Kotuszów (województwo świętokrzyskie)

Kotuszów
	wieś
	; Kościół św. Jakuba
Państwo	Polska
Województwo	świętokrzyskie
Powiat	staszowski
Gmina	Szydłów
Liczba ludności (2021)	228
Strefa numeracyjna	41
Kod pocztowy	28-225
Tablice rejestracyjne	TSZ
SIMC	0274826
	Położenie na mapie gminy Szydłów Kotuszów
	Położenie na mapie Polski Kotuszów
	Położenie na mapie województwa świętokrzyskiego Kotuszów
	Położenie na mapie powiatu staszowskiego Kotuszów
	50°36′24″N 21°04′05″E/50,606667 21,068056
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Strona internetowa

Kotuszów – wieś w Polsce położona w województwie świętokrzyskim, w powiecie staszowskim, w gminie Szydłów^[4]^[5]. Leży w dolinie rzeki Czarnej Staszowskiej, ok. 2,5 km od Zalewu Chańcza.

W latach 1954–1961 wieś należała i była siedzibą władz gromady Kotuszów, po jej zniesieniu w gromadzie Kurozwęki. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa kieleckiego.

Współczesne części wsi[edytuj | edytuj kod]

Poniżej w tabeli 1 integralne części wsi Kotuszów (0274826) z aktualnie przypisanym im numerem SIMC (zgodnym z Systemem Identyfikatorów i Nazw Miejscowości) z katalogu TERYT (Krajowego Rejestru Urzędowego Podziału Terytorialnego Kraju)^[6].

Tabela 1. Integralne części wsi Kotuszów^[4]^[5]
SIMC	Nazwa	Rodzaj
0274832	Dorozów	część miejscowości
0274849	Kolonia Kotuszów	część miejscowości
0274855	Nowa Wieś	część miejscowości
0274861	Zapusta	część miejscowości

Wieś tworzy sołectwo^[7]

Dawne części wsi – obiekty fizjograficzne[edytuj | edytuj kod]

W latach 70. XX wieku przyporządkowano i opracowano spis lokalnych części integralnych dla Kotuszowa zawarty w tabeli 2.

Tabela 2. Wykaz urzędowych nazw miejscowych i obiektów fizjograficznych^[8]
Nazwa wsi – miasta Nazwy części wsi
– miasta Nazwy obiektów fizjograficznych
– charakter obiektu

I. Gromada KUROZWĘKI

Kotuszów

Dorozów

Nowa Wieś

Zapusta

Borki — pole

Dorozów — pole

Dworskie — pole

Działki — pole

Morgi — pole

Naborki — pole

Nowa Wieś — pole

Podbanie — pole, łąka

Poświątne — pole, łąka

Szadykierz — pole

Zapusta — pole

Historia[edytuj | edytuj kod]

Kotuszów jako osada otwarta powstał od przełomu VIII i IX do X w. Pierwsze wzmianki o Kotuszowie w źródłach pisanych pochodzą z 1326 roku, a nazwa pochodzi prawdopodobnie od nazwiska rycerza Toligniewa Kotuszowskiego, włodarza tych ziem, potomka rodu ze schyłku VI wieku^[9].

W wieku XIX Kotuszów wieś w powiecie stopnickim, gminie Kurozwęki, parafii Kotuszów; leży na lewo od drogi bitej z Chmielnika do Kurozwęk, o milę od Staszowa. W 1880 r. posiadał kościół parafialny morowany, hutę szklaną i szkołę elementarną.

W 1827 r. było tu 37 domów i 305 mieszkańców. Kościół tutejszy pierwotnie drewniany istniał już w XV w. pisze o tym Długosz (L.B. t.II s.387), obecny murowany wzniósł Krzysztof z Brzezia Lanckoroński w 1681 r. Parafia Kotuszów w dekanacie stopnickim liczyła 1542 dusz.^[10]

Turystyka[edytuj | edytuj kod]

W miejscowości znajduje się stadnina koni arabskich. Obszar Kotuszowa wchodzi w skład Chmielnicko-Szydłowskiego Obszaru Chronionego Krajobrazu. We wsi znajdują się 2 pomniki przyrody: odsłonięcie geologiczne łupki prekambryjskie oraz okaz dębu szypułkowego. Przez wieś przebiega szlak Małopolska Droga św. Jakuba.

Zabytki[edytuj | edytuj kod]

Barokowy kościół pw. św. Jakuba Starszego

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 59849
↑ Wieś Kotuszów w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2022-10-29] , liczba ludności w oparciu o dane GUS.
↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 523 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22] .
↑ ^a ^b ^c TERYT (Krajowy Rejestr Urzędowego Podziału Terytorialnego Kraju). Główny Urząd Statystyczny. [dostęp 2015-04-20].
↑ ^a ^b Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części. „Dziennik Ustaw”. Nr 29, poz. 200, s. 1867, 2013-02-15. Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji. [dostęp 2015-04-20].
↑ TERYT – Katalog miejscowości (stan na: 2016-09-19) /w:/ Lista plików predefiniowanych. 19. września 2016 r.
↑ Jednostki pomocnicze gminy Szydłów. Urząd Gminy Szydłów. [dostęp 2015-04-20].
↑ Por. Leon Kaczmarek (red. nauk. zeszytu), Witold Taszycki (red. nauk. wyd.): Urzędowe Nazwy miejscowości i obiektów fizjograficznych. 33. Powiat staszowski województwo kieleckie. Komisja ustalania nazw miejscowości i obiektów fizjograficznych (do użytku służbowego). Z: 33. Warszawa: Urząd Rady Ministrów. Biuro do Spraw Prezydiów Rad Nadzorczych, 1970, s. 20, 77-96.
↑ Dąbrowska 1965 ↓.
↑ Kotuszów, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. IV: Kęs – Kutno, Warszawa 1883, s. 500 .

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Elżbieta Dąbrowska: Studia nad osadnictwem wczesnośredniowiecznym Ziemi Wiślickiej,. Wrocław-Warszawa-Kraków: 1965.
Kaczmarek Leon (red. nauk. zeszytu), Taszycki Witold (red. nauk. wyd.): Urzędowe Nazwy miejscowości i obiektów fizjograficznych. 33. Powiat staszowski województwo kieleckie. Komisja ustalania nazw miejscowości i obiektów fizjograficznych (do użytku służbowego). Z: 33. Warszawa: Urząd Rady Ministrów. Biuro do Spraw Prezydiów Rad Nadzorczych, 1970.
Turystyczne atrakcje gminy Szydłów, ISBN 83-922366-1-0.

[prng-1] Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 59849

[pwl-2] Wieś Kotuszów w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2022-10-29] , liczba ludności w oparciu o dane GUS.

[poczta-3] Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 523 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22] .

[teryt-4] TERYT (Krajowy Rejestr Urzędowego Podziału Terytorialnego Kraju). Główny Urząd Statystyczny. [dostęp 2015-04-20].

[teryt2-5] Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części. „Dziennik Ustaw”. Nr 29, poz. 200, s. 1867, 2013-02-15. Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji. [dostęp 2015-04-20].

[SIMC-6] TERYT – Katalog miejscowości (stan na: 2016-09-19) /w:/ Lista plików predefiniowanych. 19. września 2016 r.

[bip-7] Jednostki pomocnicze gminy Szydłów. Urząd Gminy Szydłów. [dostęp 2015-04-20].

[8] Por. Leon Kaczmarek (red. nauk. zeszytu), Witold Taszycki (red. nauk. wyd.): Urzędowe Nazwy miejscowości i obiektów fizjograficznych. 33. Powiat staszowski województwo kieleckie. Komisja ustalania nazw miejscowości i obiektów fizjograficznych (do użytku służbowego). Z: 33. Warszawa: Urząd Rady Ministrów. Biuro do Spraw Prezydiów Rad Nadzorczych, 1970, s. 20, 77-96.

[CITEREFDąbrowska1965-9] Dąbrowska 1965 ↓.

[SgKP-10] Kotuszów, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. IV: Kęs – Kutno, Warszawa 1883, s. 500 .

[2]

[3]

[4]

[1]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

Nazwa wsi – miasta	Nazwy części wsi – miasta	Nazwy obiektów fizjograficznych – charakter obiektu
I. Gromada KUROZWĘKI
Kotuszów	Dorozów Nowa Wieś Zapusta	Borki — pole Dorozów — pole Dworskie — pole Działki — pole Morgi — pole Naborki — pole Nowa Wieś — pole Podbanie — pole, łąka Poświątne — pole, łąka Szadykierz — pole Zapusta — pole

Miasto	Szydłów
Wsie	Brzeziny Gacki Grabki Duże Jabłonica Korytnica Kotuszów Mokre Osówka Potok Potok Rządowy Rudki Solec Wola Żyzna Wolica Wymysłów
Części miast	Doły Osowskie Przedmieście Krakowskie Przedmieście Opatowskie
Części wsi	Borki Brzeziny Duże Brzeziny Małe Dorozów Folwark Gacki Dolne Gacki Górne Gacki Nowe Górki Góry Jabłonickie Kierdany Kmiecie Kolanka Kolonia Kotuszów Korytka Kuców Łańca Modrzewiec Nowa Wieś Nowy Solec Osówka Nowa Pastwisko Półczwartki Rogatka Rudki Duże Sachalin Solec-Piaski Stary Solec Strzeleckie Trzcianka Widanka Wola Podleśna Wola Poduchowna Zagrodniki Zapusta Zielonka
Przysiółki	Kamienna Góra Księża Niwa Osówka Stara Rudki Małe