Kułan indyjski

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Kułan indyjski[1]
Equus hemionus khur[2]
Lesson, 1827
Ilustracja
Okaz z solniska Mały Rann
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

ssaki

Podgromada

żyworodne

Infragromada

łożyskowce

Rząd

nieparzystokopytne

Podrząd

koniokształtne

Rodzina

koniowate

Rodzaj

koń

Gatunek

kułan azjatycki

Podgatunek

kułan indyjski

Synonimy
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[3]

Systematyka w Wikispecies
Multimedia w Wikimedia Commons

Kułan indyjski[1] (Equus hemionus khur) – podgatunek kułana azjatyckiego zamieszkujący Indie[3].

Opis[edytuj | edytuj kod]

Kułan indyjski, wraz z innymi podgatunkami kułanów azjatyckich, różni się znacznie od osłów afrykańskich. Sierść jest zwykle piaskowa, ale jej barwa może zmieniać się w zakresie od czerwonawo-szarej, przez płową do jasno-orzechowej. Zwierzę ma sterczącą, ciemną grzywę, przebiegającą od tyłu głowy wzdłuż szyi. Dalej grzywa przechodzi w ciemny pas biegnący od szyi do ogona.

Zasięg i środowisko[edytuj | edytuj kod]

Obszar występowania tego podgatunku rozciągał się kiedyś od zachodnich Indii do zachodniego Pakistanu (prowincje Sindh i Beludżystan), Afganistanu i południowo-zachodniego Iranu. Dzisiaj jego ostatnią ostoją jest rezerwat kułana indyjskiego położony na solnisku Mały Rann i otaczających go obszarach Wielkiego Rannu w indyjskiej prowincji Gudźarat. Zwierzę bywa jednak widywane również w okolicy Surendranagaru, Banaskanthy, Mehsany i innych miast okręgu Kaććh. Solniska (rann) oraz suche obszary porośnięte trawą i krzewami stanowią jego ulubione środowisko.

Mapa Gudżaratu pokazująca położenie Małego i Wielkiego Rannu

Wzrost zasięgu występowania[edytuj | edytuj kod]

Wydaje się, że następuje wzrost liczebności i rozszerzanie zasięgu występowania z Małego Rannu, gdzie ostatnia populacja tego podgatunku uległa w ostatnich latach zagęszczeniu i stopniowo zaczyna stamtąd wyruszać i kolonizować nie tylko Wielki Rann, ale i okolice granicznych wiosek okręgu Jalor w sąsiednim Radżastanie. Można powiedzieć, że w ten sposób został złamany monopol Gudźaratu na kułana indyjskiego. W Radżastanie zaobserwowano jego obecność w Khejariali i okolicy, gdzie 60 km² ziemi przekazano Ministerstwu Leśnictwa Radżastanu przez władze skarbowe w 2007 r. Zamieszkujący tu lud Rabari (hodowcy wielbłądów i owiec) żyje lasach jadłoszynowych obok gazeli indyjskich, hien, lisów, arabskich kotów mau i wilków.

Biologia i sposób życia[edytuj | edytuj kod]

Kułany indyjskie pasą się od rana do wieczora. Żywią się trawą, liśćmi i owocami, roślinami uprawnymi, strąkami prosopisu i roślinami rosnącymi na solniskach. Jest to jeden z najszybszych zwierząt Indii, a osiągając 70–80 km/h, potrafi wyprzedzić jeepa. Ogiery żyją samotnie lub w małych grupach po dwie, trzy sztuki podczas gdy ich rodzinne stada są znacznie większe. Okres godowy przypada w porze deszczowej. Gdy klacz wchodzi w okres rui, odłącza się od stada wraz z ogierem, który walczy o jej posiadanie z innymi rywalami. Po kilku dniach para wraca do stada. Klacz rodzi jednego źrebaka. Ogierki odłączają się od rodzinnego stada w wieku 1–2 lat, natomiast klaczki w nim pozostają[4].

Zagrożenia i ochrona[edytuj | edytuj kod]

Nie jest jasne, jak kułan indyjski zniknął ze swoich wcześniejszych siedlisk w zachodnich Indiach i Pakistanie, ponieważ nigdy nie był celem polowań indyjskich maharadżów i urzędników kolonialnych Indii Brytyjskich. Polowania cieszyły się wielką popularnością u władców z dynastii Wielkich Mogołów i ówczesnej szlachty, co opisał cesarz Dżahangir w swoim dziele Tuzk-e-Jahangiri. W zachowanej, ilustrowanej kopii Akbarmamy, kroniki panowania Akbara, trzeciego cesarza tej dynastii, znajduje się ilustracja, na której widać Akbara z kilkoma upolowanymi przez siebie kułanami indyjskimi[5].

W latach 1958–1960 kułan indyjski stał się ofiarą przenoszonej przez muchy epidemii surry, powodowanej przez świdrowca Evansa, która spowodowała gwałtowny spadek jego populacji w Indiach. W listopadzie i grudniu 1961 r. populacja kułana indyjskiego zmniejszyła się do 870 sztuk po wybuchu epidemii afrykańskiego pomoru koni.

Poza epidemiami innymi zagrożeniami dla podgatunku są degradacja środowiska spowodowana produkcją soli, inwazja zarośli jadłoszynu baziowatego (Prosopis juliflora) oraz przybycie nomadów z ludu Maldhari wypasających swoje zwierzęta. Przedsięwzięcia ochronne rozpoczęte w 1969 r. spowodowały wzrost populacji do 4000 sztuk[6].

Potrzeba odbudowy populacji[edytuj | edytuj kod]

W ubiegłym wieku kułan indyjski żył w suchych regionach północno-wschodnich Indii i Pakistanu. Do dziś przetrwał tylko w Małym Rannie, a nieliczne zabłąkane okazy docierają w kierunku Wielkiego Rannu i okolicznych wsi okręgu Jalor w Radżastanie[4]. W 1940 r. przeprowadzono pierwszy spis kułanów indyjskich i ich liczbę określono na 3500 sztuk. Jednak w 1960 r. jego liczba spadła do 362 i został zaklasyfikowany do gatunków zagrożonych. W latach 1973–1976 solnisko i sąsiednie okręgi zostały uznane za obszary ochronne kułana indyjskiego. Od 1976 r. ministerstwo leśnictwa zaczęło przeprowadzać spisy jego pogłowia. Zwiększono liczbę wodopojów na tych obszarach, a ministerstwo wystartowało z projektem uprawy paszy na specjalnych polach i osiągnęło oczekiwany sukces. W 1998 r. populacja była oceniana na 2940 sztuk, a w 2004 r. osiągnęła 3863 sztuki. Ostatni spis przeprowadzony w 2009 r. wykazał wzrost populacji do ok. 4038 sztuk, czyli o 4,53% w porównaniu z 2004 r. Ostatnio zaobserwowano go tuż obok Ahmadabadu w pobliżu rezerwatu ptaków Nal Sarovar. Wygląda więc, że jego zasięg nie jest już ograniczony do solnisk, ponieważ zaobserwowano go koło rezerwatu Banni Grasslands w okręgu Kaććh. W Gudźaracie znaleziono go jeszcze w okręgach Surendranagar, Rajkot, Patan, Banaskantha. Ta populacja dysponuje jedyną pulą genów kułana indyjskiego na całym świecie oraz jedną z sześciu geograficznych odmian lub podgatunków onagera żyjących na Ziemi[6][7].

Populacja rośnie do 1976 r., ale eksperci ostrzegają, że długoterminowe trendy wykazują silne wahania. Okręg Kaććh jest narażony na susze spowodowane nieprzewidywalnością monsunów[7][7][8][9][10][11]. Populacja kułana indyjskiego może więc gwałtownie się zmniejszyć z powodu masowego wymierania. Tylko w przypadku, jeżeli nie będą zdarzać się okresy silnej suszy, kułan indyjski będzie się rozmnażać i rozprzestrzeniać na Wielkim Rannie i sąsiednim Radżastanie, w środowiskach, które zajmował w niedalekiej przeszłości. Raport Fundacji Ekologicznej Edukacji i Rozwoju Radżastanu (GEER) zaleca, by pustynia Thar stała się alternatywnym miejscem dla przywrócenia kułana indyjskiego poprzez jego reintrodukcję[7].

Galeria[edytuj | edytuj kod]

  • Stado kułanów indyjskich pasących się na Małym Rannie
    Stado kułanów indyjskich pasących się na Małym Rannie
  • Grupa samic kułana indyjskiego zrywających się do biegu
    Grupa samic kułana indyjskiego zrywających się do biegu
  • Samiec alfa
    Samiec alfa
  • Stadko na Małym Rannie
    Stadko na Małym Rannie
  • Kułan indyjski
    Kułan indyjski

Spokrewnione podgatunki[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ a b Systematyka i nazwy polskie za: Włodzimierz Cichocki, Agnieszka Ważna, Jan Cichocki, Ewa Rajska, Artur Jasiński, Wiesław Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 165. ISBN 978-83-88147-15-9.
  2. ↑ a b Equus hemionus khur, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
  3. ↑ a b c Equus hemionus khur, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
  4. ↑ a b „Wild Ass Sighted in Rajasthan Villages Along Gujarat”. hindu.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-06-29)].; by Sunny Sebastian; September 13, 2009; The Hindu: India’s National Newspaper.
  5. ↑ Mughal Emperor Akbar lost in the desert while hunting wild asses: This illustration from the Akbarnama depicts the emperor Akbar falling into a mystical trance while on a desert hunt in 1571. The Akbarnama was commissioned by the emperor Akbar as the official chronicle of his reign. It was written by his court historian and biographer Abu’l Fazl between 1590 and 1596 and is thought to have been illustrated between about 1592 and 1594 by at least 49 different artists from Akbar’s studio. Housed at the Victoria and Albert Museum, U. K.; Enlarged Image of the Painting from Victoria and Albert Museum website: VAM.ac.uk.
  6. ↑ a b Wild asses population rises by 4% (2009). articles.timesofindia.indiatimes.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-10-25)].;TNN; 11 April 2009; Times of India.
  7. ↑ a b c d Bounties of a bleak landscape – The Little Rann of Kutch is hot, dry and salty, but it has rich biodiversity.. hinduonnet.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-08-30)]. by Dionne Bunsha; Volume 23 – Issue 08 :: Apr. 22 – May 05, 2006; Frontline Magazine; India’s National Magazine from the publishers of The Hindu.
  8. ↑ Gujarat’s thirst; Distress migration of people and large-scale death of livestock have peaked. And this time the urban segments are as badly hit as the rural areas.. hinduonnet.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-03-27)]. by Lyla Bavadem recently in Gujarat; Volume 17 – Issue 10, May. 13 – 26, 2000; Frontline Magazine; India’s National Magazine from the publishers of The Hindu.
  9. ↑ Dealing with drought – Drought stalks Gujarat once again but the government relies on short-term crisis management measures instead of evolving a long-term, region-specific strategy to deal with this recurring phenomenon.. hinduonnet.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2005-03-26)]. by Lyla Bavadam; Volume 18 – Issue 12, June 9–22, 2001; Frontline Magazine; India’s National Magazine from the publishers of The Hindu.
  10. ↑ 70% of cattle-breeders desert Banni. articles.timesofindia.indiatimes.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-09-13)].; by Narandas Thacker, TNN, 14 February 2002; The Times of India.
  11. ↑ A desert weeps – In the Kutch, the locals are in uneasy co-existence with their natural resources, writes Pamela Bhagat. hindu.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2004-12-10)].; June 6, 2004; The Hindu, India’s National Newspaper.

Inne źródła[edytuj | edytuj kod]

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Kułan_indyjski&oldid=71484568”