Ksi Persei
| ξ Per | |||||||||||||||||||||
 Menkib (w prawym dolnym rogu) i Mgławica Kalifornia (NGC 1499) | |||||||||||||||||||||
| Dane obserwacyjne (J2000) | |||||||||||||||||||||
| Gwiazdozbiór | |||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Rektascensja |
03h 58m 57,902s[1] | ||||||||||||||||||||
| Deklinacja |
+35° 47′ 27,71″[1] | ||||||||||||||||||||
| Paralaksa (π) | |||||||||||||||||||||
| Odległość | |||||||||||||||||||||
| Wielkość obserwowana | |||||||||||||||||||||
| Ruch własny (RA) | |||||||||||||||||||||
| Ruch własny (DEC) |
1,74 ± 0,50 mas/rok[1] | ||||||||||||||||||||
| Prędkość radialna |
65,40 ± 0,80 km/s[1] | ||||||||||||||||||||
| Charakterystyka fizyczna | |||||||||||||||||||||
| Rodzaj gwiazdy | |||||||||||||||||||||
| Typ widmowy |
O7,5 III(n)((f))[1] | ||||||||||||||||||||
| Masa | |||||||||||||||||||||
| Jasność | |||||||||||||||||||||
| Temperatura |
37 000 K[2] | ||||||||||||||||||||
| Alternatywne oznaczenia | |||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||
Ksi Persei (ξ Per, Menkib) – gwiazda w gwiazdozbiorze Perseusza. Jest odległa od Słońca o około 1240 lat świetlnych.
Nazwa[edytuj | edytuj kod]
Gwiazda ta ma tradycyjną nazwę Menkib, która wywodzi się od arabskiego منكب mankib, co oznacza „ramię” (Plejad) i odnosi się do położenia w dawnej arabskiej konstelacji[2][3]. Międzynarodowa Unia Astronomiczna zatwierdziła użycie nazwy Menkib dla określenia tej gwiazdy[4].
Charakterystyka[edytuj | edytuj kod]
Menkib to błękitny olbrzym należący do typu widmowego O. Jest to niezwykle gorąca gwiazda, o temperaturze powierzchni około 37 000 K, ponad sześciokrotnie wyższej od temperatury fotosfery Słońca. W zakresie widzialnym jest ona 13 500 razy jaśniejsza od Słońca, a po uwzględnieniu emisji w zakresie ultrafioletu okazuje się 330 000 razy jaśniejsza. Jest to także jedna z najmasywniejszych gwiazd widocznych gołym okiem, początkowo miała masę 40 razy większą niż masa Słońca, ale wskutek silnego wiatru gwiazdowego traci obecnie około jedną milionową masy Słońca rocznie i ocenia się, że w ciągu kilku milionów lat życia utraciła już około 10% pierwotnej masy. Najprawdopodobniej zakończyła ona już syntezę wodoru w hel i w ciągu kilku milionów lat zakończy życie, eksplodując jako supernowa. Gwiazda przejawia pewną zmienność, jej obserwowana wielkość gwiazdowa zmienia się o około 5%. Jest to także gwiazda uciekająca, wyrzucona z obłoku, w którym powstała, przez bliskie spotkanie z inną gwiazdą albo eksplozję. Ma ona bliskiego towarzysza, znacznie mniejszą gwiazdę krążącą wokół olbrzyma z okresem obiegu równym 7 dni[2]. W 2001 roku zaobserwowano też optycznego towarzysza o wielkości 14m, oddalonego o 2,4 sekundy kątowej[5].
Intensywne promieniowanie tej gwiazdy rozgrzewa i jonizuje mgławicę NGC 1499, znaną też jako Mgławica Kalifornia[6].
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d e f g h Ksi Persei w bazie SIMBAD (ang.)
- ↑ a b c d e Jim Kaler: MENKIB (Xi Persei). [w:] STARS [on-line]. [dostęp 2017-05-10]. (ang.).
- ↑ Richard Hinckley Allen: Star Names Their Lore and Meaning. Nowy Jork: Dover Publications Inc., 1963, s. 334. ISBN 0-486-21079-0. (ang.).
- ↑ Naming Stars. Międzynarodowa Unia Astronomiczna, 2017-02-01. [dostęp 2017-05-10].
- ↑ Mason et al.: WDS J03590+3547AB. [w:] The Washington Double Star Catalog [on-line]. VizieR, 2014.
- ↑ Menkhib and the California Nebula. [w:] Wide-field Infrared Survey Explorer [on-line]. NASA, 2010-05-07. [dostęp 2017-05-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-04-17)]. (ang.).