół wzniesiony jest z cegły. Jest to budowla trójdzielna z prostokątną nawą, zbliżonym do kwadratu przedsionkiem i trzyczęściowym prezbiterium[2].

Uwagi[edytuj | edytuj kod]

  1. Podobnie jak wiele innych świątyń pochodzenia prawosławnego lub unickiego przejętych przez Kościół łaciński w dwudziestoleciu międzywojennym, w ramach ukrainizacji ziemi chełmskiej zwróconych lokalnym społecznościom ukraińskim wyznania prawosławnego.
  2. Duchowny ten został w 2003 kanonizowany jako jeden z męczenników chełmskich i podlaskich.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b c d e Czartowiec
  2. a b Paulina Cynalewska-Kuczma, Architektura cerkiewna Królestwa Polskiego narzędziem integracji z Imperium Rosyjskim, Poznań: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Adama Mickiewicza, 2004, s. 132, ISBN 83-232-1463-8, OCLC 69452580.
  3. S. Dmitruk, O tomaszowskiej parafii, "Przegląd Prawosławny", nr 2 (296), październik 2010
  4. G. J. Pelica, Krew pod archiwalnym pyłem, "Przegląd Prawosławny", nr 4 (214), kwiecień 2003