Komsomoł

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
To jest stara wersja tej strony, edytowana przez Grzexs (dyskusja | edycje) o 17:04, 30 gru 2016. Może się ona znacząco różnić od aktualnej wersji.
Znaczek Komsomołu

Komsomoł (ros. Комсомол) – komunistyczna organizacja młodzieży w Związku Radzieckim, powstała w 1918 roku. Nazwa jest akronimem od słów Kommunisticzeskij Sojuz Mołodioży (Коммунистический союз молодёжи) czyli Komunistyczny Związek Młodzieży. Od 1922 roku pełna nazwa brzmiała Wsiesojuznyj Leninskij Kommunisticzeskij Sojuz Mołodioży (Всесоюзный Ленинский Коммунистический Союз Молодёжи), czyli Wszechzwiązkowy Leninowski Komunistyczny Związek Młodzieży.

Komsomoł skupiał młodych ludzi w wieku od 14 do 28 lat, natomiast funkcjonariusze organizacji (tak zwani działacze) byli często znacznie starsi.

Komsomoł był młodzieżowym zapleczem KPZR, a jego celem była indoktrynacja młodzieży w Związku Radzieckim ideałami komunistycznymi. Mówią o tym słowa Lenina wygłoszone na III Zjeździe Komsomołu (2-10 X 1920 r.) aby młodzież „uczyła się z komunizmu”. Mieli to być budowniczowie społeczeństwa Socjalistycznego („Młodzież – Budowniczym Socjalizmu” – L. Breżniew). Utworzona została na I Ogólnozwiązkowym Zjeździe Związków Młodzieży Robotniczej i Chłopskiej w dniach 29 X ‒ 4 XI 1918. Pod nazwą Rosyjski Komunistyczny Związek Młodzieży. Organizacja miała wpływ na władze. Konstytucja ZSRR z 1977 r. dała jej nawet prawo występowania z inicjatywą ustawodawczą, wysuwania kandydatów na radnych i ta sama Konstytucja ZSRR stawiała tę organizację zaraz po Partii i Związkach Zawodowych. W 1977 r. 32,4% składu rad terenowych stanowiła młodzież do lat 30, z czego większość stawała się później członkami elity partyjnej w ZSRR.

Działalność

W latach 20. XX wieku ruch komsomolski odegrał dużą rolę w budowie przemysłu ciężkiego w ZSRR. Zaciągi były odzewem na VII Zjazd Komsomołu w 1926. Dzięki pierwszemu zaciągowi wyjechało 200 tys. komsomolców na tzw. Wielkie Budowy Socjalizmu, oraz 66 tys. na Ural. Największym czynem pozostała budowa w 1937 r. Komsomolska nad Amurem (Komsomoł budował także inne miasta np. Turksib, Magnitka itd.) oraz Bajkalsko-Amurskiej Magistrali Kolejowej. Za czasów kolektywizacji na wieś udało się 140 tys. komsomolców, przyczynił się do likwidacji analfabetyzmu (od 1930 r. objął patronat nad szkołami i od 1931 r. nad Marynarką Wojenną i siłami powietrznymi ZSRR). W latach 1971‒1975 do budowy 670 obiektów wyjechało ok. 500 tys. komsomolców, były to budowle KamAZ-u (przedsiębiorstwo aut ciężarowych), BAM-u (Magistrala Kolejowa), elektrownie jądrowe „Atommasz”, wspólne budowle krajów RWPG, kombinat apatytów, ropy naftowej i gazu ziemnego na Syberii, kombinat elektrometalurgiczny w Oskole, czy zagospodarowanie nieczarnoziemnej strefy niezamieszkanej w RFSRR, prace melioracyjne, wiejskie hufce pracy (liczyły 20. tys. osób) i inne. Należy także wymienić akcję z lat 70 „Komsomoł – wiejskiej szkole” kiedy wybudowano 10 tys. szkół i wyposażono 98 tys. pracowni szkolnych i warsztatów. W różnych formach dokształcania pozaszkolnego brało udział 19,1 mln osób. Ważną dziedziną wychowawczą było sprawowanie politycznego i organizacyjnego kierownictwa nad organizacjami pionierów i Oktiabriat, w których wychowywanych było ponad 25 mln dzieci.

Skład Komsomołu

Znaczek poświęcony Komsomołowi

Lata 70. XX wieku były okresem największego rozkwitu organizacji, ocenia się, że przewinęło się przez nią około dwóch trzecich populacji Rosji. Między rokiem 1978 a 1979 skupiała ona ponad 60% młodego pokolenia w ZSRR i liczyła 38 mln osób. Ponad 58% było zatrudnionych w gospodarce ZSRR. Z dojściem Breżniewa do władzy organizacja stała się masowa a większość członków płaciła składki nie uczestnicząc czynnie w działaniach. Komsomoł w tym czasie stracił charakter robotniczo-chłopski. Nadal jednak 42% członków uczniowie i studenci, 34,9% to robotnicy, 6,4% rolnicy, ale 16,7% to pracownicy aparatu partyjno-państwowego w ZSRR. Co piąty nauczyciel, co czwarty pracownik naukowy i wykładowca na wyższej uczelni w końcu lat 70 był komsomolcem. W ciągu pierwszych 60 lat istnienia Komsomołu przez tę organizację przeszło 120 mln osób. Jednym z bardziej znanych członków jest Michaił Chodorkowski były prezes „Jukosu”.

Struktura organizacyjna

Była złożona, można tu wyróżnić; Podstawową organizację – która istniała praktycznie w każdym zakładzie pracy i placówce naukowej czyli grupy i oddziały komsomolskie (których było 1,7 mln), terenową (428 tys.), miejską i rejonową (4308), obwodową i okręgowych (155), republikańską (14).

Władze

Działalność opierała się na centralizmie demokratycznym. Organem kierowniczym dla organizacji podstawowych było: Zebranie Ogólne, terenowych – Konferencja, a dla reszty – Zjazd. Na nich w zależności od szczebla organizacyjnego były biura (oddziały i grupy komsomolskie) i komitety. Zjazd był najwyższym kierowniczym zwoływanym nie rzadziej niż raz na cztery lata. Zjazd oceniał działalność stowarzyszenia i wytyczał linię pracy. Na zjazdach wybierano Komitet Centralny oraz Centralną Komisję Rewizyjną. Posiedzenia KC odbywały się nie rzadziej niż co 6 miesięcy, i wybierał on Biuro Polityczne a do pracy organizacyjno-wykonawczej Sekretariat. Centralnym organem prasowym Komsomołu była „Komsomolskaja Prawda” (nakładem 10 mln egzemplarzy). Komsomoł wydawał 159 młodzieżowych i dziecięcych gazet o nakładzie 40 mln egzemplarzy oraz 43 mln egzemplarzy książek. Komsomoł miał trzy wydawnictwa (największe „Mołodaja Gwardia”). Naczelną władzą dla nich była Naczelna Redakcja Programów Młodzieżowych. Korzystano z telewizji (Komsomoł miał 122 regionalne studia telewizyjne, oraz radiostacja „Junost” – 154 redakcje radiowe).

Największe akcje Komsomołu

  • tzw. subotniki czyli soboty, kiedy to młodzi komsomolcy pracowali w czynie społecznym,
  • czynny udział w industrializacji (m.in. w latach 1929‒1931 zbudowali Magnitogorsk, w 1932 Komsomolsk nad Amurem),
  • podczas II wojny światowej tworzyli oddziały Młodej Gwardii,
  • budowy ze składek np. okręt „Leninskij Komsomolec” został wybudowany ze składek komsomolców,
  • międzynarodowa edukacja młodzieży,
  • udział w kolektywizacji wsi.

Uczestnictwo w organizacjach międzynarodowych i Komsomoł dziś

Komsomoł uczestniczył w Światowej Federacji Młodzieży Demokratycznej i Międzynarodowym Związku Studentów.

Po reformach Gorbaczowa organizacja zupełnie straciła na znaczeniu i została rozwiązana w 1991. Do dzisiaj istnieje natomiast gazeta, która była organem prasowym Komsomołu: „Komsomolskaja Prawda”. Dziś odrodzony Komsomoł jest młodzieżówką Komunistycznej Partii Federacji Rosyjskiej.

Zobacz też

Linki zewnętrzne

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Komsomoł&oldid=48035746”